بسم الله الرحمن الرحیم
درس شانزدهم – مفاهیم قرابت معنایی فارسی دوازدهم – کباب غاز – مطابق با آزمون 16 اردیبهشت 1401
تهیه شده توسط: آرمین عبدالحسینی ، رتبه 29 کنکور 1400 ، دانشجوی رشته حقوق دانشگاه تهران
مفهوم اول: ریشه شکست آدمی در اعمال اوست (از ماست که بر ماست)
* این جهان کوه است و فعل ما ندا / سوی ما آید نداها را صدا
* همی گفت و بر خویشتن می گریست / که مر خویشتن کرده را چاره چیست؟؟!
* نظر در روی تو خود کرده ام من / بلی خود کرده را درمان نباشد
* گله ما را گله از گرگ نیست / کاین همه بیداد شبان می کند
مفهوم دوم: همه اتفاقات وابسته به خداست
* ز یزدان دان نه از ارکان که کوته دیدگی باشد / که خطی کز خرد خیزد تو آن را از بنان بینی
* گر بپرانیم تیر آن نه زماست / ما کمان و تیراندازش خداست
* در گوش دلم گفت فلک پنهانی / کاری که خدا کند تو از من دانی؟؟!
مفهوم سوم: اول اندیشه وانگهی گفتار
* سخن گفته دگر باز نیاید به دهن / اول اندیشه کند مرد که عاقل باشد
* مزن بی تامل به گفتار دم / نکو گوی و گر دیر گویی چه غم
* سخن تا نگویی بر آن دست هست / چو گفته شود ، یابد او بر تو دست
مفهوم چهارم: ترقی معکوس
* از دست بوس ، میل به پابوس کرده ام / خاکم به سر ، ترقی معکوس کرده ام
* القصه در این چمن چو بید مجنون / می بالم و در ترقی معکوسم
مفهوم پنجم: رعایت اعتدال و حد نگه داشتن در طعام
* دیگ شکم از طعام لبریز مکن / گر کاه نباشد از تو کاهدان از توست
* بسیار مخور که جان هراسان از توست / بر خویش ترحمی کن این جان از توست
* با آن که در وجود طعام است حظ نفس / رنج آورد طعام که بیش از قدر بود
تست:
1. کدام بیت با بیت « گله ما را گله از گرگ نیست / کاین همه بیداد شبان می کند » قرابت معنایی دارد؟
الف) دل به من گوید چون آب تو از سر بگذشت / روی بر خاک نه از جور وی و زار بنال
ب) مرا بگذشت آب و رفت از سر / بر این حالم مدارا نیست در خور
ج) سخن هر چه گفتم همه خیره بود / که آب روان از بنه تیره بود
د) زندگی در مردن و در محنت است / آب حیوان در درون ظلمت است
2. همه ابیات با بیت « سخن گفته دگر باز نیاید به دهن / اول اندیشه کند مرد که عاقل باشد» قرابت مفهومی دارند به جز:
الف) سخن چون برابر شود با خرد / روان سراینده رامش برد
ب) سخن گر چو گوهر برآرد فروغ / چو ناباور افتد نماید دروغ
ج) بدان کز زبان است مردم به رنج / چو رنجش نخواهی سخن را بسنج
د) سخن پیش فرهنگیان سخته گوی / به هر کس نوازنده و تازه روی
3. کدام بیت با بیت « هر آن که گردش گیتی به کین او برخاست / به غیرمصلحتش رهبری کند ایام » قرابت معنایی دارد؟
الف) در این جهان دل بی غم نمی شود پیدا / اگر برون دهم از دل غم نهانی خویش
ب) روزگارم تیره و بختم سیاه افتاده است / گل به چشم روزنم از مهر و ماه افتاده است
ج) ز کمان قدر آن تیر که بگریزد / کشدت گر چه سرا پای شوی رویین
د) بی می روشن اگر تیره شد آیینه عیش / بس عجب نیست که گیتی همه افسون و دم است
4. مفهوم همه ابیات یکسان است به جز:
الف) از دوستی ام سوخت دل خویش به صد داغ / بیگانه نکرد آن چه دل خویش به من کرد
ب) گاهی که سنگ حادثه از آسمان رسد / اول بلا به مرغ بلند آشیان رسد
ج) چو خس را درافکند در دیده کس / ز خود بایدش گریه کردن نه خس
د) هر آن کس که اندیشه بد کند / به فرجام ، بد با تن خود کند
5. کدام بیت با بیت « ز یزدان دان نه از ارکان که کوته دیدگی باشد / که خطی کز خرد خیزد تو آن را از بنان بینی » قرابت معنایی دارد؟
الف) ز گرد خوان نگون فلک طمع نتوان داشت / که بی ملالت صد غصه یک نواله برآید
ب) به سعی خود نتوان برد پی به گوهر مقصود / خیال باشد کاین کار بی حواله برآید
ج) گرت چو نوح نبی صبر هست در غم طوفان / بلا بگردد و کام هزار ساله برآید
د) حکایت شب هجران نه آن حکایت حالی است / که شمه ای ز بیانش به صد رساله برآید
پاسخ نامه:
1. گزینه 3
مضمون مشترک بیت سوال و گزینه 3: ریشه های شکست آدمی در اندیشه و کردار خودش است.
مفهوم گزینه 1: ناله و زاری کردن به خاطر غم زیاد
2. گزینه 2
مفهوم مشترک بیت صورت سوال و ابیات مرتبط: تاکید بر سنجیده گویی
مفهوم گزینه 2: دروغین به نظر آمدن سخن اغراق آمیز و باورنکردنی
3. گزینه 3
مفهوم مشترک بیت صورت سوال و بیت گزینه 3: ناممکن بودن رهایی از دام تقدیر و سرنوشت (جبرگرایی)
4. گزینه 2
مفهوم بیت گزینه 2: گاه بلای تقدیر ابتدا به کسی که جایگاه بالاتری دارد آسیب می زند.
مفهوم سایر ابیات: ملامت خویش در کارها
5. گزینه 2
بی حواله در مصراع دوم گزینه 2 به معنای بدون فرمان و خواست و اراده خداوند است.
برای رزرو مشاوره و رفع اشکال درسی و شرکت در کلاس های کنکوری با مشاوران سایت برترها بر روی لینک زیر کلیک کنید یا با شماره تماس 0216463 داخلی1174(حیدریان) تماس بگیرید.
مطالب مرتبط:
