شگفتی‌های حلزون

حلزون ميتواند ۳ سال بدون اب وغذا زندگي کند به اينصورت که مکانيزم بدن خود را به گونه اي تنظيم ميکند که حداقل مصرف انرژيي را داشته باشد و بهترين راه حل خواب ۳ ساله است. البته حلزونها وقتي اين کا را انجام ميدهند که خشکسالي شده باشد. حلزون جانوري شگفت‌انگيز است. حلزون مي تواند تا سه سال به نوعي در خواب فرو رود، حلزون هيچگاه گم نمي‌شود زيرا از غريزه ويژه‌اي برخوردار است که هر چه از جايگاه خود دور شود دوباره به راهنمايي اين غريزه به همان محل باز مي‌گردد. ديگر از شگفتيهاي حلزون آن است که هر چند اندامش فقط حدود ۱۰ گرم وزن دارد ولي قادر است چيزي به وزن ۴۵۰ گرم را کشان‌کشان بر روي زمين به دنبال خود ببرد. ديگر از شگفتيهاي حلزون، زبانش است. اين جانور زباني دارد که مانند سوهان صدها دندانه ريز بر روي آن روييده‌است. اين همان آلت برنده حلزون است که با آن خوراکش را قطع و ريز ريز مي‌کند. خوراک بيشتر حلزونها انواع گوناگوني از گياهاناست.
ظاهر حلزون
بدن شامل قسمت‌هاي زير است: سر که داراي يک جفت بازوي حسي است، يک پاي شکمي و پهن عضلاني که نوعي عمل خزيدن را انجام مي‌دهد و يک توده احشايي پشتي و گنبد مانند که بيشتر اندامهاي داخلي در آن جاي داشته‌اند. (حلزونها معمولاً صدف دارند اما برخي از گونه‌هاي بي‌صدف آن نيز مشاهده شده‌است. چشم حلزون معمولاً بر روي دو تا شاخک بر روي سر آن قرار گرفته‌است.) مرحله لاروي حلزون وليگر نام دارد که مجهز به يک کمربند مژکي ظريف است و آن را به عنوان عضو شنا بکار مي‌برد. قسمت پشتي وليگر بعداً کاملاً بزرگ مي‌شود و توده احشايي در حال رشد به سمت پشت برآمدگي مي‌بابد. اما اين رشد رو به بالا در طرف راست و چپ بطور يکسان صورت نمي‌گيرد و نتيجه آن پيچ‌خوردگي توده احشايي و صدفي است که روي اين توده را مي‌گيرد.
رشد
رشد رو به بالا همچنين سبب مي‌شود که لوله گوارشي به شکل U درآيد و مخرج کاملاً به دهان نزديک شود. مجموعه توده احشايي وليگر نسبت به بقيه بدن معمولاً معادل ۱۸۰ درجه در خلاف جهت حرکت عقربه‌هاي ساعت مي‌چرخد. در نتيجه فضاي جبه در جلو و در بالاي سر قرار مي‌گيرد، آبششها جلويي مي‌شوند، مخرج سوراخهاي دفعي و تناسلي همه همگي در جلو قرار مي‌گيرند و به فضاي جبه باز مي‌شوند. لوله گوارشي از شکل U به صورت يک قطعه درمي‌آيد و قلب مي‌چرخد.تحول به صورت تابيدگي بدون ترديد نوعي سازگاري با روش زندگي در حال بلوغ است. حلزونها با عقب کشاندن بدن به درون صدف از خود محافظت مي‌کنند و چون صدف يک دهانه بيشتر ندارد، بازشدن دهان و مخرج در يک جا نوعي مزيت محسوب شده و دهان نزديکتر به زمين خواهد بود. در عين حال با اين پيچيدگي قسمت‌هاي سنگين بدن از سر راه دور شده، در روي قسمت عقبي بدن واقع مي‌شوند. در نتيجه مرکز ثقل طوري جابجا مي‌شود که حرکت شکم پاي صدف‌دار آسانتر شود.
حلزون‌هاي بدون صدف
در بعضي شکم پايان بويژه ليسه‌هاي خشکي و دريازي، صدف کوچک شده يا از بين رفته‌است. رشد در اين موارد شامل بازشدگي است که در نتيجه توده احشايي تا حدودي يا بطور کامل به جايگاه نوزادي خود برمي‌گردد. ليسه‌هاي ساکن خشکي براي جلوگيري از خشک شدن بايد در نقاط مرطوب بسر برند. اين جانوران معمولاً شبها از جايگاه خود خارج مي‌شوند و از سبزيها تغذيه مي‌کنند. ليسه‌ها خسارات زيادي به باغها وارد مي‌آورند. فضاي جبه همه حلزونهاي ساکن خشکي از محفظه آبششي به محفظه ششي تغيير يافته‌است و اين حلزونها از هوا تنفس مي‌کنند. پاره‌اي از اين جانواران، سازگاري مجدد با محيط آب يافته‌اند اما هنوز هم با شش تنفس مي‌کنند و براي گرفتن هوا بايد گاهگاهي به سطح آب بيايند.
هرمافروديت
حلزون هم نر و هم ماده است بنابراين مي‌تواند در يک زمان هم تخم و هم اسپرم را توليد کند. البته براي بارور کردن تخم‌ها، حلزون‌ها بايد اسپرم‌هاي خود را با يکديگر مبادله کنند. حيواني که هم نر و هم ماده‌است، هرمافروديت نام دارد. حلزون قهوه‌اي رنگ باغچه‌اي، در يک زمان حدود ۸۰ تخم کروي زرد يا سفيد رنگ بر روي خاک سطحي باغچه مي‌گذارد. حلزون مي‌تواند بيشتر از ۶ بار در سال تخم ريزي کند. حدود دو سال طول مي‌کشد تا يک حلزون بالغ شود.

راه رفتن
حلزون را حتماً ديده‌ايد و حتماً به راه رفتن اين جانور توجه کرده‌ايد. ديده‌ايد با آنکه پا ندارد ولي خيلي راحت بر روي زمين جابجا مي‌شود. حلزون را نرمتني شکمپا مي‌نامند چرا که در حقيقت تمام قسمت زيرين بدنش، پاي آن بشمار مي‌رود. پس حلزون پايي دارد بسيار پهن و صاف و به کمک عضلات آن خود را بر روي زمين مي‌لغزاند و به اين گونه روي زمين راه مي‌رود. اين جانور براي آنکه حرکات خود را آسان‌تر انجام دهد، از غده‌هايي که در پا-شکم خود دارد ماده‌اي چسبناک مي‌تراود و جاده خود را ليز و هموارتر مي‌کند. پاي حلزون يا همان شکمش چنان سخت و نيرومند است که اگر خود را به لبه تيغي بکشد، کمترين آسيبي نخواهد ديد.
حلزون خوراکي
يکي از گونه‌هاي خوراکي حلزون، اسکارگو نام دارد. خوراکي که از حلزون اسکارگو تهيه مي‌شود به همين نام نيز خوانده مي‌شود.
دشمنان حلزون
حلزون‌ها دشمنان زيادي در طبيعت دارند. از جمله سوسک‌هاي زميني- مارها- قورباغه‌ها و وزغ ها- لاک پشت‌ها و پرندگاني مثل مرغ- اردک و غاز.
نگهداري از حلزون به عنوان حيوان خانگي
نگهداري از ليسک‌ها آسان است. ليسک‌ها معمولاً در طبيعت حدود ۱۰ سال عمر مي‌کنند. اما در قفس حدود ۳ تا ۷ سال. ليسک‌هاي بومي منطقه حتي تا ۱۵ سال هم عمر مي‌کنند.آنها براي انسان و ساير جانوران بي خطرند. نگهداري آنها بسيار کم خرج است و به ندرت به بيماري مبتلا مي‌شوند. اگر هم بيمار شوند علايم بيماري را به موقع نشان مي‌دهند و شما وقت کافي داريد تا براي آنها کاري کنيد.حداقل توجه براي نگهداري آنها لازم است. آنها بدون توجه مي‌ميرند.

پايه‌اي‌ترين کارهاي لازم :
حلزون را در محيطي تميز و تازه و مرطوب نگهداري کنيد.غذاي آنها را کاملاً بشوييد و بعد به آنها بدهيد.غذاي کهنه را هر روز عوض و فضله‌هاي آنها را هر روز پاک کنيد.هميشه براي آنها پودر کلسيم بريزيد.ته ظرف آنها را هر زمان که احساس کرديد کثيف شده تميز کنيد.زير لايهٔ ظرف (کود گياهي و…) را هر وقت کثيف به نظر آمد عوض کنيد. (معمولاً هفته‌اي يک بار)مخزن را حدودا هر ماه يکبار ضدعفوني کنيد و در آب بجوشانيد.حلزون را هر چند وقت يکبار (معمولاً هر ماه) حمام کنيد.هر چند وقت يکبار در مخزن به دنبال تخم بگرديد و آنها را نابود کنيد. (در آب و هواي گرم هر روز)