سلام دوستان عزیز
پیشنهاد میکنم ابتدا کتاب را مطالعه کنید و سپس جهت آشنایی با مطالب تست محور کتاب، این درسنامه را مرور کنید.
در آخر هم فایل pdf را دانلود کنید.
به نام خدا
جامعه شناسی دهم
خلاصه و نکات مهم دروس 1 و 2 و 3
تهیه کننده : مهشید روزه دار
درس اول کنش های ما
همه مخلوقات در جهان کاری انجام می دهند. اما تفاوت هایی بین فعالیت انسان با دیگر مخلوقات وجود دارد. به همین دلیل در علوم انسانی :
1 .فعالیت انسان : کنش 2 .انجام دهنده فعالیت : کنشگر
کنش چه ویژگی هایی دارد؟ آگاهانه ، ارادی ، هدفدار و معنا دار
چه چیز باید بدانیم؟ ببینید دوستان، از این بخش معمولا سوالاتی طراحی می شوند که با دادن مثال از شما میخواهند تا تشخیص دهید به کدام ویژگی های کنش اشاره می کند؛ پس باید تعاریفی که کتاب درباره این ویژگی ها ارایه کرده به خوبی و به صورت مفهومی بیاموزید.
کنش ما چه آثار و پیامد هایی دارد ؟
دقت کنید که حکایت لقمان، آثار وضو ، آیه 38 سوره مدثر و داستان پیامبر در بخوانیم و بدانیم همگی مربوط به این مبحث هستند.
1 .پیامد ارادی کنش : خودش نوعی کنش است ؛ پس به اراده افراد یعنی خود کنشگر و یا افراد دیگر وابسته است. نتیجه آن قطعی نیست. 2 .پیامد غیر ارادی کنش : کنش نیست و به اراده افراد انسانی بستگی ندارد بلکه نتیجه طبیعی کنش است. این پیامد بر خلاف قبلی قطعی است. بر فرض مثال اگر شما وضو بگیرید حتما باعث نظافت در جسم شما می شود که به اراده شما وابسته نیست.
دوستان عزیز! این درس به پایان رسید؛ اما میخواهم به چند نکته مهم در تست زنی اشاره کنم. در بخش انتهایی همین درس ، در کتاب درسی جدولی آورده شده که شامل سه بخش کنش ، پیامد های ارادی و غیر ارادی است. ابتدا سعی کنید این جدول را به همراه چند مثالی که آورده به خوبی فرا بگیرید و بعد از آن به سراغ مثال های خارج از کتاب بروید. این روش حتما به سرعت و دقت شما در تست کمک خواهد کرد.
درس دوم پدیده های اجتماعی
پدیده های اجتماعی کنش انواع مختلفی دارد : 1 .درونی : مثل تفکر و تخیل 2 .بیرونی : مثل نشستن و راه رفتن 3 .فردی 4 .اجتماعی
* در این میان می خواهیم بیشتر راجع به کنش اجتماعی صحبت کنیم. اول باید این تعریف را به خوبی به خاطر بسپارید تا بعد نکات را از دلش بیرون بکشیم
کنش اجتماعی با توجه به دیگران انجام می شود. در این کنش آگاهی و اراده کنشگر ناظر به دیگران ، ویژگی ها و اعمال آنهاست.
خب ... حالا با توجه به تعریف ، به نظرتون اگر کسی مصداق بیت (من در میان جمع و دلم جای دیگر است .. ) بود ، باز هم کنش او اجتماعی است ؟ یا اینکه فردی در بین جمع نباشد مثال در شبی تاریک در خیابانی خلوت به دور از چشم دیگران قوانین راهنمایی و رانندگی را رعایت میکند ... اینجا این کنش فردی است یا اجتماعی ؟!
در مورد اول کنش فردی است؛ چون صرف حضور فیزیکی اهمیت ندارد بلکه باید توجه به سمت دیگران باشد که نیست. در مورد دوم هم کنش اجتماعی است چون گفتیم ملاک حضور فیزیکی دیگران نیست. بلکه چون فرد به دیگران توجه داشته کنش او دیگر فردی نیست!
حالا بریم سراغ چند تعریف مهم دیگه ...
پدیده اجتماعی : کنش + پیامد های آن
بدانید که کنش خرد ترین پدیده اجتماعی است.
هنجار اجتماعی : شیوه انجام کنش اجتماعی که مورد قبول افراد جامعه است.
ارزش اجتماعی : آن دسته از پدیده های های مطلوب و خواستنی اند که مورد توجه و پذیرش هستند و افراد جامعه نسبت به آن ها گرایش و تمایل دارند.
بچه ها کنش اجتماعی مثل یه زیربنا میمونه ... اگر نباشه نه ارزشی هست و نه هنجاری چه فرقی بین ارزش و هنجار هست ؟ یادتون باشه که ارزش ها از جنس هدف و مقصود هستند. اما هنجار ها وسیله ای برای رسیدن به ارزش ها !!!
* بسیاری از آدابی که ما مراعات می کنیم محصول پدیده های اجتماعی اطراف ما هستند که به صورت فرصت ها و محدودیت ها پیش روی ما قرار می گیرند و اگر وجود نداشته باشند نمی توانیم با هم زندگی کنیم.
ارزش ها و هنجار ها از طریق کنش های اجتماعی محقق می شوند و پدیده های جامعه پذیری و کنترل اجتماعی را ضروری می سازند تا از طریق تعلیم و تربیت ، تشویق و تنبیه ارزش ها و هنجارها را به افراد منتقل کنند. افراد با عمل کردن براساس ارزش ها و هنجارها، موجب تداوم و استمرار آنها می شوند. تمامی پدیده های اجتماعی خرد و کلان به همین طریق شکل می گیرند. پدیده های اجتماعی را انسان ها در ارتباط با یکدیگر به وجود می آورند و از آنجا که افراد با آگاهی، اراده و هدف عمل می کنند، پدیده های اجتماعی معنادار هستند.
* پدیده های اجتماعی به مرور، از انسان هایی که آنها را به وجود آورده اند، مستقل می شوند و فرصت ها و محدودیت هایی را برای کنش ها و زندگی انسان ها ایجاد می کنند. این روند تا جایی ادامه می یابد که افراد احساس می کنند پدیده های اجتماعی همانند پدیده های طبیعی هستند. در حالی که می دانید پدیده های اجتماعی را انسان ها خلق می کنند و نتیجه کنش های افراد هستند؛ ولی پدیده های طبیعی را انسان ها خلق نکرده اند.
درس سوم جهان اجتماعی
بار ها اسم جهان را شنیده اید و می دانید که برای اشاره به مجموعه های بزرگ از آن استفاده می شود. یکی از راه های آشنا شدن با پدیده های نا شناخته مقایسه کردن آن هاست . اما باید توجه کنید که در مقایسه به وجوه شباهت و تفاوت با هم نگاه می کننند. به همین شکل ما میتوانیم جهان اجتماعی را هم از طریق مقایسه بشناسیم. یکی از موارد مقایسه ای موجودات زنده هستند. ابتدا چند مورد از ویژگی های موجودات زنده را مطرح می کنیم.
برای اینکه اگر تستی از این بخش طراحی شد شما دوستان بتوانید راحت تر پاسخ بدهید و امتیاز آن را از دست ندهید میخواهم از مبحث واج آرایی علوم و فنون ادبی در این بخش کمک بگیرم ... جالبه نه؟! به بخش های رنگی توجه کنید و به ارتباط بین واژه هایی که مشخص کرده ام خوب توجه داشته باشید تا بتوانید از این میانبر استفاده کنید!
• اندام و اعضای متفاوتی دارند./ • اعضای آن ها به یکدیگر وابسته اند و هرکدام نیازهای دیگری را تأمین می کنند./ • اعضا برای حفظ حیات موجود زنده، در ارتباط با یکدیگر عمل می کنند. / • اعضا برای تأمین هدف مشترک، از چینش و نظم مناسبی برخوردارند.
شباهت
1 .وجود اعضای مختلف 2 .وجود ارتباط 3 .برخورداری از نظم
تفاوت
عضویت موجودات زنده و نظم موجود در آن ها = تکوینی
جهان اجتماعی و نظم آن ها = اعتباری
این ترتیب خیلی مهمه : اعضا، تنها هنگامی که عضویت جهان اجتماعی را پذیرفتند، به آن راه می یابند و نقشی را به عهده میگیرند و متناسب با نقش خود، از حقوق و تکالیفی برخوردار میشوند که خود و دیگران از این عضویت و حقوق و تکالیف آن آگاهی دارند.
فرهنگ : مجموعه آگاهی های مشترک و عمومی
خرده فرهنگ های سازگار با فرهنگ عمومی = خرده فرهنگ موافق
خرده فرهنگ های ناسازگار با فرهنگ عمومی = ضد فرهنگ
تداوم زندگی موجودات زنده از طریق = زاد و ولد
انتقال ویژگی ها از نسلی به نسل دیگر از طریق = وراثت
تداوم جهان اجتماعی از طریق انتقال فرهنگ با روش هایی مانند تربیت و تعلیم و ...
اگر جهان اجتماعی 1 .نتواند فرهنگ خود را حفظ کند یا 2 .نتواند آن را به نسل بعد منتقل سازد = 1 .جهان اجتماعی فرو می ریزد یا 2 .دگرگون شده و به جهان اجتماعی دیگری تبدیل می شود.
پدیده های اجتماعی = متعلق به جهان اجتماعی
احترام به قانون = کنش اجتماعی
خانواده و امنیت و صلح و ... = حاصل کنش اجتماعی
جهان اجتماعی بسیار گسترده است ... هر چه در جهان هست به واسطه ارتباطی که با زندگی انسان ها پیدا می کنند به جهان اجتماعی راه می یابند. این روابط متقابل است بین جهان اجتماعی و طبیعی و فوق طبیعی. * مثال های کتاب در این بخش را به دقت مطالعه فرمایید *
موفق باشید.
برای ارتباط بیشتر با برترها و رزرو پشتیبان ویژه، پیج اینستاگرام و کانال تلگرام کانون برترها را دنبال کنید.همچنین می توانید با شماره 0218451 داخلی 3123 تماس بگیرید.
| پیج اینستاگرام | کانال تلگرام کانون برترها |
 |  |
