مختصري درباره حمام فين کاشان
حمام فين در باغ فين کاشان است. اين حمام قديمي به خاطرقتل ميرزا تقيخان اميرکبير صدراعظم ناصرالدين شاه قاجار در ۲۰ دي ۱۲۳۰ هجري خورشيدي مشهور است.
درقسمت جنوبي باغ فين دو حمام وجود دارد که به حمام کوچک و بزرگ معروف است، حمام کوچک از آثار دوره صفويه و همراه با بناي اوليه باغ فين ساخته شدهاست. حمام بزرگ در دوران قاجاريه به وسيله فتحعلي شاه ساخته شدهاست.
حمام بزرگ مخصوص امرا و حمام کوچک اختصاص به استفاده خدام داشتهاست. در هريک از حمامها قسمتهايي شامل ورودي، گرمخانه، آبنما، خزينه، محل نظافت و سربينه (رختکن) به چشم ميخورد. کانالهايي جهت تعويض آب خزينهها و حوضچهها در کف
حمامها وجود دارد. ديوار حمامها با عايق رطوبتي مخصوص – ماسه، آهک يا ساروج – پوشانده شدهاست. اين حمام داراي دالانها و راهروهاي زيادي است و معماري زيبايي دارد.
حمامي که فقط با يک شمع گرم ميشد
حمام شيخ بهايي يکي از شاهکارهاي معماري و مهندسي جهان است.حمام شيخ بهايي مربوط به دوره صفويه است که با مهندسي شيخ بهايي ساخته شده است، سيستم گرمايي اين حمام از شاهکارهاي مهندسي با استفاده از قوانين فيزيک و شيمي محسوب ميشود.
آب اين حمام با سيستم “دم و گاز” يعني از گاز متان فاضلاب مسجد جامع و چکيدن روغن عصارخانه شيخ بهايي که در مجاورت حمام قرار دارد روشن ميشده است. اين حمام در اصفهان قرار دارد.
عصارخانه محلي براي تهيه روغن از دانههاي روغن بوده است. اين حمام با استفاده از اين سيستم پيچيده مهندسي به مدت طولاني تنها با يک شمع روشن ميشده است.اين حمام از نظر معماري مانند ساير حمامهاي دوره صفويه داراي ويژگيهاي آن دوران
است.حمام شيخ بهايي در شعاع يکصدمتري جنوب گنبد نظام الملک (جنوب مسجد جامع عتيق) در محله «در دست» قرار دارد.
تاريخ ساخت آن را سال ۱۰۶۵ عنوان ميکنند و طراحي آن را به شيخ بهايي نسبت ميدهند.
در اقوال آمده که اين حمام اسرار آميز خزينهاي دارد که آب آن خودکار و بدون مصرف انرژي مستقيم گرم ميشده است.
البته بنا برنظر رايجانرژي گرمايي حمام از گاز و انرژي مالي فضولات و فاضلاب تامين ميشده که از طريق سفالينههاي تهيه شده و مکش گازهايي چون متان و اکسيد گوگرد استفاده مي کرده است.
حمام شيخ بهايي بنايي عمومي بوده که به مرور در تصرف اشخاص درآمده و گفته ميشود زماني حتي کارگر حمام نيز ادعايي از حمام داشته است.
به علت کنجکاوي يک انگليسي مکانيزم کار اين حمام براي هميشه بهم خورد و آب ديگهاي آن تا اواسط دوره پهلوي با شعله شمع به جوش ميآمده است اما امروزه ديگر قابل استفاده نيست .