برای مشاهده فیلم معرفی رشته فلسفه کلیک کنید
معرفي رشتهي «فلسفه» از نگاه يک کارشناس ارشد اين رشته
رشتهي فلسفه بهنوعي مادر تمامي رشتهها بهشمار ميرود؛ چراکه کليهي پرسشهاي اساسي و بنيادين انسان را نسبت به مسائل وجود، هستي، جهان پيرامون انسان و حتي حقيقت خود انسان، بررسي ميکند. پرسشهايي که بهطور کلي پيرامون جهان، انسان و خدا مطرح ميشوند.
دانشجويان دورهي کارشناسي فلسفه در کشور ما در دو گرايش «فلسفه ي غرب» و «فلسفه ي اسلامي» ميتوانند تحصيل کنند و در واقع ميتوان گفت که رشتهي «فلسفه» در معناي عام آن، به «فلسفهي غرب» ميپردازد و رشتهي الهيات، گرايش «فلسفهي اسلامي»، فلسفه و حکمت اسلامي را مورد بررسي قرار ميدهد که البته اين دو، تا حدودي با هم متفاوت هستند. بهصورت خلاصه ميتوان گفت که در بخش «فلسفهي غرب» دانشجويان، بيشتر اين مباحث را مطالعه ميکنند:
1- «تاريخ فلسفهي غرب» که شامل سير فلسفه از زمان پيش از سقراط تا زمان حال است.
2- «تاريخ فلسفهي اسلامي» که به نظريات فلاسفهي مسلمان و ديدگاههاي آنها ميپردازد.
3- دروس«منطق قديم و جديد»
همچنين رشتهي «فلسفهي اسلامي» که گفتيم از شاخههاي رشتهي الهيات محسوب ميشود، براساس مکاتب فلسفي مانند فلسفهي مشاء، اشراق يا ملاصدرا ميباشد. البته اين دو رشته (غرب و اسلامي) در زمينههايي مشابهتهايي نيز با هم دارند. به عنوان مثال، دانشجويان فلسفهي غرب، واحدهايي در زمينهي فلسفهي اسلامي (مانند تاريخ فلسفهي اسلامي) و دانشجويان فلسفهي اسلامي، واحدهايي در زمينهي فلسفهي غرب (مانند تاريخ فلسفهي غرب) ميگذرانند.
براي پيشرفت و موفقيت در اين رشته، آشنايي کامل به زبان انگليسي و يا آلماني براي دانشجويان فلسفهي غرب و آشنايي به زبان عربي براي دانشجويان فلسفهي اسلامي ضروري است.
آموزش فلسفه در ارتقاء سطح فکري افراد جامعه بسيار مؤثر است و پيشرفت هر جامعه نيازمند افرادي است که اهل تفکر و انتقاد باشند، اما متأسفانه اين رشته با همهي اهميتش در جامعهي انساني، در کشور ما مورد بيتوجهي مسؤلان واقع شدهاست و بسياري از فارغالتحصيلان اين رشته معمولاً بعد از اتمام تحصيل، در زمينهي اشتغال با مشکلات بسياري مواجه ميشوند و مجبور ميشوند تا در زمينههاي غيرمرتبط با رشتهي تحصيلي خود مشغول به فعاليت شوند؛ در حاليکه فارغالتحصيلان فلسفه ميتوانند در زمينههاي تدريس، و يا در مراکز پژوهشي (مانند پژوهشگاه علوم انساني)، مؤسسات و مراکز خصوصي آموزشي و فرهنگي، دفاتر روزنامه و مجلات فرهنگي و ... مشغول بهکار شوند.
دانشجويان فلسفه در مقاطع بالاتر ميتوانند گرايشهاي مختلفي مانند (غرب، اسلامي، منطق، اخلاق، هنر و ...) را انتخاب کرده و به ادامهي تحصيل در مقطع کارشناسي ارشد و يا دکترا بپردازنند که اين گرايشها با توجه به علايق شخصي و پرسشهايي که ذهن فرد را مشغول کرده، متفاوت ميشود. بهعنوان مثال، اگر پرسشهاي ذهني فردي مربوط به ارزشهاي اخلاقي و مبادي ارزشهاي اخلاقي ميشود، او به سمت گرايش «فلسفهي اخلاق» متمايل ميشود و وقتي پرسشهاي فرد مربوط به ارزشهاي ديني و معنوي باشد، فرد به سراغ «فلسفهي دين» ميرود، يا وقتي علايق فردي به سمت درک هنر و چرايي آن باشد، به سمت «فلسفهي هنر» ميرود و ...
در پايان، بهصورت کلي، به واحدهايي که معمولاً دانشجويان رشتهي فلسفه در مقطع کارشناسي ميگذرانند اشاره ميکنيم:
دروس تخصصي رشتهي فلسفه:
منطق قديم، منطق جديد، منتخب متون کلامي و فلسفي، تاريخ فلسفهي اسلامي، علم کلام، فلسفهي اسلامي، فلسفهي اخلاق در تفکر غربي، اخلاق در تفکر اسلامي، عرفان نظري، تاريخ فلسفهي يونان، تاريخ فلسفهي قرون وسطي تا رنسانس، تاريخ فلسفه از«بيکن» تا «هيوم»، تاريخ فلسفه از «کانت» تا نيمهي دوم قرن نوزدهم، تاريخ فلسفهي جديد و معاصر، فلسفهي معاصر و مکاتب جديد قرن بيستم، متون فلسفي به زبان خارجي، متون فلسفي به زبان عربي، متافيزيک در غرب و فلسفهي علوم
ندا ياري؛ کارشناس ارشد فلسفهي غرب