برای مشاهده فیلم معرفی رشته تاریخ کلیک کنید
درس تاريخ در آموزش و پرورشتنها به بازخواني گذشته و هياهوي قدرتمندان و پادشاهان ميپردازد و بر همين اساس حتي بهترين دانشآموزان نيز تاريخ را مجموعهاي از حوادث ميدانند. اما آيا چنين ديدگاهي صحيح است؟آيا علم تاريخ مثل يک داستان يا رمان، مجموعهاي از حوادث تلخ و شيرين را به حالتروايي و نقلي محض منتقل ميسازد وهدف آن افزايش معلومات دايرهالمعارفياست؟
دايرهالمعارف بريتانيکا درمعرفي علم تاريخ ميگويد:
"تاريخ،قواعدي است که ثبت وقايع مؤثر بر مردم يک ملت را با حفظ تسلسل تاريخي و زماني آنمطالعه ميکند ومبني بر تحقيق منتقدانه منابع اطلاعاتي و توضيح دلايل آنها است."
اين دايرهالمعارف درباره هدف تاريخدان نيز ميگويد:
"هدفتاريخدان اين است که فعاليتهاي ثبتشده انسان را مدلسازيکند. تا درک عميقتري ازآن داشته باشد. اين درک از اعمال انسان، موضوعي کاملاً جديد است و به پيشرفتهاي علم تاريخ در اواخر قرن 18 و 19برميگردد که توسط تاريخدانان حرفهاي ايجاد گرديد."
شادروان دکتر عبدالحسين زرينکوب نيز در کتاب " تاريخ درترازو" در معرفي علم تاريخ ميگويد:
"تاريخ تنها گردآوري رواياتو مقايسه آنها و شناخت "واقعيت" حوادث گذشته نيست. وراي اين کار،نظربه توجيه و تفسير اين واقعيات دارد که بين جزئيات رابطه برقرار ميکند و آنها را به يکديگر پيوند ميدهد. اين کار در واقع عبارت از تجديدبناي گذشته است به کمک مصالح و موادي که اينجا و آنجا از بقاياي آوار حوادث باقيمانده است.
" در واقع علمتاريخ تحولاتگذشتهجامعهانساني را کهميتواند زمينهسياسي، اقتصادي، اجتماعييا فرهنگيداشتهباشد،مورد مطالعهقرار ميدهد. بههميندليل رشتهبسيارگستردهاي است و اشتباه استکهآن را صرفاً مطالعهموادخامتاريخيبدانيمبلکهدانشجوفرا ميگيرد کهچگونه از تحليلوتلفيقمواد خامتاريخيبه نتايجعلميبرسد. بهعبارتديگر آموختن روش تاريخي به مورخ کمک ميکند تا از ميان انبوهي از مواد خام، موادخاممعتبر را جدا کند و براساسروش تاريخي از بررسيآنها به نتيجه علمي برسد. در حاليکه حتي مطالعهکنندگان جدي تاريخکهغيرحرفهايهستند، هيچمعياريبرايتشخيص و تعيين صحت و سقم رويدادهاي يککتاب تاريخي ندارند و گاه از آثار غيرموثق و غيرمعتبر استفاده ميکنند.
تواناييهايلازم :
دانشجوي تاريخبايدنظم و دقتفراوانداشته وتوانبهتصويرکشيدن و نقد کردن وقايعتاريخيرا داشته باشد. پايهعلمتاريخ، فلسفه، زمين آنجغرافيا و ديوارهاي آن جامعهشناسي، اقتصاد، سياستو فرهنگاست و دانشجوي تاريخ بايد با اين علومآشنا باشد و از نتايجآنها بهره ببرد. فردي ميتواند در رشته تاريخ موفق شود که از پوسته رويي رويدادها عبور کرده و مسائلعميقتريرا دربارهآنها بفهمد و از ارتباط بيندو رويداد پي بهرويداد سوم ببرد و با ديدن يک رويداد بهعلل پنهانو آشکار آن، اشارهکند.
همچنين دانشجو بايد با ادبياتفارسي، آمار و رياضي آشناييداشتهباشد تابتواند بهياري ادبياتفارسيهماز منابعگذشتهکهرنگ ادبيدارند، استفادهکند و هممفاهيمتاريخيرا بهخوبي بياننمايدو بهياريآمار و رياضي نيز،هرچه بيشتر زباندستاوردهايعلمتاريخ را کمـّيکند و دادههاي تاريخرادر قالباعداد بياننمايد.
موقعيت شغليدر ايران:
فارغالتحصيلان دورهکارشناسي تاريخدروزارتآموزشو پرورش، وزارت امور خارجه، وزارت علوم، تحقيقاتو فناوري، وزارتفرهنگوارشاد اسلامي، سازمان موزهها، مراکز اسناد ملي و صدا و سيما براي بررسي مسائل تحقيقي تاريخدرحد تحقيقات بينالمللي بهکار مشغول ميشوند.
درسهاي اين رشته در طولتحصيل :
دروسپايه:
کليات و مباني علم تاريخ، متون تاريخي بهزبانفارسي، عربي و خارجي، روشتحقيق، تاريخنگاريو تحولات آن در ايران و جهان، گاهشماري و تقويم، مباني تاريخاجتماعيايران، تاريخ انديشههاي سياسيدر ايران و اسلام، کليات جغرافيا، مبانيجامعهشناسي، مبانيعلمسياست، فلسفهتاريخ.
دروساصلي و تخصصي:
تاريخ ايران از ايلاميها و آرياييها تا پاياندورههخامنشي، دوره سلوکيو اشکاني، تاريخ ايراندر دوره ساسانيان، تاريخ تحولاتسياسي، اجتماعي، اقتصاديوفرهنگي ايران(از وروداسلامتا پايان حکومت علويانطبرستان، دوره سلجوقيان، دوره سامانيان، ديلميان، غزنويان، دورهغوريانوخوارزمشاهيان، دورهحملهمغولو ايلخانان، از زوال ايلخانان تا آغاز حکومت صفويان، دوره افشاريان و زنديان، آغازدوره قاجار تا انقلابمشروطيت، انقلاب مشروطيت تا انقراضحکومت قاجاريه، ازانقراض قاجاريهتاکودتايمرداد1332) ، انقلاب اسلامي و ريشههايآن، تاريخ تحولاتسياسي، اجتماعي، اقتصاديوفرهنگيجهان اسلام (از ميلادپيامبر اکرم(ص) تا سال هجري، از سال هجريتا 227 هـ . ق، از سالهـ. قتا سقوط بغداد از قرن هفتمتادهمهجري)، تاريخ تشيع، تاريخ تحليليزندگانيائمه معصومين(ع)، تاريخ عثماني و خاورميانه، تاريخ يونان و رم، تاريخ بيزانس، تاريخ اروپا در قرونوسطي، تاريخ اروپا در قرونجديد، تاريخ اروپا از انقلابفرانسهتا جنگ جهاني اول، تاريخ اروپا از جنگجهانياول تا کنون.
بازنويسي : ليلا فيروزي فارغ التحصيل رشته تاريخ دانشگاه تهران
منبع: کتابآشنايي با رشتههاي دانشگاهي سازمان سنجش آموزش کشور تاليف خانم فيروزه سودايي