سلام به همه دوستان !
در این مطلب قصد داریم درس 12 علوم و فنون دوازدهم را با هم مطالعه و بررسی کنیم .
امیدواریم مطالب بیان شده در خصوص سه آرایه حسن تعلیل ، حس آمیزی و اسلوب معادله ، شما را در یادگیری بهتر ، یاری کند .
![]() | دانشجوی حقوق دانشگاه خوارزمی تهران رتبه 138 منطقه دو - کنکور انسانی 1398 |
![]() | دانشجوی حقوق دانشگاه بهشتی تهران رتبه 95 منطقه یک - کنکور انسانی 1399 |
صفحه اینستاگرام ما
برای ارتباط با برترها و رزرو پشتیبان ویژه ، پیج کانون برترها را دنبال کنید .
همچنین میتوانید با شماره ۰۲۱۸۴۵۱ داخلی ۳۱۲۳ تماس بگیرید .

ویژگی های مطلب
◼️درسنامه جامع◼️
◼️چند مثال برای هر آرایه ( به صورت دستخط )◼️
◼️5 تست با پاسخ تشریحی◼️


◼️در لغت به معنای دلیل و برهان نیکو آوردن و یا نیکو توجیه کردن مسئله یا موضوعی است .◼️
◼️در اصطلاح عبارت است از : نشاندن انگیزه ها و دلایل هنری و ادعایی شاعرانه ، به جای دلایل و علل واقعی و طبیعی◼️
◼️حسن تعلیل آن است که برای صفتی که در سخن آوردهاند ، علتی ذکر کنند که با آن مطلب ، مناسبت لطیفی داشته باشد و بیشتر ادبا شرط کردهاند که این علت باید ادعایی باشد نه حقیقی ، تا آنکه بیشتر زیباییآفرین باشد .◼️





◼️حسآمیزی ، آمیختن ویژگی ها و اعمال دو حس متفاوت ، یا نسبت دادن ویژگی حسی به عضو حسی دیگر است .◼️
◼️استفاده از حسآمیزی ، به مثابه باقی آرایه ها ، موجب تاثیرگذاری بیشتر کلام و ایجاد موسیقی معنوی میشود .◼️






◼️مبنای آن تمثیل است و دو مصراع یک بیت در این آرایه از نظر نحوی ، استقلال کامل دارند و میتوان بین آنها علامت
مساوی گذاشت .◼️
شرایطی که برای وجود این آرایه نیاز است :
1. بر سر مصراع دوم ، حرف ربط وابسته ساز ، به گونهای که آن مصراع را به مصراع اول وابسته سازد ، به ویژه حرف ربط (( که )) نیامده باشد .
2. بر سر مصراع دوم ، بتوان یکی از موارد (( همانگونه که )) ، (( همانطور که )) یا (( همچنان که )) قرار داد .
3. بین دو مصراع ارتباط مفهومی وجود دارد اما وابستگی مفهومی وجود ندارد ؛ یعنی هر کدام بدون دیگری هم در معنی و مفهوم ، کامل است .
4. شاعر در یک مصراع ( غالبا مصراع اول ) موضوعی را مطرح میکند و سپس در مصراع بعد با آوردن مثال ، به تفهیم موضوع خود میپردازد .
◼️مثال حرف وابسته ساز : که / تا / زیرا که / هنگامی که / اگر / اگر چه / وقتی که / چون ◼️
◼️دقت کنید که (( چون )) باید در معنی زمانی که ، زیرا و یا برای اینکه باشد تا حرف ربط وابسته ساز محسوب شود
نه در معنی مثل و مانند◼️







در کدام بیت (( حسن تعلیل )) وجود دارد ؟
1. چون جگر عاشقان میخورد این شب به ظلم / دود سیاهی ظلم بر دل شب میدمد
2. جانم اگر صافی است ، دُردی لطف تو است / لطف تو پاینده باد بر سر جان تا ابد
3. بر اثر دل برو تا تو ببینی درون / سبزه و گل میدمد جوی وفا میرود
4. عاقله شب تویی باز رهانش ز ظلم / نیمشبی بر فلک راه بزن بر رصد

در کدام بیت آرایه (( حسن تعلیل )) وجود دارد ؟
1. ساربانا یک نظر در روی آن زیبا نگار / گر به جانی میدهد اینک خریدار آمدهست
2. من دگر در خانه ننشینم اسیر و دردمند / خاصه این ساعت که گفتی گُل به بازار آمدهست
3. وه که گر من باز بینم روی یار خویش را / مردهای بینی که با دنیا دگر بار آمدهست
4. نی که مینالد همی در مجلس آزادگان / زان همینالد که بر وی زخم بسیار آمدهست

کدام گزینه دارای (( حسآمیزی )) است ؟
1. با همه نفی سخن شوخی معنی باقی است / بال و پر ریخت گل و رنگ ز پروانه نماند
2. آب و رنگ چهره او را اگر قسمت کنند / بی سخن گلگونه چندین گلستان میشود
3. غیر از تو سخن را کسی این رنگ نداده است / صائب تو از این مردم پیشینه جدایی
4. به رنگ زرد قناعت کن از ریاض جهان / که رنگ سرخ به خون جگر شود پیدا

کدام بیت (( اسلوب معادله )) دارد ؟
1. همدم جانی به دست آسان نمیآید که نی / شد دلش سوراخ تا جان از دم نایی گرفت
2. چهرهات سر در گریبان میکند آیینه را / طرّهات سنبل به دامان میکند آیینه را
3. بس که سیراب است دامانت ز خون عاشقان / جوی خون گردد زنم گر دست در دامن تو را
4. تا ز غفلت وارهی در فکر جمعیت مباش / تهمت خواب است مژگان بههمپیوسته را

کدام گزینه دارای (( اسلوب معادله )) است ؟
1. آیینهام ز گرد کدورت برهنه است / پیوسته صاف میگذرد آب جوی من
2. دل را نجات داد ز زندان جسم ، عشق / خون مشک چون شود ز ختا میرود برون
3. پرهیز کن ز صحبت ناجنس زینهار / کاتش ز آب کرد سیه دودمان خویش
4. گوشتاگوش به صحرا بخرام و نهراس / شیرها خاطرشان هست که آهوی منی


سبکشناسی قرن 14 - فنون - نکات - فاطمه گزدرازی / علی جابری


تهیه کنندگان :
فاطمه گزدرازی - دانشجوی حقوق دانشگاه خوارزمی
علی جابری - دانشجوی حقوق دانشگاه بهشتی
سپاس از توجه شما 🌹




