هيستامين يکي از مواد شيميايي است که هنگام واکنش پادتنها(آنتي بادي ها) با مواد آلرژي زا (حساسيت زا) در بدن آزاد مي شود و مسئول بسياري از علايمي است که در التهاب بيني ناشي از آلرژي ديده مي شود.
داروهاي آنتي هيستامين با خنثي کردن عمل هيستامين باعث مي شوند که خارش و آبريزش بيني و عطسه کردن تسکين يابد.
هم چنين اين داروها علايم مربوط به حساسيت در مناطقي غير از بيني مثلا کهيرها يا دانه هاي پوستي را بهبود مي بخشند.
داروهاي آنتي هيستامين را در صورت امکان بايد پيش از حمله آلرژي مصرف کرد.
داروهاي آنتي هيستامين به اشکال مختلف قرص، قطره چشمي، شربت و اسپري بيني وجود دارند. در بسياري موارد، اين داروها در دو شکل سريع الاثر و با اثر تدريجي هم وجود دارند.
داروهاي آنتي هيستامين مشکلاتي هم به وجود مي آورند. از آنجايي که اين داروها ترشحات مخاطي را غليظ مي کنند ممکن است در مورد سينوزيت عفوني يا عفونت باکتريايي باعث بدتر شدن علايم شوند، بنابراين افراد مبتلا به سينوزيت عفوني يا باکتريايي حتي
در فصل آلرژي نبايد آنتي هيستامين مصرف کنند
مشکل ديگر آن است که آنتي هيستامين ها در طول زمان، اثربخشي شان را از دست مي دهند و بيماران مجبورند نوع متفاوتي از آن ها را به کار برند.
داروهاي آنتي هيستامين به دو گروه قديمي تر يا نسل اول و جديدتر يا نسل دوم تقسيم مي شوند، تفاوت عمده اين دو گروه در ميزان ايجاد عارضه جانبي خواب آلودگي است. آنتي هيستامين هاي نسل دوم بر خلاف نسل اول کمتر اين عارضه شايع را به وجود مي آورند.
آنتي هيستامين هاي نسل اول:
از اين گروه مي توان به داروهاي ديفن هيدرامين، کلماستين و کلرفنيرامين اشاره کرد. داروهاي اين گروه به خاطر آن که غيراختصاصي عمل مي کنند و اثر ضد کولينرژيک(يعني اثر استيل کولين يک پيغام بر عصبي را مهار مي کنند) هم دارند، ممکن است عوارض جانبي متعددي ايجاد کنند.از جمله اين عوارض جانبي مي توان به اين موارد اشاره کرد:
* خواب آلودگي و اشکال در تفکر:
اين عارضه از اين لحاظ خطرناک است که ممکن است در بزرگسالان باعث حوادث کاري و تصادفات اتومبيل شود، اما تحقيقات موجود نشان مي دهد که کودکاني که از اين داروها استفاده مي کنند کمتر دچار اين عارضه مي شوند.
* خشکي دهان
* سرگيجه
* اضطراب
* تپش قلب
* گلودرد
در مردان مبتلا به بزرگي پروستات مصرف اين داروها ممکن است اشکال در ادرار کردن را بدتر کند.
براي تطابق با اثر خواب آلودگي اين داروها رعايت نکات زير کمک کننده است:
- دارو را در خانه چند ساعت پيش از خواب مصرف کنيد.
- از ساير داروهايي که اثر خواب آور دارند پرهيز کنيد.
- در حين استفاده از اين داروها، از رانندگي و کار با ماشين هاي سنگين خودداري کنيد.
اثر خواب آلوده کننده اين داروها در طول زمان ممکن است کاهش يابد.
داروهاي آنتيهيستامين نسل دوم:
از داروهاي آنتي هيستامين نسل دوم مي توان به فکسو فنادين، لوراتادين، سيتريزين و آکرواستين اشاره کرد. اين داروها خاصيت ضد کولينرژيک ندارند و بنابراين در مقادير تجويز شده، خواب آلودگي ايجاد نمي کنند.
عوارض شايع اين گروه داروها عبارت اند از:
* سردرد
* خشکي دهان
* خشکي بيني
اين عوارض اغلب موقتي هستند و در طول درمان برطرف مي شوند.
در
موارد نادري تپش قلب و احساس سنگيني بر روي قفسه سينه در حين مصرف اين
داروها رخ مي دهد که در اين صورت بايد فورا به پزشک مراجعه کرد.
مصرف در بارداري و شيردهي:
زنان باردار و شيرده بايد از اين داروها اجتناب کنند، مگر اينکه پزشک آن ها را تجويز کند.
اسپريهاي بيني آنتيهيستامين
اخيرا داروي آنتي هيستامين موضعي به صورت اسپري بيني هم به بازار دارويي آمده است.
اين
دارو که آزلاستين(نام تجارتي Astelin) نام دارد، مي تواند جايگزين
داروهاي خوراکي ضد آلرژي هاي فصلي شود و پُرخوني و گرفتگي بيني و ساير
علايم آلرژي را برطرف کند.
عوارض جانبي اين اسپري عبارت است از:
* مزه تلخ
* اثر خواب آلودگي آور
همچنين قيمت اين اسپري ها بالاست.