سلام به همه کنکوریهای عزیز 🖐🖐
در این مطلب به بررسی فصل دوم فیزیک یازدهم میپردازیم.
🔴ویژگیهای مطلب🔴
درسنامه و نکات
5 تست شناسنامهدار
1 تست چالشی
پاسخ تشریحی در فایل ضمیمه
جریان الکتریکی:به شارش(حرکت) بارهای الکتریکی درون یک رسانا در مدت زمان معین را جریان الکتریکی می گویند.
انواع مواد از نظر رسانایی الکتریکی :
1.مواد رسانا: این مواد به راحتی بار الکتریکی را از خود عبور می دهد. فلزات جزو رساناها می باشند.
2.مواد ناراسانا(عایق): این مواد بار الکتریکی را از خود عبور نمی دهند )یا بسیار کم عبور می دهند( پلاستیک ، شیشه و .... از جمله مواد نارسانا می باشند.
3.نیمه رسانا: موادی هستند که نه به خوبی رساناها بار الکتریکی را از خود عبور می دهند نه مانند نارسانا بار را از خود عبور نمی دهند بلکه خاصیتی مابین این دو دارند . از نیم رساناهای معروف می توان به ژرمانیوم و سیلسیوم اشاره کرد.
جریان الکتریکی متوسط: نسبت مقدار بار الکتریکی جابجا شده Δ𝑞 از سطح مقطع یک رسانا در مدت زمان معین
Δ𝑡 را جریان الکتریکی متوسط می گویند و از رابطه زیر بدست می آید:
!توجه ! اگر جریان الکتریکی I تحت تاثیر اختلاف پتانسیل V در یک مدار ایجاد شود ، مقاومت الکتریکی آن رسانا از رابطه زیر بدست می آید:
مقاومت رسانا بر اساس ساختار آن مقاومت یک رسانا با توجه به جنس و ساختار ظاهری آن از رابطه زیر بدست می آید:
عوامل موثر بر مقاومت الکتریکی:
1-مساحت سطح مقطع A (ضخامت سیم) :هرچه مساحت سطح مقطع رسانا بیشتر باشد جریان به راحتی عبور خواهد کرد و مقاومت کمتر می شود.
2-طول رسانا (L) :هر چه طول رسانا بیشتر باشد ، مقاومت رسانا افزایش می یابد.
3-جنس رسانا: مقاومت هر رسانا با رسانای دیگر متفاوت است.
4-دما (T ) :هر چه دما افزایش یابد مقاومت یک جسم بیشتر خواهد شد.
رابطه مقاومت ویژه رسانا با دما :
رفتار متفاوت نیم رساناها با افزایش دما: نیم رساناها در دماهای پایین حامل های بار کمی دارند و عملا نارسانا محسوب می شوند، اما هنگامی که دما افزایش می یابد رفتار متفاوتی از خود نشان می دهند. به این ترتیب که حامل های بار به قدری افزایش می یابد که سبب رسانا شدن آن ها می گردد.
انواع مقاومت ها: کار اصلی مقاومت ها در مدار کنترل جریان عبوری می باشد که به دو نوع اصلی تقسیم می شوند:
1 . مقاومت پیچه ای 2 . مقاومت ترکیبی
مقاومت پیچه ای: همان طور که از نامش پیداست این مقاومت ها شامل پیچه ای از یک سیم نازک هستند که معمولاً از جنس آلیاژ هایی مانند نیکروم یا منگانین می باشند. در شکل زیر ساختمان یک مقاومت پیچه ای را مشاهده می کنید:
رئوستا: مقاومتی است که توسط سیم هایی با مقاومت بالا که به دور یک استوانه نارسانا پیچیده شده اند ساخته شده است. این نوع مقاومت دکمه ای لغزنده که روی ریلی در بالای استوانه است می لغزد و میتوان به کمک این دکمه مقدار مقاومت را تغییر داد.
نحوه خواندن مقدار مقاومت ترکیبی از روی رنگ های روی آن : به شکل زیر توجه کنید، یک مقاومت ترکیبی است که چندین حلقه رنگی روی آن قرار دارد:
رنگ های مقاومت را از طرفی می خوانیم که به انتهای مقاومت نزدیکتر است. مثلا در مقاومت شکل بالا رنگ قرمز به انتهای مقاومت نزدیکتر می باشد پس از رنگ قرمز شروع به خواندن می کنیم.دو رنگ اول دو رقم اول مقاومت را نشان می دهند ، رنگ سوم ضریبی است که به صورت به دو رقم قبلی اضافه می شود. رنگ چهارم که به صورت طلایی یا نقره ای است تلرانس نامیده می شود که درصد خطا (یا انحراف)مجاز از مقدار مقاومت است. اگر حلقه چهارم نباشد به معنایی خطای 20 درصد از مقدار مقاومت می باشد.
مقاومت های خاص:
1.ترمیستور: نوعی مقاومت متغیر حساس به دما است که به وسیله تغییرات دمایی، مقاومتش تغییر میکند. در واقع با اندازه گیری مقاومت یک ترمیستور، میتوان دمای آنرا تعیین نمود. به همین دلیل این ابزار بعنوان سنسور دما مورد استفاده قرار میگیرند . ترمیستورها معمولاً از مواد نیمه رسانا تشکیل شده اند. از این رو در دماهای بالا، زودتر خراب شده و عمر کوتاهتری دارند . مقاومت اغلب آنها با افزایش دما افزایش مییابد که به این نوع پیتیسی PTC گفته میشود و در برخی از انواع دیگر مقدار مقاومت با افزایش دما کاهش مییابد که اصطلاحاً به آنها اِنتیسی NTC یا مقاومت دارای ضریب دمایی منفی گفته میشود . ترمیستورها شکل های متفاوتی دارند که عبارتند از دیسکی ، مهره ای و میله ای.
2. مقاومت های نوری(LDR): نوعی از مقاومت است که مقاومت الکتریکی آن به شدت نوری که به آن تابیده می شود بستگی دارد. به این صورت که با افزایش شدت نور تابیده شده مقاومت الکتریکی اش کاهش پیدا می کند. از مقاومت ها در تجهیزات گوناگونی از جمله چشم های الکترونیکی ، دزدگیر ها، کنترل کننده های خودکار و چراغ های روشنایی خیابان استفاده می شود.
دیود: وسیله ای است که هرگاه در مداری قرار گیرد، جریان الکتریکی را تنها از یک سو از خود عبور می دهد ، به همین علت است که به دیود یک سو کننده نیز می گویند.
دیود نورگسیل LED:معروف ترین نوع دیود ، LED یا دیود نورگسیل است که هنگام عبور جریان از این نوع دیود ها نور منتشر می شود. دیود های نورگسیل به دلیل نور زیاد و مصرف کم کاربردهای فراوانی دارند.
منبع نیروی محرکه الکتریکی :به وسیله هایی مانند باتری که با انجام کار روی بارها اختلاف پتانسیل ایجاد می کنند مولد
می گویند.
در ادامه به بررسی سوالات شناسنامه دار از این فصل می پردازیم:
!سوال چالشی!
به نکات زیر توجه فرمایید:
1-در این سری از جزوات در آخر 5 تست، یک تست سخت از همان مبحثی که در جزوه بررسی و مطرح گردیده قرار داده میشود.
2-کسانی که بتوانند جواب صحیح رو پیدا کنند در بین آنها قرعه کشی شده (البته لازم به ذکر است اگر تعداد پاسخ درست کمتر از 3 باشد همه آنها برنده سوال چالشی می باشند)
3-تذکر بسیار مهم:حتماً گزینه مورد نظرتون رو با صفحه شخصی خودتون در سایت قلم چی در زیر همین مطلب در بخش کامنت ها ارسال بفرمایید.
4- و رسیدیم به جایزه:جایزه فرد برنده (که اسامی افراد برنده در هر بار در پست های بعدی اطلاع رسانی می شود)
به این شرح است:
1-مشاوره رایگان1 ساعته(روش های مطالعه و نحوه کنترل استرس و...)
2-نوشتن برنامه مطالعه یک روزه کاملاً رایگان
3-رفع اشکال درس فیزیک دهم-یازدهم به مدت 0/5 ساعت
توجه: جوایز به صورت تصادفی و یگی از این سه مورد برای برندگان تعلق میگیره.
توجه:حتماً هر روز به صفحه ای که کامنت گذاشتید سر بزنید و از آخرین جزوات و اخبار برندگان مطلع باشید.
صفحه اینستاگرام ما
برای ارتباط بیشتر با برترها و رزرو پشتیبان ویژه، پیج کانون برترها را دنبال کنید، همچنین میتونید با شماره ۰۲۱۸۴۵۱ داخلی ۳۱۲۳ تماس بگیرید.
