درس 20: وزیران کاردان، شهرهای آباد
ورود ترکان به ایران: ترکان در نواحی شمال شرقی ایران ساکن بودند و زندگی قبیلهای داشتند. کار اصلیشان دامداری بود با گسترش دین اسلام مسلمان شدند و به تدریج به داخل ایران رفت و آمد میکردند. به دربار پادشاهان نفوذ کردند و به مقامات مهمی ؟؟؟؟ فرماندهی سپاه رسیدند. آنها پس از مدتی موفق شدند. سلسلههای غزنویان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان را تشکیل بدهند.
غزنویان: مشهورترین فرمانروای غزنوی سلطان محمد غزنوی
یکی از کارهای مهم سلطان محمد لشکرکشی به هند
پس از سلطان محمد، پسرش سلطان مسعود به حکومت رسید.
سلجوقیان: مؤسس این سلسله: طغرل
در زمان ملکشاه سلجوقی قلمرو سلجوقیان از شرق تا ماوراءالنَّهر و از غرب تا دریای مدیترانه گسترش یافت.
پایتخت سلطان ملکشاه: شهر اصفهان
خوارزمشاهیان: پس از مرگ سلطان ملکشاه: حکومت سلجوقی ضعیف شد. یکی از فرمانروایان منطقه خوارزم، آخرین سلطان سلجوقیان را شکست داد.
مهمترین سلطان خوارزمشاهیان: سلطان محمد
برچیده شدن حکومت خوارزمشاهیان: حمله مغولها به ایران
از ویران مشهور سلجوقیانخواجه نظامالملک توسی
رونق دانش، هنر و معماری: در دوره حکومتهای ترکتبار و به ویژه سلجوقیان دانش و ادب فارسی رونق یافت. از جمله مقرر شد نامهها و فرمانهای حکومتی به زبان فارسی نوشته شود.
از جمله شاعران ایرانی دوره غزنویان ابوالقاسم فردوسی
نظامیه: مدارسی که به دستور خواجه نظامالملک ساخته شد.
درس 21: کشورگشایان بیرحم
مکان سرزمین مغولستان: شرق ایارن و شمال چین
مغولهابا کمبود غذا روبهرو بودند - قبایل بیابانگرد بودند - از راه غارت کاروانها یا هجوم به سرزمینهای دیگر زندگی میگذراندند.
در زمان سلطان محمد خوارزمشاه حاکم مغولستان چنگیزخان بود.
آغاز حمله چنگیزخان چین سپس چند بازرگان را برای تجارت به ایران فرستاد. وقتی بازرگانها به شهر اُترار رسیدند، حاکم شهر آنها را دستگیر کرد و به دستور سلطان محمد کشت و اموال آنها را تصاحب کرد. چنگیزخان پساز فهمیدن ماجرا از سلطان محمد خواست غایرخان را تحویل دهد، اما سلطان محمد از این کار خودداری کرد.
حمله مغولها به ایران
با شنیدن ماجرای قتل بازرگانان، چنگیزخان به ایران حمله کرد. ایران در آن زمان ضعیف شده بود.
حمله هلاکو به ایران: 4 سال پس از حملهی چنگیز
هلاکو به بغداد نیز لشکر کشید و آخرین خلیفه عباسی را به قتل رساند.
حکومت ایلخانان: هلاکو پس از فتح ایران مراغه را پایتخت قرار داد واین حکومت را تأسیس کرد.
حملهی تیمور به ایران: 160 سال پس از حملهی چنگیز، تیمور توانست بر ماوراءالنهر حاکم شود. او چندین بار به ایران حمله کرد و سراسر ایران را ویران کرد. جانشینان او دهها سال بر ایران حکومت کردند.