« از سرنوشتم و راهي که انتخاب کردهام، راضي هستم و اگر اکنون کسي از من بپرسد، چه کارهاي و در زندگي خود چه کردهاي، پاسخ ميدهم: معلم بودم و معلمي کردهام؛ اگر کنجکاوي بيشتري نشان دهد، ميگويم عدالتخواهي و رياضيات را دوست دارم و به هردوي آنها عشق ميورزم.» زنده ياد استاد پرويز شهرياري
به گزارش خبرنگار علمي ايسنا، يک سال پيش در چنين روزي، جامعه علمي و فرهنگي کشور با يکي از خدوم ترين چهره هاي ماندگار عرصه آموزش و ترويج دانش رياضي وداع کرد.
استاد پرويز شهرياري، چهره ماندگار آموزش رياضي کشور که چندين نسل از دانش آموزان کشور که امروز خود در شمار دانشوران و دانش پژوهان و معلمان نامآشناي کشور هستند، فراگيري رياضي را مرهون مقالات و کتابهاي پرشمار آموزشي و ترويجي استاد بوده اند، بامداد آدينه، 22 ارديبهشت ماه 91 ديده از جهان فروبست.
زنده ياد دکتر شهرياري ضمن فعاليت مستمر آموزشي در مدارس که از سال 1324، همزمان با آغاز تحصيلات دانشگاهي وي، شروع شده بود، انتشار و سردبيري نشريه هاي معتبري همچون «آشتي با رياضيات» و «دانش و مردم»، حضور فعال در تحريريه «رشد برهان رياضي» و انتشار صدها مقاله در باب رياضيات را در کارنامه علمي خود داشت.
استاد شهرياري، افزون بر اين، بيش از جلد 100 کتاب ترجمه و گردآوري کردند که سلسله کتاب هاي «رياضيات به زبان ساده» و «سرگرمي در رياضيات» و «رمان هاي علمي» جايگاه ويژه اي در ترويج علم در ايران دارد.
پرويز شهرياري از چهرههاي ماندگار در عرصه علم و آموزش کشور، دوم آذرماه 1305 در محله «دولت خانه» کرمان به دنيا آمد.
وي پس از اتمام دوران ابتدايي خود در دبستان کاوياني به دبيرستان ايرانشهر و سپس دانشسراي مقدماتي کرمان رفت و از آنجا که شاگرد اول و دومها ميتوانستند براي ادامه تحصيل به تهران بروند، در دانشکده ادبيات تهران به تحصيل مشغول شد؛ اما به دليل شلوغي (350 نفره) کلاسهاي ادبي و از آنجا که در مجموع شش نفر از آنها فارغالتحصيل ميشدند به رشته رياضي که کمتر از 10 دانشجو داشت، تغيير رشته داد.
وي، پس از پايان کلاس مقدماتي (معادل سال آخر دبيرستان) درصدد ورود به دانشگاه بر آمد.
شهرياري جوان مايل بود که تحصيلات خود را در دانشکده فني دانشگاه تهران ادامه دهد، ولي پس از مدتي دريافت که فارغالتحصيلاني نظير وي جز از طريق ورود به دانشکده علوم يا ادبيات حق تحصيل در دانشگاه را ندارند؛ بنابراين از سال 1324 در رشته رياضي دانشکده علوم ثبتنام کرد و همزمان به تدريس در دبستان کاخ واقع در ميدان رشديه و کلاسهاي شبانه اقدام کرد.
نخستين کتاب شهرياري در سال 1327 به چاپ رسيد و در فروردين سال بعد براي نخستين بار به اتهام فعاليتهاي سياسي و ضدسلطنتي براي مدت سه ماه روانه بازداشتگاه شد و از شرکت در امتحان نهايي باز ماند.
پرويز شهرياري در دوران زندان، زبان روسي را که يکي از مهمترين زبانهاي علمي روزگار بود، به طور کامل فراگرفت که برکات اين امر در طول بيش از نيم قرن تلاشهاي علمي وي در ترجمه دهها کتاب علمي از زبان روسي نمود يافته است.
شهرياري جوان در سال 1329 - يعني زماني که هنوز در زندان بود - يک مجموعه کتاب درسي رياضي دوره اول دبيرستان را تاليف کرد و نخستين اثر ترجمه خود را که يادگار دوران زندان بود در سال 1331 با عنوان «تاريخ حساب رنه تاتون» منتشر کرد.
وي از همان سال، تحصيلات خود در دانشکده علوم را ادامه داد و در کنار آن تا 28 مرداد سال 1333 سردبيري هفتهنامه «وهومن» را برعهده گرفت.
شهرياري، سرانجام در خرداد ماه سال 1332 ليسانس رياضي دانشکده علوم و ليسانس دانشسراي عالي را دريافت کرد و با حکم آموزش و پرورش تا خرداد ماه 1333 به تدريس در دبيرستانهاي شيراز پرداخت.
به گزارش ايسنا، استاد در تابستان سال 1334 ازدواج کرد که ثمره اين ازدواج پنج فرزند بود که تمامي آنها جز فرزند دومشان که در هشت سالگي در اثر تصادف فوت کرد، به مدارج عالي علمي و تحصيلي دست يافتهاند.
استاد تا آذرماه 1335 زندگي مخفيانه داشت و در آن مدت با نام مستعار در يک دبيرستان و آموزشگاه شبانه تدريس ميکرد تا اين که دستگير شد و مدت 40 روز همراه با زن و فرزندش در خانهاي در تهران تحت بازداشت قرار گرفت و پس از آن به زندان پادگان قصر و سپس به قزل قلعه منتقل شد.
استاد شهرياري در فروردين ماه 1337 با قيد کفايت آزاد شد و از مهرماه سال 1338 به صورت حقالتدريسي در دبيرستانهاي مختلف تهران به آموزش دانشآموزان همت گمارد.
راهاندازي نخستين کلاس کنکور در ايران، گروه فرهنگي خوارزمي، تاسيس دبيرستان پسرانه و انتشارات خوارزمي، تاسيس دبيرستان دخترانه مرجان، تدريس در دانشکده فني دانشگاه تهران و دانشسراي عالي از جمله اقدامات استاد تا سال 1342 بود.
وي از سال 1342 تا 1349 در کنار فعاليتهاي وسيع آموزشي خود 90 شماره از مجله «سخن علمي و فني» را منتشر کرد.
استاد شهرياري، همچنين از سال 1346 تا 1354 سرپرست دفتر ترويج علوم وزارت آموزش عالي بود و در آن مدت، نشريهاي به نام مسائل دانشگاهي براي استفاده استادان دانشگاهها منتشر ميکرد. وي در فاصله سالهاي 1350 تا آذرماه 1354 گروه فرهنگي مرجان، انتشارات توکا و مدرسه عالي علوم اراک را پايهگذاري کرد.
شهرياري، خود تا سال 1356 در اين مدرسه عالي که با کمک دکتر عبدالکريم قريب و دکتر حسين گلگلاب راهاندازي کرده بود، تدريس کرد. استاد همچنين از سال 1354 تا 1362 مسووليت نشريههاي جانبي دانشگاه آزاد و از سال 1356 تا اسفند 1371، انتشار 70 شماره از مجله «آشتي با رياضيات» و «آشنايي با رياضيات» و هفت شماره از نشريه «آشنايي با دانش» را برعهده داشت.
سردبيري نشريه «چيستا» از جمله ديگر فعاليتهاي علمي و فرهنگي استاد است که از شهريور ماه 1360 تاکنون تداوم داشته است. علاوه بر اين وي از سال 1379 تا مهر ماه 1380، 17 شماره از ماهنامه «دانش و مردم» را منتشر کرد.
در بيست و ششمين کنفرانس رياضي کشور که فروردين ماه 1374 در کرمان برگزار شد به پاس يک عمر تلاش علمي و آموزشي استاد پرويز شهرياري از او به عنوان پيشکسوت رياضي تجليل شد. در سالهاي 1376 و 1378 نيز در نخستين کنفرانس آموزشي رياضي در اصفهان و سومين گردهمايي شکوفههاي رياضي در دانشکده علوم رياضي دانشگاه شهيد بهشتي از وي تقدير شد.
در سال 1379 به مناسبت سال جهاني رياضيات (سال 2000) در مراکز مختلف به عنوان پيشکسوت از استاد شهرياري تجليل شد و در ارديبهشت ماه 81 در مراسمي ويژه با حضور وزير وقت علوم، تحقيقات و فنآوري، دکتري افتخاري رياضي دانشگاه کرمان به استاد اعطا شد.
استاد پرويز شهرياري همچنين در آبان ماه 1384 در پنجمين همايش «چهرههاي ماندگار» به عنوان چهره ماندگار آموزش رياضيات ايران تقدير شد.
از اين استاد بزرگ بالغ بر 60 عنوان کتاب درسي رياضيات - از جمله دروه کتابهاي درسي رياضي سه سال اول دبيرستان نظام قديم، دروهي کامل رياضيات دبيرستاني و کتابهاي مسائل مربوط به آن و جبر سال سوم رشتهي رياضي فيزيک و سه جلد کتاب آناليز رياضي - بيش از 97 کتاب کمک درسي - به صورت ترجه و تاليف - حدود 20 کتاب در زمينههاي مختلف تاريخ، فلسفه، کاربرد و آموزش رياضايات و 9 جلد کتاب سرگرمي در رياضيات به دانشآموزان و دانشپژوهان رياضي کشور ارائه شده است.
استاد شهرياري علاوه بر اين آثار، حدود 14 عنوان کتاب ديگر در زمينههاي مختلف تاليف يا ترجمه کرده که در اين ارتباط ميتوان به کتابهاي دانشمندان و هنرمندان، خانه اهريمن، دانش و شبه دانش، دو درس کوتاه درباره ديرينشناسي، قطاري که در بعد چهارم گم شد و نظريه نسبيت در مسالهها و تمرينها اشاره کرد.
استاد پرويز شهرياري، چهره ماندگار رياضي کشور بامداد جمعه، 22 ارديبهشت ماه 91 در بيمارستان جم تهران بر اثر سکته قلبي چشم از جهان فروبست. پيکر استاد، عصر همان روز در آرامگاه زرتشتيان تهران در قصر فيروزه به خاک سپرده شد.
