اگر سری به اینترنت بزنیم، مطالبی که در صفحه نخست گوگل به چشممان میخورد تأکید دارند که استرس مضر است، خیلی هم مضر است. اما شاید استرس همیشه هم دشمنمان نباشد. تحقیقات جدید نشان میدهد استرس مثبت میتواند سیستم ایمنی را تقویت کند، حافظه و یادگیری را بهبود بخشد و مهارتهای تصمیمگیری را ارتقا دهد.
تحقیقات متعددی نشان داده است که استرس میتواند عملکرد و حتی سلامتی را بهبود بخشد. باورش دشوار است، ولی استرس فایده هم دارد. جالبتر اینکه اگر مردم از استرس مثبت آگاه باشند، میتوانند از آن به عنان پادزهری برای تمام تبلیغات منفی و ترسناک علیه استرس استفاده کنند.
به نظرم بهتر است به جای اینکه از دانشآموزان بخواهیم سطح استرسشان را کاهش دهند،کمکشان کنیم که آن را هدایت کنند. برای این منظور در ادامه هفت راهکار آمده است.
از تأکید بر عواقب منفی استرس جلوگیری کنید.
ما ذاتاً علاقه داریم که بچهها را از رفتارهایی آگاه کنیم که ممکن است با آن به خودشان صدمه بزنند. ولی اگر تنها به مضرات استرس تمرکز کنیم، دانشآموزان میپندارند که استرس تماماً زیانبار است، ولی اینطور نیست.
از طرف دیگر، مبارزه با استرس، آن هم در حالتی که از آن ترسیده باشیم، استرس بیشتری را بر ما تحمیل میکند. اندیشههایی همچون «وای، نه، دوباره استرس گرفتم و استرس خیلی بد است» قطعاً نگرانیهای دانشآموزان را شدت میبخشد. تحقیقات نشان میدهد که خود استرس هم استرسزا است.
تحقیقات پژوهشگران دانشگاه هاروارد حاکی از آن است که رفتار مربیهایی که بر جنبههای منفی استرس تأکید داشتند باعث افزایش استرس شاگردانشان شده است. اگر به دنبال هدایت استرس هستیم، باید این نکته را به خاطر داشته باشیم که: «سطح مشخصی از استرس مشکلی ندارد و حتی میتواند برایمان سودمند باشد.»
خاستگاه و هدف تکاملی استرس را تبیین کنید.
دانشآموزان هر مقطعی بهشدت مشتاقاند که بدانند استرس چرا بخشی از وجود انسان است. راجع به اجدادمان که شکارچی بودند و به دنبال آذوقه میگشتند بیندیشید. اگر ببری دندانخنجری به آنها حمله میکرد، موادی شیمیایی در خونشان پمپاژ میشد که در مبارزه علیه ببر یا فرار هرچه سریعتر به دادشان برسد. این واکنش تکاملی به خطر را «پاسخ استرس» مینامند. پاسخ استرس، مکانیسمی برای بقا است.
اما در عصر حاضر دیگر نیازی نیست برای حفظ جانمان بدویم، ولی استرس امروز کارکرد دیگری دارد. مقدار مشخصی از استرس کمکمان میکند که منابع لازم برای رسیدن به هدفی خاص را در خود به حالت آمادهباش درآوریم. تحقیقات نشان داده است استرس که زیاد میشود، عملکرد نیز میتواند افزایش یابد.
استرس خوب و بد را برایشان شرح دهید.
دو نوع استرس داریم: مثبت و منفی؛ بیشتر بچهها استرس مثبت را تجربه کردهاند. از آنها بپرسید که یادشان است گاهی بیآنکه تهدیدی در کار باشد، قلبشان در سینه بکوبد؟ مثلاً وقتی برای نخستین بار سوار اسکیت شدهاند یا فیلمی ترسناک دیدهاند یا در مراسم صبحگاهی شروع به صحبت کردهاند. این احساس، همان استرس مثبت است. این نوع استرس میتواند انگیزه، تمرکز و انرژی را افزایش دهد؛ حس هیجان به وجود آورد و عملکرد و تصمیمگیری را بهبود ببخشد. این حس ماهیتی کوتاهمدت دارد. برخلاف این احساس، استرس منفی یا پریشانی و آشفتگی که معمولاً به نام استرس شناخته میشود، میتواند اضطراب و نگرانی ایجاد کند و معمولاً از توان کنترل ما خارج است. استرس منفی عملکرد را کاهش میدهد، مشکلات روحی و جسمی ایجاد میکند و میتواند ماهیتی کوتاهمدت یا بلندمدت داشته باشد.
فایدههای استرس را برایشان بازگو کنید.
در این بخش به معتبرترین تحقیقاتی میپردازیم که فواید استرس را گزارش دادهاند.
استرس به سیستم ایمنی بدن کمک میکند: دانشکده پزشکی دانشگاه استنفورد در تحقیقی مشاهده کرد بیمارانی که قبل از عمل جراحی زانو استرس داشتند، دو برابر زودتر از آنهایی که استرس نداشتند بهبود یافتند.
استرس میتواند حافظه و یادگیری را تقویت کند: عصب پژوه دانشگاه کورنل دریافت که انتشار کوتاهمدت هورمون استرس، کورتیزول، میتواند پذیرش مغز برای یادگیری را افزایش دهد. یافتههای محقق دیگری از دانشگاه نیوهمپشایر نیز نشان داد افرادی که حاضرند ریسکهایی فیزیکی، همانند بانجی جامپینگ انجام دهند، اطلاعات را بسیار سریعتر از افراد عادی پردازش میکنند.
استرس میتواند تصمیمگیری را بهبود ببخشد: محقق دانشکده پزشکی دانشگاه ییل دریافت که سربازان زندانی در اسارتگاههای ساختگی، آمینواسید خاصی را در بدن خود ترشح میکنند که عملکرد شناختی آنها را افزایش میدهد و تصمیمگیریشان را بهبود میبخشد. او تحقیقات مشابه دیگری نیز انجام داده و نتایج مشابهی گرفته است.
منبع:
https://www.edutopia.org/blog/can-stress-help-students-renee-jain