در بخش پیشین به چهار فایده کمتر شناخته شده از استرس اشاره کردیم. برای آشنا شدن با سه فایده دیگر استرس، با ما همراه باشید.
ذهنیت مثبتی در مورد استرس ایجاد کنید.
یکی از سادهترین و درعینحال قویترین راههای سود جستن از استرس، اتخاذ ذهنیتی درست در مورد آن است. محققان هاروارد و ییل در تحقیقی، دو دسته بانکدار را موردبررسی قرار دادند. دسته نخست، ویدئویی درباره اثرات مخرب استرس تماشا کردند و دسته دوم به تماشای ویدئویی نشستند که در آن نقش استرس در بهبود وضعیت جسمی و مغزی به نمایش گذاشته میشد. حدس میزنید نتیجه چه بود؟ بانکداران دسته نخست، زمانی که در معرض استرس قرار گرفتند حس کردند سرحالتر و مؤثرترند. آنها همچنین کمتر دچار خستگی شدند و سردردهای کمتری در زمان پریشانی به سراغشان آمد. یافتههای این تحقیق شگفتانگیز است: اگر استرس را مفید بدانید، واقعاً به نفعتان خواهد شد.
این روش را میتوان بدون معطلی بر روی کودکان اجرا کرد. برای مثال، در حین آزمون میتوان نگرش آنها را طوری تغییر داد که وقتی قلبشان شروع به تپیدن کرد، با خود بگویند: «اوه، این استرس واقعاً دارد به من کمک میکند. بدنم دارد رگباری از انرژی و تمرکز تولید میکند تا امتحانم بهتر پیش رود.»
تشویقشان کنید برای شرایط احتمالی آماده باشند.
هدف استفاده مفید از استرس این نیست که کودکان وارد دنیایی فانتزی شوند که هیچوقت در آن دچار پریشانی نشوند. قطعاً چالشهایی گریبان گیرشان خواهد شد که به پریشانی و اضطراب دچارشان خواهد کرد، ولی بجای آنکه در سراشیبی افکار منفی بغلتند، استرس مفید به دادشان میرسد. زمانی که بدن در شرایط تهدیدآمیز قرار میگیرد، نمیتوان درست فکر کرد. اینجاست که داشتن نقشهای پشتیبان بدرد میخورد. این روش را محققی که کارش تعیین هدف است بهخوبی شرح داده است.
مطالعات هدفگذاری کردن نشان داده است که احتمال پایداری در انجام وظایف بیشتر خواهد بود اگر از روش «مفبا» استفاده شود. این نام، خلاصه شده «مشکلات فرضی و بهکارگیری انگیزهها» است. در این روش، شما ابتدا به هدف نهایی خود (مانند گرفتن نمره خوب یا عالی در امتحان بعدی علوم) میاندیشید و سپس موانع و مشکلاتی (مانند از دست دادن جلسه کلاس تقویتی و یا مضطرب و دستپاچه شدن سر جلسه امتحان) را در ذهن خود مجسم میکنید که احتمال دارد شما را از رسیدن به هدفتان بازدارد. بعد، از قالب اگر ...پس ... برای ساختن نقشهای برای غلبه بر آن مشکلات احتمالی استفاده میکنید:
اگر یک جلسه کلاس تقویتی را از دست دادم، پس از معلمم میخواهم دوباره برایم کلاس برگزار کند. اگر روز آزمون دچار اضطراب شدم، پس با تمرین تنفس شکمی خودم را آرام میکنم.
معرفی پریشانی و شرایط استرسزا به عنوان چیزی که قویترشان میکند.
سالی واکر که نجاتیافتهای از یک حادثه هوایی بود که 83 نفر را به کام مرگ کشاند میگوید: «زمانی که به خانه رسیدم آسمان روشنتر بود و بافت پیادهروها نظرم را جلب میکرد. همهچیز سینمایی شده بود. حالا انگار همهچیز به من عطا شده است.»
همیلتون جوردن نیز در شرححالش با عنوان «چیزی به اسم روز بد وجود ندارد» مینویسد: «بعد از نخستین سرطانم، کوچکترین خوشیها هم معنی ویژهای یافته بودند: تماشای غروبی زیبا، در آغوش کشیدن فرزندم و یا خندیدن با دوروتی. این حس با گذشت زمان نقصانی نیافته است.»
آنچه سالی و همیلتون سعی در بیانش دارند، همان جمله معروف است که: «آنچه تو را نکشد قویترت میکند.» تحقیقات هم آن را تأیید میکنند. دانشآموزان شاید با عبارت استرس پس از ضایعه روانی آشنا باشند، ولی تحقیقاتی که در دانشگاه کارولینای شمالی انجام شده، از پدیدهای به نام رشد پس از ضایعه روانی پرده برداشته است. این پدیده تغییری مثبت است که پس از پریشانی یا ضایعهای جدی در زندگی فرد ایجاد میشود. محققان بازماندههای حوادث وخیم، مطلقهها و حتی اسیران جنگی را بررسی کردند. بعضی از این وضعیتها قویتر از قبل بیرون آمدهاند. نتایج پدیده رشد پس از ضایعه روانی نشان داد که این افراد با خانواده و دوستانشان بیشتر احساس نزدیکی میکردند؛ تابآوریشان بیشتر شده بود و سپاسگزارتر شده بودند. محققان یافتند افرادی این رشد را تجربه میکنند که بجای پشت کردن به مشکل، به سمت آن میروند. آنها پذیرش بیشتری برای تغییر دارند.
بیایید به دانشآموزانمان بیاموزیم در زمان مواجهه با استرس، به جای فرار از آن، پذیرایش باشند. زمانی که دچار پریشانی شدند به مثالهای بالا بیندیشند یا ماجراهایی را به خاطر بیاورند که پریشانی منجر به پیدایش تغییری مثبت شده است. اینها یادآور چیزهای خوبی است که از دل چالشها نصیبمان میشود.
منبع:
https://www.edutopia.org/blog/can-stress-help-students-renee-jain