همانطور که در مطالب قبلی به آن اشاره شد، تمرکز حواس یکی از ابزارهای بسیار کاربردی و مناسب برای داشتن زمان مطالعاتی خوب و پربازده است. در قسمت اول این مطلب راهکارهایی برای برداشتن اولین گام و رسیدن به تمرکز حواس که همان ایجاد انگیزهی مطالعاتی بود اشاره شد. در این قسمت توصیههای کاربردی راجع به ویژگیها و ایجاد محیط و شرایط مناسب در زمان مطالعه و دومین گام برای رسیدن به تمرکز حواس بیان میشود:
1- تعیین زمان مطالعه
یکی از راههای برقراری تمرکز حواس این است که مطالعه در ساعتی از روز انجام گیرد که برای فرد مناسبتر است؛ اما تعیین مناسبترین زمان برای مطالعه، کار دشواری است و به عادات فردی بستگی دارد. برخی افراد عادت دارند تا نیمههای شب بیدار بمانند و با استفاده از سکوت و آرامش شبانه با خیالی راحت و آسوده مطالعه کنند. برخی دیگر عادت دارند شب زود بخوابند و صبح زود از خواب بیدار شوند و به مطالعه بپردازند. با این توصیف تعیین زمان و مقدار مطالعه باعث آگاهی از زمینهی مطالعه، برقراری تمرکز حواس، عدم سردرگمی، جلوگیری از اتلاف وقت و انرژی و فهم بهتر مطالب میشود. پیشنهاد ما به شما داوطلبان عزیز این است که سعی کنید مطالعهی درسهایی مانند ریاضی و فیزیک را که نیازمند حل تمرین برای یادگیری بهتر مطالب هستند در ساعات اولیهی روز قرار دهید؛ زیرا ذهن شما در این ساعات شادابتر بوده و لذت بیشتری از مطالعهی خود میبرید و در نتیجه عملکرد و بازده مناسبتری نسبت به این درسها خواهید داشت.
2- تعیین مکان مطالعه
بهترین مکان مطالعه برای شما جایی به دور از هر گونه محركهاي محيطي از قبيل صداي راديو، تلویزيون، تلفن و... است كه باعث حواسپرتي شما ميشوند. همچنین مکان مطالعه باید از نور کافی برخوردار باشد. به یاد داشته باشید که هر چه مکانی که در آن مطالعه میکنید تمیز و مرتبتر باشد، شما نیز نظم بیشتری خواهید داشت و از تمرکز حواس بالایی برخوردار میشوید.
3- حالتهای مطالعه
بهترين وضعيت براي درس خواندن نشستن پشت ميز مطالعه و بدترين وضعيت، دراز كشیدن است. در اين وضعيت، فرد از حال و هواي مطالعه خارج ميشود و تمركز حواس خود را از دست ميدهد. ممكن است حواسپرتي شما ناشي از گرسنگي و تشنگي شديد، بيخوابي، خستگي يا علت يا علل دروني ديگري باشد. در چنين موقعيتي هرگز مطالعه نكنيد. چند برگ كاغذ روي ميز مطالعهی خود داشته باشيد و مواردي از افكار منحرفكننده و مزاحم را يادداشت كنيد و بعد از مطالعه نسبت به حل آنها در حد امكان اقدام کنید. به یاد داشته باشید به جاي اينكه بكوشيد دنياي خارج را تغيير دهيد، خود را تغيير دهيد. لازم نيست ديگران يا رفتار آنها را مطابق دلخواه خويش تغيير دهید.
تلاش کنید با فراهم کردن شرایط ذکرشده و استفادهی هوشمندانه از آنها بهترین ساعات مطالعاتی خود را با حداکثر تمرکز حواس بسازید.