داشتن برنامه، یعنی فراهم کردن نقشهای دقیق برای رسیدن به هدف و مقصد؛ در حالی که دانشجو در طول ترم با توجه به شرایط خاص خود فعالیتهای گوناگونی را انجام میدهد تا بتواند از فرصت موجود استفادهی بهینه داشته باشد.
داشتن برنامه، یعنی فراهم کردن نقشهای دقیق برای رسیدن به هدف و مقصد، در حالی که دانشجو در طول ترم با توجه به شرایط خاص خود فعالیتهای گوناگونی انجام میدهد تا بتواند از فرصت موجود، استفادهی بهینه داشته باشد. اگرچه تصور میشود تنها وظیفهی دانشجو در طول ترم، درس خواندن است، اما عملاً این گونه نیست. با طرح یک برنامه میپذیریم که ما به عنوان دانشجو میتوانیم به سایر فعالیتها نیز بپردازیم؛ اما هر کاری را در وقت مخصوص آن انجام دهیم. نکتهای که مهمتر از برنامه داشتن است، برنامهپذیر بودن است؛ به عبارت دیگر اجرای برنامه، بخش مهم برنامهریزی است. با این مقدمه، به راهکارهایی برای برنامهریزی بهتر در طول ترم تحصیلی اشاره میکنیم.
گام اول: برنامهریزی تحصیلی برای ۷ هفتهی اول ترم
1. فهرستی از واحدهای درسی ترم، همراه با ساعات حضور در کلاس تهیه کنید.
2. در جدولی فهرست واحدهای درسی را بنویسید. نام استاد را در خانهی بعدی یادداشت کنید و تکالیف خواستهشده را نیز در خانهی سوم وارد کنید. در خانهی چهارم، منابع درسی را درج کنید و در آخرین خانه، جدول تاریخ امتحان درس را یادداشت کنید.
3. تصمیم بگیرید که از ابتدای ترم اول تا هفتهی سوم آبانماه، در طول هفته، هر درسی را که تدریس میشود، مطالعه کرده، در جدول علامت بزنید. اگرچه از ساعت کلاس این هفته تا هفتهی آینده، فرصتی است که دانشجو میتواند از آن برای مطالعهی درسها استفاده کند، اما بهتر است بعد از هر جلسه، در طول ۲۴ ساعت اول، محتوای مقرر، مطالعه شود؛ بهویژه در درسهای فنی، تمرینها حل شوند و اشکالات یادداشت شده و در جلسهی بعد از استاد سؤال شود. این امر باعث میشود انگیزهی بیشتری برای شرکت فعال در مباحث کلاس داشته باشید.
گام دوم: برنامهریزی در طول ترم
1. از هفتهی سوم آبانماه در ترم اول و هفتهی دوم اردیبهشت در ترم دوم، زمانی است که شما در برنامهی هفتگی باید وقتی را برای دوره یا مرور درسهای خود اختصاص دهید.
2. در این مرحله از راهکارهای خلاصهنویسی و یادداشتبرداری، برای دوره کردن استفاده کنید. اگر در درک مطلبی دچار مشکل شدید، با بعضی دانشجویان مسئله را در میان بگذارید. حل تمرین به صورت گروهی باعث یادگیری بهتر میشود.
3. در این مرحله با ارزیابی مکرر، میزان درک خود را از مباحث درسی بسنجید؛ زیرا در این فرصت، استاد هنوز در دسترس است و میتوانید اشکالات خود را از او بپرسید.
4. میزان تسلط خود را در هر یک از واحدهای درسی، به صورت درصد، در جدول خاصی وارد کنید.
5. اگر امتحانات میانترم نیز برای درسها در نظر گرفته شده، به آنها اهمیت دهید؛ زیرا نتایج آنها بهترین منبع ارزیابی شما از میزان تسلط بر مادهی درسی است.
6. در این مرحله، اگر نتایج امتحانات میانترم یا تمرینات کلاسی، به گونهای بود که احساس کردید گذراندن این واحد غیر ممکن است، با استاد خود صحبت کنید و از او راهنمایی بخواهید.
گام سوم: برنامهریزی برای زمان امتحانات
1. در این مرحله، ترم تحصیلی تمام شده و شما باید خود را برای امتحانات آماده کنید؛ چه در طول ترم به خوبی کار کرده باشید و چه به هر دلیلی، این کار را نکرده باشید، این زمان، فرصتی است که تمام امور عادی خود را تعطیل کرده، به مطالعه بپردازید. ۲۰ روز یا یک ماه در هر ترم، فرصتی است که شما باید به کار فشرده بپردازید. هر چه به میزان بیشتری در مراحل قبلی کار کرده باشید، در این مرحله، کار کمتری خواهید داشت. فرصت مطالعه برای امتحانات را بین همهی درسها البته برحسب اهمیت، تقسیم کنید و صرفاً به مطالعهی اولین امتحان نپردازید.
2. وقت خود را با توجه به آسان یا سخت بودن مادهی درسی، تقسیمبندی کنید.
3. سه یا چهار روز قبل از اولین امتحان، زمان مخصوص برای مطالعهی آن امتحان است و بقیهی وقت را بهتر است به صورت معکوس تقسیم کنید.
4. اگر دو امتحان در یک روز دارید یا بین دو امتحان هیچ فاصلهای نیست، در فرصت مطالعهی امتحانات، وقت بیشتری را به این واحدها اختصاص دهید.
سعی کنید انتخاب واحد شما به گونهای باشد که دو امتحان در یک ساعت نباشد؛ اما اگر مجبور شدید این کار را انجام دهید، از قبل با آموزش دانشکده هماهنگ کنید. در این گونه مواقع، سر جلسه به شما هر دو برگهی امتحانی داده میشود. نباید جلسهی امتحان اول را ترک کرده و برای امتحان دادن به جلسهی امتحان دوم بروید؛ زیرا این کار، مخالف مقررات آموزشی است.