ایستادگی در برابر بیگانگان_مطالعات اجتماعی ششم_فائزه کاووسی

درس 11- استعمار چیست؟

در دوره‌ای که مسلمانان در عصر شکوفایی علم و فرهنگ زندگی می‌کردند، اروپاییان در عصر تاریکی به سر می‌بردند. به‌تدریج تغییر و تحولاتی در  اروپا به‌وجود آمد و اروپاییان قدرتمند شدند:

1- علوم و فنون از جهان اسلام به اروپا انتقال یافت: حدود 4 قرن بیش تجارت میان اروپاییان و مسلمانان گسترش یافته بود. اروپاییان از طریق دریای مدیترانه و شمال آفریقا، محصولاتی مانند شکر، قهوه، کاغذ، قطب‌نما، داروی گیاهی و ادویه را از مسلمانان خریداری کردند. به تدریج علوم و فنون مسلمانان به شیوه‌های مختلف به اروپا انتقال یافت.

2- تجارت و بازرگانی در اروپا رونق یافت:

تجارت افزایش ثروت اروپاییان رشد شهر و شهرنشینی  افزایش کارگاه‌های صنعتی

3- اروپاییان در علم و هنر پیشرفت کردند:‌اختراع دستگاه چاپ: توسط گوتنبرگ / اختراع تلسکوپ: گالیله

دو علم جغرافیا و نجوم به شناخت سرزمین‌ها و راه‌های دریایی و تجارت کمک می‌کرد.

4- اروپاییان با اکتشافات جغرافیایی، استعمارگری را آغاز کردند: در آن زمان اروپاییان از نقشه‌هایی که جغرافی‌دانان مسلمان از جهان ترسیم کرده بودند، قطب‌ما و شیوه‌های کشتی‌سازی آن‌ها استفاده کردند و در دریانوردی مهارت پیدا کردند.

آن‌ها توانستند سرزمین‌های جدیدی را کشف کنند، به شرق آسیا بروند و قاره‌ی آمریکا را کشف کنند.

با کشف سرزمین‌های جدید راه برای هجوم اروپاییان به آن سرزمین‌ها باز شد. آن‌ها سرزمین‌ها را میان خود تقسیم کردند. ساکنان بومی را کشتند و منابع و ثروت آن‌ها را غارت می‌کردند این آغاز استعمارگری بود.

تعریف استعمار: در لغت به معنی آباد کردن است؛ اما اگر کشوری به بهانه‌ی آباد کردن در کشورهای دیگر دخالت و نفوذ کند تا منابع و ثروت آن کشور را غارت کند به آن کشور استعمارگر می‌گویند.

تعریف مستعمره: سرزمینی هایی که استقلال سیاسی و اقتصادی نداشته باشند و تابع حکومت استعمارگر باشند.

نفوذ استعمار در ایران: استعمارگران در کشورهای دیگر از راه‌های مختلف نفوذ کردند:

1- گاه به سرزمین‌های دیگر حمله نظامی و آن‌ها را اشغال کرده‌اند.

2- سپس گفته‌اند هدفشان آباد کردن این کشورهاست. درحالی که هدف اصلی آن‌ها غارت منابع این کشورهاست.

درس 22: مبارزه مردم ایران با استعمار

ایران مورد توجه استعمارگران بود و دولت‌های قدرتمند بر سر نفوذ در ایران با یکدیگر رقابت می‌کردند. اگرچه حکومت‌های نالایق در ایران به بیگانگان اجازه دخالت و نفوذ می‌دادند. مردم کشور ما همواره با استعمارگران مبارزه می‌کردند.