قافیه و ردیف-ادبیات دوازدهم انسانی- محمدمهدی جهانی

 مبحث قافیه  و ردیف- ادبیات کنکور انسانی

محمد مهدی جهانی 

رتبه 266 کنکور انسانی 1401

ردیف:کلمه ای که در پایان دو مصرع می آید و از نظر نوشتاری و معنی عین هم هستند...

بوی جوی مولیان آید همی.....یاد یار مهربان آید همی

قافیه:کلمه هایی که درپایان دو مصرع می آیند و در یک یا چند حرف پایانی مششترک هستند.

توانا بود هرکه دانا بود.....ز دانش دل پیر برنا بود

حروف مشترک:کلمات قافیه در حروفی اشتراک دارند که به آنها حروف مشترک می گویند.

حروف الحاقی:گاهی اوقات حروفی به کلمات قافیه اضافه میشود که به آنها حروف الحاقی می گویند.....

مانند:{ان} جمع-ی نکره و.....

حروف قافیه:حروف مشترک قافیه بدون در نظر گرفتن حروف الحاقی حروف قافیه هستند.

حرف روی:به آخرین حرف مشترک قافیه{بدون در نظر گرفتن الحاقی}حرف روی می گویند که بر اساس آن ما دو نوع قاعده قافیه داریم.

قاعده اول:حرف روی متشکل از مصوت {ا} یا {و} باشد

قاعده دوم:مصوت+صامت........مصوت=صامت+صامت

حال طریقه پیدا کردن موارد خواسته شده را در تست ها به شما میگویم...ائل میبینیم که بیت ما حروفی دارد که از لحاظ شکل و معنی یکسان باشد؟ردیف

حال پس از کنار "ذاشتن ردیف به سراغ کلماتی می رئیم که در یک ییا چند حرف پایانی مشترک هستند....قافیه

حروف مشترک را جدا کرده....حروف مشترک

اگر در بین حروف مشترک کلماتی نظیر حروف جمع ساز-پسوند و پیشوند دیدیم آ« را بر میداریم.....حروف الحاقی

حروف باقی مانده حروف قافیه هستند

حرف آخر حروف قافیه حرف رویس

و ما بر اساس حرف روی قاعده قافیه را میگوییم.

با یک مثال توضیح میدهم...

سال ها دل طلب جام جم از ما میکرد...وانچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکرد

ردیف....میکرد

قافیه.....ما-تمنا

حروف مشترک....ا

حروف الحاقی....-

حروف قافیه...ا

حرف روی...ا

قاعده...1

تست شماره یک

قافیه در کدام بیت درست است؟ (کانون 99)

1) باد جنس آتش است و یار او / که بود آهنگ هر دو بر علو

2) حد ندارد این مثل کم جو سخن / تو برو تحصیل استعداد کن

3) در رحم پیدا نباشد هند و ترک / چونکه زاید بیندش زار و سترگ

4) گفت بشنو گر نباشم جای لطف / سر نهادم پیش اژدرهای عنف

جواب گزینه...2

تست2...

بیت کدام گزینه مردّف است؟ (کانون 95)

1) چون حال بدم در نظر دوست، نکوست / دشمن ز جفا گو ز تنم بر کن پوست

2) وعدۀ اهل کرم، نقد روان / وعدۀ نااهل شد رنج روان

3) همین پنج روز است عیش مدام / به ترک اندرش عیش مدام

4) بسا نقش خردمندان که در بند هوا ماند / در آن صورت که عشق آید خردمندی کجا ماند؟

جواب گزینه....4

تست 3...

قاعدۀ قافیه در کدام بیت متفاوت است؟ (کانون 96)

1) چون شکسته می­رهد اشکسته شو / امن در فقر است، اندر فقر رو

2) چون برآمد این نکاح آن شاه را / با نژاد صالحان بی­مرا

3) که مرا این علم آمد زآن طرف / نه ز شاگردی سحر مستخف

4) آن پسر با خویش آمد، شد دوان / سوی تخت شاه با صد امتحان

جواب گزینه.....2

تست 4....

در کدام بیت قاعده قافیه متفاوت است‌؟

سراسری خارج کشور

۱.. خوش آنکه حلقه های سر زلف وا کنی... دیوانگان سلسله ات را رها کنی

۲... اولین گام ار سمند عقل را پی می کنی ...وادی بی منتهای عشق را طی می کنی

۳... زان فشانم اشک در هر رهگذاری.... تا به دامان تو ننشیند غباری

۴... این چه دامی است که از سنبل مشکین داری... که به هر حلقه آن صد دل مسکین داری