امیـن ایمانپور
رتبه2 منطقه1 - دانشجوی حقوق تهران
« آرایه ایهام، سهل ممتنع »
توجه داشته باشید که شما در سه حالت آرایه ایهام را خواهید دید و لاغیر:
1. در زبان فارسی لغاتی وجود دارند که به هر دلیل معانی متمایز هر چند مرتبطی را دارا می باشند. شاعر یا نویسنده لغت را به گونه ای در شعر یا نوشته قرار می دهد که حداقل بر دو تا از معانی لغت صدق کند. برای مثال کلمات بو، روی و مهر از این قسم اند.
2. همان طور که می دانید ما آرایه ای داریم به نام کنایه که در آن شاعر یا نویسنده مطلبی می نگارد که حامل دو معنی است یکی بعید و دیگری قریب.باید توجه داشته باشیم بین معنی دور و نزدیک کنایه ها ارتباط واضحی وجود دارد و گاه ممکن است از نظر مصداق متساوی باشند. مثلا وقتی می گوییم حسن از دستش آب نمی چکد خساست حسن را نشان داده ایم چون اعطا و بخشش معمولا از دست صورت می گیرد و آب چیزی است که ارزش مادی چندانی ندارد و این اوج کم لطفی است. گاهی مولف عبارت کنایی را در جایی به کار می برد که هر دو معنا به یک اندازه صادق باشند حالتی را تصور کنید که فردی در گوش خود به هنگام خواب پنبه گذاشته ولی صبح فراموش کرده پنبه را درآورد حال اگر خانواده اش به این عادت فرد مفروض واقف باشند و بی اعتنایی او را نیز به حرف هایشان ببینند با گفتن عبارت پنبه را از گوش دربیاور نوعی ایهام معنایی خلق می کنند چون هر دو معنا را در نظر دارند.
3. برخی موارد نظیر تخلص شعرا یا نام کتاب های آنها می تواند حامل ایهام باشد. مثلاً شهریار در اشعار بهجت تبریزی حامل دو معنی است 1.فرمانروا 2.تخلص شاعر یا گلستان در شعر سعدی،حامل دو معنی است1.گلزار و محوطه دلگشا2.کتاب نثر گلستان
اگر شما جزو افرادی باشید که در تشخیص نوع اول ایهام مشکل دارید بایست تست آموزشی به همراه نت برداری از لغات حامل ایهام را در برنامه تان بگنجانید.
اگر جزو افرادی هستید که در دسته دوم دچار چالش هستید باید لیستی از کنایه های مشهور تهیه کنید سپس تناسب ظاهری و باطنی کنایه را کشف کنید به علاوه افزایش دقت و مقایسه گزینه ها در حل تست هایی این چنین موثر است.
اگر در دسته آخر کارتان می لنگد، به آسانی می توانید مشکل را حل کنید. یادگیری تعدادی از تخلصات و کتب مشهور کارتان را راه می اندازد.
دو نکته مهم:
1.برخی دانش آموزان برای رفع تکلیف و تسهیل کار خود به حفظ معانی لغات ایهام دار کفایت می کنند باید بگویم این اشتباهی واضح است و در نهایت موجب ضرر دانش آموز می شود چون اولا آرایه ایهام خود آرایه ای معنایی است نه لفظی نظیر حسن تعلیل و همچنین طراحان کنکور در سال های اخیر از این نقطه ضعف استفاده و برای غربال بیشتر، سوالات را مفهومی تر طرح می کنند.
2.دانش آموزان رشته علوم انسانی علاوه بر آرایه ایهام باید روش برخورد با سوالات آرایه ایهام تناسب را بیاموزند که به رغم اسمش روش مطالعه جدا از ایهام مطلق دارد.