لبها عضو آسيبپذيرتري نسبت به ديگر اعضاي بدن هستند، به خصوص آن که لب از پوست و مخاط تشکيل شده، مخاطي که در معرض مستقيم آلودگيها و عوامل محيطي از جمله آلودگي، گرد و غبار، اشعه آفتاب، گرما و سرما، انواع غذاها و لوازم آرايشي است، حتي برخي بيماريهاي تبدار داخلي، اين عضو حساس بدن را مستعد خشکي و ترکخوردگي ميکند.
به اين ترتيب با کاهش رطوبت در لبها، خشکي و در ادامه آن، ترک و شکاف همراه با درد و خونريزي آشکار ميشود. شايد به همين علت است که لبهاي خشک و پوسته پوسته شده، از اولين آثار تب و اسهال و نشانهاي از کاهش ميزان آب و مايعات بدن کودک بيمار تلقي ميشود.
نکته جالب آن که بسياري از افراد، هميشه با خود ويتامين آ + د همراه دارند، چرا که معتقدند اين کرم، بهترين چرب کننده لبها محسوب ميشود؛ درحاليکه متخصصين معتقدند، جذب ويتامين از طريق پوست بسيار ناچيز است و به اين علت، استفاده از اين کرم در کوتاه مدت ميتواند براي رفع خشکي پوست لب موثر باشد، اما در درازمدت، اثر بخشي خود را از دست ميدهد و بايد با کرمهاي چرب کننده قويتري چون وازلين، اوسرين يا گليسيرين جايگزين شود.
شايد براي بسياري افراد خشکي و ترک لب يک مشکل هميشگي يا حتي فصلي تلقي بشود که به نوعي با آن دست و پنجه نرم ميکنند، اما خشکي لب مشکلي نيست که قابل حل نباشد، بلکه از بين بردن آن فقط به شناسايي علت ايجاد خشکي وابسته است.
لبهاي خشک خبر ميدهد از سر درون
شايد اولين قدم در رفع خشکي پوست تمام نقاط بدن، استفاده کافي از آب و ساير مايعات باشد. به خصوص افرادي که زياد عرق ميکنند، بايد بيشتر به تأمين آب از دست رفته بدن توجه داشته باشند.
اين ترکها در صورت استفاده نکردن از داروهاي ضد ميکروبي و قارچي، حتي ممکن است از شش ماه تا يک سال نيز تداوم داشته باشد. از سوي ديگر نور آفتاب نيز ميتواند به عنوان عاملي جدي در خشکي و پوسته پوسته شدن پوست لب تلقي شود. به همين دليل، استفاده روزانه از ضدآفتابهاي مخصوص لب در افرادي که به مدت طولاني در معرض اشعه خورشيد هستند، توصيه ميشود.
از سوي ديگر متخصصان پوست تاکيد ميکنند که اگر علت خشکي لبها، تنفس دهاني ناشي از گرفتگي و پوليپ بيني باشد، بايد مورد درمان خاص خود قرار بگيرد. همچنين مصرف سيگار و الکل نيز پوست لبها را در برابر آسيبهاي محيطي و عوامل بيماريزا، بسيار آسيبپذيرتر ميکند.سوء تغذيه ناشي از مصرف کم پروتئينها و نيز مواد غني از ويتامين B نيز ميتواند از دلايل بروز خشکي لبها محسوب شود. همچنين مصرف برخي داروها چون داروهاي شيمي درماني، داروهاي بيماريهاي ديابتي و نيز داروهاي ضد تشنج ميتواند با عوارضي چون خشکي لبها همراه باشد.
لبها را با بزاق تان خيس نکنيدعلت خشکي و پوسته شدن لبها هر چه باشد از اگزماي لب، حساسيت به نوع خمير دندان گرفته تا حساسيت غذايي، عوامل ميکروبي، کم آبي يا اشعه خورشيد، راه حل آن خيس کردن مدام لبها از طريق بزاق نيست.
اين اقدام تنها براي مقطع کوتاهي منجر به مرطوب شدن لبها ميشود و لبها بلافاصله دچار خشکي ميشود و اين خشکي به مراتب بيشتر بر لبها تأثير خواهد گذاشت. همچنين از آنجا که ذرات بزاق، خاصيت جذب و انعکاس اشعه ماوراءبنفش را دارد، ميتواند شدت آسيب به پوست لب را نيز افزايش دهد.
خودداري از تماس با مواد غذايي محرک، شستوشوي مرتب لبها و خشک کردن آنها با دستمال کاغذي لطيف نيز ميتواند از اثرات تحريکي خوراکيها بکاهد. استفاده از کرمهاي مرطوبکننده لب قوي، مثل وازلين و گليسيرين که حاوي ضد آفتاب با فاکتور محافظتي حداقل 15 باشد، نيز در کنترل خشکي و پوسته پوسته شدن لبها موثر است.
ترکهاي عميق و زخم لبها را جدي بگيريد
بنا بر تاکيد متخصصان پوست، گاهي خشکي لبها به خودي خود علامتي از بيماريهاي جدي پوستي از قبيل پسوريازيس، اگزما يا علامتي از بيماريهاي داخلي مانند کمکاري تيروئيد، کمبود ويتامينها يا کلسيم است. به بيان ديگر، تداوم خشکي و ترک لبها در صورتي که با استفاده از مرطوبکننده و ضد آفتاب برطرف نشود، بايد تحت بررسيهاي تخصصيتري قرار بگيرد.
متخصصين با تاکيد بر خطرناکتر بودن خشکي و ترکهاي عميق لبها پس از 40 تا 45 سالگي ميگويند که اگر خشکي لبها در اين سنين، همراه با زخم و سفتي روي لب باشد و به درمانهاي معمول نيز پاسخ ندهد، بايد مورد بررسي جدي از حيث پيش بدخيمي و ابتلا به سرطان پوست لب قرار بگيرد. به خصوص کساني که سيگار ميکشند يا به مدت طولاني در معرض آفتاب قرار دارند، بايد نسبت به بروز ترک و زخمهاي عميق روي لب بسيار حساستر باشند.