دوستان عزیز سلام.
مطلب زیر جمعبندی از مطالب و نکات مهم تئاتر ایران و جهانه که توسط گلشن اسکندری تهیه شده.
نمایش جهـــــــان
تئاتر کابوکی در میان سه نوع تئاتر ژاپنی ناخالص ترین نوع تئاتر ژاپن است زیرا آزادانه از تئاتر نو و تئاتر عروسکی بونواکو اقتباس کرده است، از این رو تئاتر کابوکی، ضوابط خشک کم تری دارد. تئاتر کابوکی در مقایسه با تئاتر نو از صحنهپردازی فراوان برخوردار است و به جای پوشاندن صحنه آن را میآرایند. تغییرات در مقابل چشم تماشاگر انجام میشود. نقاشیهای صحنه دوبعدی هستند و قصد دادن تصویر سهبعدی را ندارد.
بادبزن دستی ← از وسایل مهم صحنه در تئاتر نو است. نقش هر بادبزن معنای ویژهای دارد.
در تئاتر عروسکی بونواکو (تئاتر سیاه)، عروسکهای مؤنث پا ندارند و این به دلیل کیمونه بودن لباس آنها است. عروسکهایی که نقش کم اهمیتی دارند، دهان، چشم، ابرو متحرک ندارند.
سامی سن، ساز موسیقی نمایش عروسکی بونواکو است.
کاتاکالی = پانتومیم = لال بازی
کاتاکالی شکل پانتومیم دارد.
این نمایش به صورت مودرا (زبان اشاره) است.
شخصیتهای نمایش کاتاکالی به 7 تیپ تقسیم می شود.
بازیگران کاتاکالی متکی به رقص، پانتومیم، لباس و آرایش هستند.
اپرای بوفا: اپرای تفریحی است. بوفا از کمدیادلآرته تاثیر گرفته است. اپرای بوفا و اپرای سریا تمام قسمتهایشان آوازی است با این تفاوت که اپرای بوفا جنبه شوخی و کمیک دارد. موضوع اپرای بوفا از داستانهای عامیانه و معاصر گرفته شده است.
راپسودی: شعری حماسی یا قطعهای حماسی است که توسط خوانندگان در جشنوارهها بسیار باهیجان و نامنظم گفته میشود.
پارودی: نوعی ادبی است که در آن یک اثر جدی به صورت هزل آمیزی تغییر می کند.
پاسیون: نمایش مذهبی (میستری) است.
نمایش فارس (لوده بازی): در این نمایش کمدی هیچ کس سوال نمیکند یعنی بی نیاز از پاسخهای منطقی است. کمدی فارس پر از موقعیتهای خنده دار است اما بینیاز از پاسخهای منطقی.
ملودرام: ترکیب بین تئاتر و اپرا است نه تئاتر و موسیقی.
ملودرام نمایشی احساسی و عاشقانه است که در آن آوازها و موسیقی اهمیت بسیار دارند.
تئاتر پست مدرن: این تئاتر متاثر از اندیشههای آنتونن آرتو و دو سبک، فوتوریسم و دادائیسم است.
تئاتر شقاوت ← آنتونن آرتو ← کتاب هنر و همزادش
تئاتر فقیر(بی چیز) ← یژری گروتفسکی ← تئاتر آزمایشگاهی
تئاتر بیومکانیک ← مایر هولد
تئاتر اپیک (روایی/ داستانی) ← برتولت برشت
تئاتر ابزود ← سبک اکسپرسیونیسم
پدر تئاتر مدرن ← ژاک کوپو
ژاک کوپو: تاکید زیادی بر مهارت جسمانی بازیگر داشت. از شاگردانش میخواست از میم، رقص، آکروبات و بدیههسازی به عنوان وسایل بیان دراماتیک استفاده کنند.
نکته: کوپو دکور را به حداقل رسانید و پرده را حذف کرد که موانع سنتی بین بازیگر و تماشاگر بود.
ابتکار ماکس راینهارت در تئاتر ← به کارگیری صحنههای واقعی به جای صحنههای تماشاخانه است.
ویژگی رومانس: به نثر بوده و دارای ادبیات عامیانه است. رومانس جعلیات نویسنده است که قهرمان همیشه در آن پیروز است.
ویژگی حماسه: به نظم بوده و دارای ادبیاتی موقر است. حماسه ریشه تاریخی دارد.
داستانهای ازوپ: به دوره یونانیان باستان تعلق دارد. به مسائل اخلاقی و اجتماعی میپردازد و از پیش در آمد های فابل در قرون وسطی محسوب می شود (ازوپ، پیش درآمد فابل در قرون وسطی است).
برشت و تئاتر روایی او:
روشهای برشت برای تکنیک فاصله گذاری (بیگانه سازی):
1) خرد کردن نمایش به اپیزودهای متعدد
2) بیان جملات به شیوه ی نقل قول
3) جداسازی متن از موسیقی
ویژگیهای تئاتر حماسی (روایی):
وجود استدلال - وجود شعور - وجود جهش - وجود روایت - تماشاگر ناگزیر به تصمیم گیری می شود - تماشاگر را رو در روی صحنه قرار می دهد
انتظارات بسیار و فروان از مخاطب - برانگیختن تفکر و اندیشه ی تماشاگر - آگاهی تماشاگر از پایان(مطلع بودن از پایان) - هر صحنه مستقل و قائم به ذات است(اپیزودیک)
استفاده از راوی
نمایش در ایران
تماشا در نمایش های سنتی ایرانی ← به مجموعه نمایشهایی اطلاق گفته می شود که در تجمع عصرانه مردم بازی میشود.
سوگ سیاوش (گریستن مغان) ← مربوط به قبل از اسلام
سووشون ← مربوط به بعد از اسلام
سوگ سیاوش ← در کتاب بخارا به آن اشاره شده است.
کوسه برنشین ← در کتاب ابوریحان بیرونی به آن اشاره شده است. کوسه برنشین، نمایش قبل از اسلام در اواخر زمستان است. در دوره اسلام تبدیل به میرنوروزی شد.
پهلوان کچل ← خیمه شب بازی
نمایش پنج ← نمایش عروسکی پهلوان کچل
آتش باز ← نوروزی خوان(جزء دسته نوروزی خوان ها است).
خم بازی ← عروسک دستکشی
خیال بازی ← عروسک سایه
فانوس خیال ← انیمیشن / نقاشی متحرک
قی ننه ← نمایش عروسکی انفرادی
جنس عروسک وایانگ کولیت ← چرم(این عروسک ها سایه هستند)
جنس عروسک بازی خیال ← چرم
تکنیک اجرایی عروسک پشت پرده ← دستکشی
نقالی ← نقالی، بیان یک واقعه به شعر یا نثر است.نقالی، قصد واقع بینی صرف ندارد و این باعث تفاوت نقالی با خطابه می شود.
.