جناس ناهمسان_ایستگاه چهاردهم آرایه_ادبیات فارسی_سمیرا معروف

 درود به دوستاي گل كنكوري😌🍃

من سيده سميرا معروف هستم  رتبه 168 كنكور انساني قراره توي اين قسمت باهم مهم ترين نكات آرايه هاي ادبي كنكور و تستاي نمونه رو تحت عنوان "ايستگاه كوئيك مرور آرايه ها" داشته باشيم كه مطمئنم مرور كردن نكاتشون قبل آزمون هاتون بسيار كمكتون ميكنه كه تست هاي مهم آرايه ادبي رو بدون غلط پاسخ بديدبه مرور آرايه هاي تخصصي رشته انساني روهم قرار ميديم تا دوستاي عزيز هر سه رشته بتونن از مطالب استفاده كافي و وافي رو ببرن.😊🍃

لینک ایستگاه سیزدهم :

جناس تام_ایستگاه سیزدهم آرایه_ادبیات فارسی_سمیرا معروف

انواع جناس ناهمسان 

1) جناس ناهمسان اختلافی : دو پایه جناس در یک حرف اختلاف دارند.

این حرف اختلافی که باید در رتبه ای ثابت بیاید. می تواند در آغاز.میانه یا پایان دو پایه جناس قرار بگیرد.

مثال : حکایت//شکایت ( این دو واژه در حرف اول دارای اختلافند و باقی ارکان ثابت اند.)

نمونه : در عرضگه عشقش فتنه سپه انگیزد// در رزمگه زلفش گردون سپر اندازد

در این بیت دو واژه سپه و سپر در حرف پایانی خود باهم اختلاف دارند.

2) جناس ناهمسان افزایشی: یکی  از دو پایه جناس نسبت به دیگری. یک حرف کمتر یا بیشتر دارد. این حرف افزایشی می تواند در آغاز.میانه یا پایان یکی از پدیده های جناس می آید.

مثال : کنام و نام/ نام و نامه/ نام و نیام

نمونه : ده روزه مهر گردون افسانه است و افسون/ نیکی به جای یاران فرصت شمار یارا

نکته کنکوری : دقت کنید که گونه های آزاد باهم جناس نمیسازند.منظور از گونه آزاد واژگانی است که هم معنی هستند ولی مخفف شده اند. این ها باهم جناس نمی سازند(مثل: سپاه و سپه / هوشیار و هشیار/ جاویدان و جاودان)

مثلا در بیت : آینه چون نقش تو بنمود راست// خود شکن آیینه شکستن خطاست جناس وجود ندارد.( آینه و آیینه گونه آزاد هم هستند و جناس نمی سازند.)

3) جناس ناهمسان حرکتی: دو پایه جناس در حرکت ها

( مصوت های کوتاه َ..ِ...ُ) با هم تفاوت دارند.

مثال: صبحدم ناله قُمری شنو از طرف چمن// تا فراموش کنی محنت دور قَمَری

4) جناس ناهمسان قلب: دو پایه جناس حرف های جابه جای یکدیگر هستند.

و این جابه جایی می تواند به ترتیب یا نامرتب باشد

مثال : مالک/کامل/کمال/کلام

نمونه : دایه ابر بهاری را فرموده تا بنات نبات در مهد زمین بپرورد.

ور ایدون کزین کار هستم گناه// جهان آفرینم ندارد نگاه

چند نمونه تست

در کدام گزینه آرایه جناس وجود دارد؟

1) کنم از جیب نظر تا دامن  ...  چه عزیزی که نکردی با من

2) گفت بر من تیغ تیز افراشتی  ...  از چه افگندی مرا بگذاشتی

3) یکی درد و یکی درمان پسندد  ...  یکی وصل و یکی هجران پسندد

4) گشت حیران آن مبارز زین عمل  ...  وز نمودن عفو و رحم بی محل

تحلیل تست: پاسخ صحیح گزینه2 است

( بین واژگان تیغ و تیز جناس ناقص اختلافی وجود دارد)

در همۀ گزینه ها جناس به کار رفته است به جز گزینۀ.......

1) گفت:بر من تیغ تیز افراشتی       از چه افگندی، مرا بگذاشتی

2) حدّ من نیست ثنایت گفتن       گوهر شکر عطایت سفتن

3) ای وطن ای تو نور و ما همه چشم      ای وطن ای توجان و ما همه تن

4) یکی را به سر برنهد تاج بخت        یکی را به خاک اندر آرد ز تخت

تحلیل تست: پاسخ صحیح گزینه3 است

بررسی جناس سایر گزینه ها:

گزینه1: تیغ و تیز

گزینه2: گفتن و سفتن

گزینه4:بخت و تخت

در کدام گزینه جناس وجود ندارد؟

1) ای خدا، ای فضل تو حاجت روا  /   با تو یادِ هیچ کس، نبود روا

2) منگر اندر ما، مکن در ما نظر  /   اندر اِکرام و سَخای خود نگر

3) ما نبودیم و تقاضامان نبود  /   لطف تو، ناگفتۀ ما می‌شنود

4) سر رشته ی جان به جام بگذار/کاین رشته از او نظام دارد

تحلیل تست: پاسخ صحیح گزینه3 است

بررسی سایر گزینه ها:

گزینه1: روا ( در مصرع اول به معنی گشاینده و در مصرع دوم به معنی برطرف کننده)

گزینه2: نظر و نگر

گزینه4: جان و جام

سیده سمیرا معروف

رتبه168 کنکور انسانی99

دانشجوی حقوق دانشگاه خوارزمی تهران