با توجه به اهمیت مشاوره و سر و کار داشتن با دانشآموزان متعدد با بازههای ترازی مختلف، مواردی را از عملکرد دانشآموزان دیدم که لازم میدانم چند نکته را برای شما یادآوری کنم:
در گام اول سعی کنید با اطمینان خاطر و آرامش کامل در امتحان شرکت کنید. مثبتاندیشی کنید. همواره این جملات را در ذهن خود تکرارکنید: "من برای امتحان کاملاً آمادهام و به خوبی از عهدهی آن برمیآیم." نگرانی را از خود دور کنید. هر گاه احساس نگرانی کردید، چند نفس عمیق بکشید تا آرام شوید. قبل از امتحان با دوستانتان راجع به اضطراب و دلشوره صحبت نکنید. یکی از موارد بسیار مهم و قابل توجه حفظ سلامت جسمی و روحی شماست. پس تغذیهی مناسب، استراحت، خوابیدن به اندازهی کافی، ورزش و فعالیت بدنی را فراموش نکنید. لازم نیست در این روزها همهی زمان خود را به مطالعهی فشرده یا حل تست اختصاص دهید. یادتان باشد که بخشی از انرژی و توان خود را برای روز آزمون ذخیره کنید. با آمادگی کامل و به موقع در جلسهی امتحان حاضر شوید. وسایل مورد نیاز مثل کارت ورود به جلسه، کارت ملی، مداد، پاککن، خودکار و ساعت به همراه داشته باشید.
در خواندن پرسشها عجله نکنید. از قدیم گفتهاند فهمیدن سؤال، نصف جواب است. پس متن هر پرسش را با دقت و تمرکز کافی بخوانید تا مفهوم هر عبارت را دریافت کرده و سپس به عبارت بعدی بپردازید. اطلاعات هر پرسش را در ذهن منظم کرده، سپس مسیر پاسخگویی را مشخص کنید. اشتباه نکنید! این روش کند نیست، بلکه در این روش به دلیل دقت بالا به متن پرسش و انتخاب راهحل مناسب با محتوای پرسش، امکان پاسخگویی اشتباه کاهش مییابد. پس شتاب و سرعت بیمورد در خواندن پرسش و پاسخ به آن را فراموش کنید تا بخشی از امتیازات خود را حفظ کنید.
تعداد پاسخهای اشتباه خود را کاهش دهید: با توجه به اینکه پاسخ اشتباه نمرهی منفی دارد، از پاسخ به سؤالاتی که دچار تردید هستید، خودداری کنید. متن پرسش در تستهای چهارگزینهای شامل محتوای گزینهها هم میشود؛ بنابراین در خواندن متن گزینهها باید دقت کافی داشته باشید. برخی از داوطلبان به دلیل دقت کم و سرعت زیاد در خواندن متن دچار اشتباه میشوند، پس باید تمرین کنید تا به پرسشها دقت کرده و پاسخ درست دهید و تعداد پاسخ اشتباه خود را کاهش دهید. تنها راه علمی و درست در این مورد افزایش دقت، تمرکز و پرهیز از هیجان بیمورد، سرعت غیر ضروری و وسواس است.
انجام محاسبات در فضای محدود را تمرین کنید: برای پاسخ به بخشی از پرسشها باید عملیات محاسباتی انجام شود. با توجه به کمبود فضای محاسباتی در دفترچهی پرسشها، لازم است در این روزها به گونهای تمرین کنید که نحوهی استفاده از فضای محدود را یاد بگیرید تا مشکلات و عوارض ناشی از کمبود فضا کاهش یابد. نظم در نوشتن و جلوگیری از مخلوط شدن پاسخهای محاسباتی امکان اشتباه را کم میکند. باید این تمرین را انجام دهید تا با توجه به زمان محدود در جلسهی آزمون به مهارت لازم دست پیدا کنید. با افزایش دقت در انجام محاسبات علاوه بر افزایش احتمال پاسخ درست، لذت ناشی از آن نیز حاصل میشود.
تنظیم وقت و مدیریت زمان در آزمون: مدیریت زمان در برگزاری آزمون، امکان استفادهی بیشتری از فرصتهای موجود را برای شما فراهم میکند؛ یعنی در روز آزمون برای هر درس مقداری از کل زمان را در نظر میگیریم که در دفترچه تعیین شده است. وقت هر درس را برای خود آن درس صرف کنید و در صورتی که وقت اضافه آوردید، این زمان را به درسهای دیگر اختصاص دهید. بهتر است درسها را به ترتیب قرار گرفتن در دفترچهی پرسشها پاسخ دهید. نحوهی پاسخگویی داوطلبان نیز باید مطابق ترتیب درسها باشد. توصیهی اکید این است که اگر در پایان زمان هر درس تعدادی از پرسشهای آن درس بدون پاسخ مانده باشد، نباید از وقت درس بعدی برای آن استفاده کنید. بلکه پاسخ به این پرسشها را باید به قسمت پایان آزمون موکول کرده و به پرسشهای درس بعدی بپردازید. با این روش آسیبپذیری داوطلب کاهش مییابد.
تکنیک × و -: اگر در مواجهه با یک پرسش متوجه شدید که برای پاسخگویی به آن به زمان بیشتری احتیاج دارید (مانند پرسشهای محاسباتی) بهتر است پاسخ این پرسش را به زمانی که فرصت دارید موکول کنید و برای اینکه آن پرسش را به خاطر داشته باشید از علامت × و ـ استفاده کنید. این تکنیک در آزمون به شما کمک میکند در صورتی که فرصت پیدا کردید بلافاصله پرسشهایی که زمان بیشتری برای پاسخگویی لازم داشتهاند پیدا کنید و به آن بپردازید.
برای پاسخگویی به سؤالات از یک برنامهی منظم پیروی کنید. ابتدا به سؤالات سادهتر پاسخ دهید و سپس به ترتیب به سؤالاتی پاسخ دهید که: 1. مشکلتر هستند و 2. جواب دادن به آنها وقت بیشتری میگیرد.
تغییر فضای فکری هنگام ناتوانی در پاسخگویی به چند تست پیاپی: اگر هنگام حل چند تست پیاپی چیزی به ذهنتان نرسید، سریعاً متوقف شوید و با تنفس عمیق و تمرینات تنآرامی و در صورت امکان خوردن کیک و بیسکویت و کشمش و کمی استراحت سعی کنید به مغز خود اکسیژن و به بدن خود قند کافی برسانید.
دقت: نکتهی مهم دیگر در تست زدن دقت است. در پاسخ به سؤالهای چهارگزینهای باید دقت کنید که خانه را اشتباه پر نکنید. خیلی از داوطلبان با آمادگی کامل سر جلسه حضور مییابند؛ ولی با یک بیدقتی، پاسخ سؤال را در یک خانهی دیگر که مربوط به سؤال دیگری است، پر میکنند و بدون توجه به شمارهی سؤالها، همهی پاسخها را تا آخر جابهجا میزنند. دقت کنید که موقع پر کردن پاسخنامه دچار چنین اشتباهی نشوید و شمارهی هر سؤال را با شمارهی پاسخنامه تطبیق دهید. سؤالها و جوابها را دقیق بخوانید. نکات ریزی در سؤالهای چهارجوابی هست که ممکن است خواننده را دچار اشتباه کند که در زیر به آنها اشاره میکنیم:
در سؤالهایی که آخر آنها به کلمهی "میشود" و "نمیشود" ختم میشود و... ممکن است داوطلبی که سؤال را دقیق نمیخواند، این کلمات را اشتباه ببیند و در نتیجه گزینه را اشتباه انتخاب کند.
نکتهی دیگر این است که در آزمونهای چهارگزینهای معمولاً چهار گزینه شباهت زیادی به هم دارند و ممکن است داوطلب با خواندن اولین گزینه، آن را صحیح بداند و از خواندن سه گزینهی دیگر صرف نظر کند. توجه داشته باشید که چهار گزینه را بخوانید و با مقایسهی آنها با یکدیگر صحیحترین گزینه را انتخاب کنید.
زمان: یکی از مشکلاتی که داوطلبان در حین پاسخگویی به سؤالها با آن روبهرو میشوند، کم آوردن وقت و دستپاچه شدن آنهاست. برای برطرف کردن این مشکل باید سعی کنید وقت خود را با توجه به ارزش هر سؤال زمانبندی کنید و مدتزمانی که برای پاسخگویی به آن تعیین شده، هماهنگ باشد. در آزمونها تکنیک زمانهای نقصانی فراموش نشود.