بخشی از سخنان کاظم قلمچی در جلسه نفرات برتر 22 اردیبهشت 96 در زیر آمده است:
موضوع جلسه : رتبهها چگونه جا به جا میشوند؟
در برگهی نظرسنجی این آزمون، اطلاعات کسانی را آوردهایم که در ماههای پایانی رتبهی آنها بهتر شده است.
نتایج آزمون های سال های قبل نشان می دهد تعدادی از دانش آموزان توانسته اند در دوران جمع بندی جایگاه خود را ارتقا دهند و در کنکور سراسری نتایجی بهتر از حد انتظار کسب کنند .
در ماه های پایانی بسیاری از دانش آموزان با نهایت توان خود درس می خوانند آن چه نتایج را متمایز می کند داشتن یک برنامه ی صحیح است .پس چگونه میشود که دانشآموزانی که مشخصات آنها را در نظرسنجی این آزمون قرار دادیم رتبهی بهتری از آزمونهای قبلی خودشان کسب کردند مثلا رتبهی محمدامین روانبخش از رتبهی 12 به 2 کشور تغییر کرد.
آیا شما نیز میتوانید؟ بله به شرط آنکه عقلانی رفتار کنید و نقش پدر و مادرها نیز باز تاثیر گذار میشود.
از اکنون تا کنکور سه بازه ی زمانی در پیش روی شماست که اگر برای این دوره ها بتوانید برنامه ریزی صحیح و منسجمی داشته باشید سبب رشد جایگاه شما خواهد شد.
دوران انتقالی یا دوران گذارکه در این زمان مباحث مطالعه نشده یا نیمه تمام خود را تکمیل میکنید ،
دانش آموزان علاوه بر این به تلفیق مناسب مطالعه برای امتحانات مدرسه با مطالعه برای کنکور هم می پردازند .
اجرای صحیح روش سه روز یک بار ( به ویژه مطالعه ی قسمت های ضروری تر ازتمام درس ها پس از هر آزمون مجموعه ای از کتاب زرد اختصاصی) به همراه مطالعه ی فقط یک یا دودرس ضروری به طور کامل
هفته ی پایانی ، هفته ی تورق سریع
در این بازه های زمانی مانند تمام دوره های پیشین و حتی مهم تر از دوره های گذشته انتخاب منابع و کتاب ها نقش تعیین کننده دارد . اولین گام برنامه ریزی انتخاب کتاب است . در دوره های پایانی اهمیت امتحان دادن و بازیابی بیش از آغاز سال است . کدام سوال ها را انتخاب خواهید کرد و از کدام منابع تمرین خواهید کرد . انتخاب صحیح منابع نقش تعیین کننده ای در موفقیت شما در دوران انتقالی ، در دوران جمع بندی و در هفته ی پایانی ( تورق سریع ) دارد . اهمیت سوال های استاندارد و سوال های شناسنامه دار در این هفته های پایانی بیش از همیشه است .اگر در طول سال منابع پراکنده و متعددی تهیه کرده اید اکنون باید با بهترین منابع خود کار کنید . یکی از عوامل آشفتگی در هفته های پایانی تعدد منابع است .
منابع دوران جمع بندی
شما در دوران جمع بندی ازچهار نوع منبع استفاده می کنید
الف : منابعی که خودتان تهیه کرده اید مثل کتاب خود آموزی و یادداشت ها وجزوه های شخصی و کارت های یادگیری و برگه های به یاد یا لایتنر
اگر در طول سال کتاب خود آموزی را تکمیل کرده اید ، یادداشت های خوبی تهیه کرده اید و نکات مهمی را برای خودتان استخراج کرده اید این ها اولین و بهترین منبع های شماست .منابعی که توسط خود شما و برای خود شما تهیه شده اند . اما اگر کتاب خود آموزی ندارید و یادداشت های شخصی تان در درس های مختلف خیلی کم است اکنون به بقیه ی منابع فکر کنید و روی بقیه ی منابع جمع بندی تمرکز کنید .
یکی از ویژگیهای نوابغ، قدرت تشخیص اولویتهاست و شما باید با تشخیص اولویتها کتاب خودآموزی خود را بنویسید.
ب : منابعی که خودتان تهیه نکرده اید اما قسمت هایی ازصفحات و سوال های آن ها را اولویت بندی کرده اید مثلا در کتاب درسی یا کتاب های آبی یا سایر کتاب های آموزشی و تمرین یا جزوه های درسی تان زیربرخی مطالب خط کشیده اید در کناربرخی سوال ها یا پاراگراف ها علامت گذاشته اید یا با مداد رنگی یا ماژیک آن ها را های لایت کرده اید . اگر در این زمینه هم زیاد فعال نبوده اید و اولویت های خودتان را به خوبی تشخیص نداده اید می توانید از حافظه تان کمک بگیرید و پس از هر بار امتحان دادن و در زمانی که می خواهید برای مطالعه ی یک مبحث به سراغ منبع بروید فکر کنید و به خاطر بیاورید که کدام منبع مطلب را بهتر و مناسب تر توضیح داده است و کدام یک برای خود شما مناسب تر بوده است در زمان هایی که تردید دارید می توانید در اکثر موارد اولویت را به مطالعه ی کتاب درسی بدهید.
ج : جعبه ابزار کارنامه که مربوط به شخص شماست و برای شما طبقه بندی و آماده شده است .کارنامه بازیابی آزمون ها مهم ترین ابزار کارنامه ای است که در آن ، سوال هایی که قبلا درست پاسخ داده بودید و سوال هایی که اشتباه پاسخ داده بودید و همین طور سوال هایی که قبلا پاسخ نداده بودید در آن ها مشخص شده است . اگر در آزمون ها زیاد غیبت کرده اید و کارنامه ی بازیابی تان غنی نیست ابتدا به سراغ سوال های ساده و سپس به سراغ اشتباهات متداول دانش آموزان بروید حتما به میزان مراجعه و سطح دشواری سوال ها توجه کنید.
با نزدیک شدن به دورههای پایانی نقش خود شما خیلی بیشتر میشود و پدر و مادرتان نیز خیلی میتوانند به شما کمک کنند.
طی سالها و دهههای گذشته، سه رویکرد وجود دارد: اولین رویکرد که در گذشته بیشتر مرسوم بوده است ارزیابی از آموختههاست[1] که در آزمونهای سرنوشتساز نیز اتفاق میافتد و استرس ایجاد میکند. استرس نیز مانع یادگیری مناسب میشود.
رویکرد بعدی ارزیابی برای آموزش است[2] که مربوط به معلمان است. در واقع با ارزیابی، آنها متوجه میشوند که دانشآموزان کدام مباحث را به خوبی یاد گرفتهاند و این معادل است با اینکه آنها کدام مباحث را خوب آموزش دادهاند. البته معمولا در تمام دنیا معلمان اعتقاد ندارند نمره ی دانشآموزان نمرهی آنهاست در صورتیکه افراد موفق در موفقیت دیگران را میبینند و در شکست خودشان را مسئول میدانند.
رویکرد سوم که از همه مهمتر و مربوط به دانشآموزان است عبارتست از آزمون به مثابه یادگیری[3]. اینکه در حین آزمون دادن شما طراحی درس خواندنتان را انجام میدهید مربوط به این رویکرد است.
در حین آزمون دادن شما این کارها را انجام میدهید:
1-آموختههای قبلی را با روش متقاوت یاد میگیرید.
2- طبقهبندی میکنید
3- نقشهی مطالعه خود را طراحی میکنید.
د : منابعی که برای دوران جمع بندی و دوران تورق سریع از آن ها برای آزمون های مجموعه ای و تورق سریع استفاده می کنید مثل آزمون های جامع کانون ، کتاب زرد اختصاصی و کتاب های جمع بندی اختصاصی و عمومی ، کتاب شبیه ساز و کتاب ۵۰۰سوال پر مراجعه و فلش کارت ها
اگر در ابتدای سال در انتخاب منابع خود دقیق عمل نکرده اید اکنون بیشتر دقت کنید و منابع دوران جمع بندی را درست انتخاب کنید . شما آن قدر زمان ندارید که همه ی کتاب های خوب را بخوانید و همه ی سوال های خوب را تمرین کنید باید بهترین را تمرین کنید و مطالع کنید : سوال های استاندارد و شناسنامه دار را انتخاب کنید .
منابع دوران جمع بندی : سوال های متداول، اشتباهات متداول و نکاتی که باید بدانید
در اولین آزمون جامع کانون ممکن است نمره ی خوبی به دست نیاورید . نگران نباشید هنوز آغاز راه است و در دوران جمع بندی و با روش سه روز یک بار به تدریج مسلط تر خواهید شد .
در هر آزمون جامع یک درس عمومی و یک درس اختصاصی را دشوارتر از حد معمول طراحی کرده ایم . هدف این است که در جلسه ی آزمون اصلی قدرت انطباق و کنترل شما افزایش یابد و در مواجهه با سوال های دشوار روحیه یخود را از دست ندهید.
برخی از دانش آموزان تصور می کنند اگر در آخرین آزمون جامع نمره ی خوبی به دست نیاورند روحیه شان را برای کنکور اصلی از دست می دهند و به همین دلیل یا در آزمون شرکت نمی کنند یا این که کارنامه شان را نمی بینند . نگران این موضوع هم نباشید تجربه نشان داده است وقتی دانش آموزی در آخرین آزمون جامع نمره ی کم تر از حد دلخواه خود به دست می آورد اگر چه مدتی ناراحت می شود اما چون سطح توقع غیرواقعی خود را تعدیل می کند با آرامش بیشتری در کنکور اصلی شرکت می کند . هیچ یک از آزمون های جامع پایانی کانون را از دست ندهید
یک امتیاز ویژه ی کتاب های زرد اختصاصی ابزارها و امکان تخمین رتبه است . سی دی و اپلیکیشن و امکان تخمین رتبه در سایت کانون سه ابزاری هستند که شما می توانید با استفاده از آن ها تخمین رتبه کنید . دقت کنید که به دلیل آشنایی با سوال ها ی کنکورهای گذشته و نیز امتحان دادن در شرایط راحت تر ، تخمین رتبه ی شما خوش بینانه تر از واقعیت خواهد بود .
در صورتی که می خواهید با سوال هایی به جز سوال های کنکورهای گذشته جمع بندی را انجام دهید از کتاب شبیه ساز استفاده کنید سوال های کتاب شبیه ساز مشابه ایده های سوال های کنکورهای گذشته طراحی شده اند . اما توجه داشته باشید که اولویت نخست را به همان سوال های کنکورهای گذشته بدهید حتی اگر چه سوال برایتان آشنا ست .
در مواردی که مباحثی از کتاب های درسی حذف شده اند درکتاب های زرد اختصاصی یک سوال مشابه را از کنکور گروه آزمایشی دیگر جایگزین کرده ایم و اگر چنین سوالی موجود نبود سوالی در همان حد دشواری از مباحث جدید طرح کرده ایم . این گونه سوال ها در کتاب ها مشخص شده اند .
در برنامه ریزی برا ی اجرای روش سه روز یک بار اولویت را به کنکورهای سراسری داخل کشور و سپس به کنکورهای خارج کشور بدهید . کنکورهای جدید را در پایان دوره ی جمع بندی آزمون بدهید تا هر چه به کنکور اصلی نزدیک تر می شوید با سوال های مشابه تر و به روزتر امتحان بدهید و تخمین رتبه و برنامه ریزی تان برای دو ونیم روز باقی مانده بهتر و دقیق تر شود .
از کتاب ۵۰۰ سوال پر مراجعه در دو بازه ی زمانی می توانید استفاده کنید در دوره ی انتقالی برای درس ها و مباحثی که از آن ها مایوس شده اید و می خواهید آن ها را کنار بگذارید . سوال های پر مراجعه شما را امیدوار خواهند کرد زیرا سوال هایی را خواهید دید که واقعا در آزمون ها مطرح شده اند و سطح دشواریشان در حدی است که شما می توانید در زمان کوتاه آن ها را یادبگیرید و تا حدودی مسلط شوید . بازه ی دوم که می توانید از کتاب ۵۰۰ سوال پر مراجعه استفاده کنید هفته ی پایانی و برای تورق سریع است . با اختصاص حداکثر ۱۰ ساعت می توانید تمام درس های اختصاصی را بازیابی کنید.
با اولیا خود در باره ی انتخاب منابع دوران جمع بندی گفت و گو کنید ودلایل خود را برای انتخاب هر کتاب و منبع و نحوه ی استفاده از هر منبع را برای ایشان توضیح دهید و از نظر ایشان نیز کمک بگیرید
اولیا می توانند در هنگام برگزاری آزمون جمع بندی با روش سه روز یک بار نقش ممتحن ( مراقب آزمون) را برای دانش آموز ایفا نمایند و مواردی که دانش آموز روی یک سوال بیش از حد وقت صرف می کند را در پایان آزمون به ایشان تذکر دهند و توانایی دانش آموز در مدیریت زمان را بهبود بخشند.
اولیا می توانند با پرینت گرفتن و طبقه بندی کارنامه ی بازیابی در آماده کردن منابع موثر برای مطالعه ی دانش آموزان در دوران جمع بندی به ایشان یاری برسانند
هنگامی که سوال های اشتباه خود را در آزمون های گذشته بررسی می کنید سعی کنید اشتباه های پر تکرار و هم چنین بی دقتی پر تکرار خود را کشف کنید بهترین راه برای آن که اشتباه ها و بی دقتی هایتان را تکرار نکنید این است که آن ها را بشناسید علاوه بر اشتباهات پر تکرار خودتان از کتاب اشتباهات متداول می توانید اشتباهات پر تکرار دانش آموزان دیگر را نیز بشناسید و خود را در برابر اشتباهات علمی و بی دقتی ها مصون سازید .
در دوران جمع بندی اهمیت تمرین و امتحان دادن بیش از گذشته است با تفکر عمیق و انتخاب صحیح منابع دوران جمع بندی جایگاه واقعی خود را در آزمون اصلی تثبیت کنید . آن ها که بهتر می اندیشند بهتر هم جمع بندی می کنند .
..........................................................
برداشت حاضران از جلسه:
اولویتبندی منابع.
جمعبندی به روش 3 روز یکبار.
یادگیری به مثابه یادگیری.
تورق سریع در هفتهی آخر.
اهمیت حضور در آزمونها و اینکه دانشآموزان باید در همهی آزمونها شرکت کنند.
در حین آزمون دادن به این که کجا باید تمرکز کنم بیشتر توجه کنم.
بهترین منبعم را از بین منابعم انتخاب کنم و در ادامهی راه از آن استفاده کنم.
یادداشتهایم را جمعبندی کنم.
در ایام باقیمانده برنامهریزی درست داشته باشم.
تمرکز روی دورهی انتقالی (به مدت حدودا 5 یا 6 روز) و استفاده از کتاب 500 سوالی، به عنوان مثال در دورهی انتقالی، در فیزیک، مبحث نور را مرور خواهم کرد.
مادر یکی از دانشآموزان: تصمیم گرفتم کارنامه بازیابی را برای فرزندم پرینت بگیرم.
از این جلسه یاد گرفتم که اشتباهاتم را خیلی دوست داشته باشم.
خودم خلاصهنویسیهای خوب و زیادی نوشته ام و از باقی منابع برایم مهمتر هستند.
روش 3 روز یکبار را اجرا خواهم کرد و نکته هایم را که از هر آزمون نوشته ام مرور خواهم کرد.
در این جلسه متوجه شدم باید بیشتر به خلاصه هایم توجه کنم.
تصمیم گرفتم تعدد منابع نداشته باشم و بهترین منابع را انتخاب کنم.
مادر یکی از دانشآموزان: در هر شرایطی دانشآموزان امیدشان را نباید از دست بدهند.
مادر یکی از دانشآموزان (قبولی پزشکی شهید بهشتی ورودی سال 67): وقتی من سالها قبل کنکور دادم با خودم گفتم چقدر کنکور آسان بود و کسی که پایه خوبی داشته باشد میتواند نتیجهی مطلوب را بگیرد و از دانشآموزان میخواهم نگران نباشند.
یکی از پشتیبانهای ویژه با رتبهی 15 منطقه 3: توصیهی من به دانشآموزان این است که در تورق سریع همهی درسها را بخوانند و فکر نکنند فرصت کم است و نمیشود.
یکی از پشتیبانهای ویژه با رتبهی 84 منطقه 2 رشتهی حقوق دانشگاه علامه: در مورد آشفتگی به دانشآموزانم توضیح خواهم داد چون ممکن است آنها هم در ایام پایانی کمی آَشفته شوند و تصمیم اشتباه بگیرند. همچنین تورق سریع به من کمک کرد و درسهایی که فکر میکردم یادم رفته را مرور کردم.
برداشت همکاران و گروه تولید آزمون بنیاد قلمچی:
هنوز 50 روز زمان داریم و نقش خود دانشآموز در این ایام تعیین کننده است.
من در زمان کنکور، یادداشتهای بسیار خوبی داشتم و از خلاصهنویسیهایم استفاده میکردم.
قبل از اجرای روش 3 روز یکبار به آن اعتقاد نداشتم و میگفتم مگر میشود در این ایام فقط آزمون دهیم، ولی وقتی 3 یا 4 روز این روش را اجرا کردم احساس کردم سطح مطالعه و آگاهی من بهتر شده و از بالا به مباحث نگاه میکنم.
دستاورد امسال کانون در این ایام، کتاب 500 سوال پرمراجعه است و در نمایشگاه کتاب تهران نیز دانشآموزان از آن استقبال میکردند، این کتاب سطح دانشآموزان را در بازهی زمانی کوتاه بالا میبرد.
به دانشآموزان به ویژه ترازهای برتر توصیه میکنم کتابهای سهسطحی را کار کنند و این کتابها حفرههای ذهنشان را پوشش میدهد. کیفیت مطالعه در این دو ماه خیلی تاثیر دارد و توصیه میکنم دانشآموزان در حد مرور روی نقاطی که ضعف دارند تمرکز کنند.
[1] Assessment of Learning
[2] Assessment for Learning
[3] Assessment as Learning
تهیه و تنظیم
ناهید منجمی
