سلام خدمت دوستان عزیز کانونی . . . ! ! !
در این بخش قصد داریم مروری بر مطالب و نکات درس نهم فلسفه دوازدهم یعنی (( آغاز فلسفه )) داشته باشیم .
امیدواریم مطالب ذکر شده ، شما را در یادگیری بهتر این درس ، یاری دهد .
 | دانشجوی رشته علوم قضایی دانشگاه علوم قضایی تهران رتبه 16 منطقه دو - کنکور انسانی 1400 |
• از توجه و ورود فلسفه به جهان اسلام 13 قرن می گذرد . توجه به فلسفه ، نتیجه ی (( حیات عقلی )) و (( حیات علمی )) بود که منجر به (( حیات فلسفی )) در جهان اسلام شد .
• حیات عقلی : وقتی مردم به عقل و تفکر و اندیشه توجه کنند ؛ به طوری که عقلانیت جزء فرهنگ عمومی جامعه شود ، (( حیات عقلی )) شکل می گیرد .
• حیات علمی : توجه به عقل و تفکر ، باعث حرکت به سوی علم و دانش و رشد شاخه های مختلف علم می شود و (( حیات علمی )) آغاز می شود .
• حیات فلسفی : یکی از شاخه های حیات علمی ، (( حیات فلسفی )) است که بعضی از دانشمندان (فیلسوفان) به آن می پردازند .
• اولین فیلسوف مسلمان ، (( ابویوسف یعقوب بن اسحاق کندی )) است که حدود 270 کتاب و رساله فلسفی نوشته است .
• از نظر تاریخی ، حیات عقلی مقدم بر حیات علمی و حیات فلسفی است اما وقتی این سه پدید آیند ، بر یکدیگر تأثیر متقابل دارند و یکدیگر را تقویت می کنند .
زمینه اول (وجود حیات عقلی در جهان اسلام) : وجود حیات عقلی و حضور عقلانیت و احترام به عقل ، زمینه را برای رشد فلسفه در جهان اسلام فراهم کرد . حیات عقلی مسلمانان با ظهور اسلام و تشکیل جامعه اسلامی آغاز شده است . پیامبر اکرم و قرآن ، (( حیات عقلی )) را در جهان اسلام پایه گذاری کردند .
زمینه دوم (مباحث اعتقادی) : بحث و گفت و گو درباره مباحث اعتقادی از زمان پیامبر آغاز شد . این مباحث که از جنس مباحث فلسفی بودند ، باعث شد که از قرن اول هجری ، دانشمندانی ظهور کنند که در مسائل اعتقادی مانند اثبات وجود خدا ، ضرورت معاد ، جبر و اختیار مهارت داشتند . به دانشمندانی که با استدلال و منطق درباره موضوعات اعتقادی دین بحث می کنند ، (( متکلم )) می گویند . حیات عقلی مسلمانان از ابتدای ظهور اسلام آغاز شد و بعد از دو قرن ، به (( حیات فلسفی )) منجر شد.
زمینه سوم (نهضت ترجمه) : نهضت ترجمه از قرن دوم هجری آغاز شد و نقش مهمی در شکل گیری حیات فلسفی در جهان اسلام داشت . نهضت ترجمه محدود به دانش فلسفه نبود ؛ بلکه علوم مختلف مانند منطق ، فلسفه ، نجوم ، ریاضیات ، سیاست و . . . را شامل می شد .
📌 نکات تستی 📌
✔ منظور از دو حکیم در کتاب (( الجمع بین رأیی الحکیمین )) ، افلاطون و ارسطو است و این کتاب اثر فارابی است .
✔ از نظر فارابی ، هدف جامعه و مدینه باید سعادت انسان در دنیا و آخرت باشد .
✔ فلسفه مشائی متکی بر نظرات ارسطو (معلم اول) است و مؤسس فلسفه مشائی ، فارابی (معلم ثانی) است .
✔ منظور از اتصال دائمی پیامبر با ملک وحی ، دریافت حقایق از طرف خالق است .
✔ دیدگاه فارابی در سیاست به دیدگاه افلاطون نزدیک است .
✔ مهم ترین تفاوت مدینه فاضله با مدینه جاهله در (( هدف )) است .
🟥 تــســت 🟥
1-با توجه به آرای سیاسی و اجتماعی فارابی ، کدام مورد درست نیست ؟ (سطح : دشوار ، کنکور داخل 92)
1)انسان بر حسب طبیعت خود ، موجودی اجتماعی است .
2)نیاز متقابل انسان ها به یکدیگر ، عامل برپایی جوامع بوده است .
3)نه تنها نیازهای مادی ، بلکه برترین نیازهای انسانی نیز در اجتماع برآورده می شوند .
4)آدمیان بر حسب ضرورت و برای رفع نیازهای اولیه ، اجتماع بشری را تشکیل داده اند .
2-مردم مدینه جاهله چنانند که . . . . (سطح : خیلی دشوار ، کنکور داخل 93)
1)سلامت جسم را خیر و خوبی می شمرند و در پی آن هستند .
2)اگر به سعادت دست نیابند ، گمان کنند که به بدبختی افتاده اند .
3)اگر از سعادت راستین گفته شود ، نظر آنان تغییری نمی کند .
4)سعادت را نمی شناسند و هرگز نمی توانند آن را بشناسند .
3-با توجه به نظر فارابی ، از (( مدنی بالطبع بودن انسان )) کدام مورد را نمی توان برداشت کرد ؟ (سطح : متوسط ، کنکور داخل 95)
1)گرایش به اجتماع در بشر غیر اکتسابی است .
2)نیاز متقابل ، انسان ها را به سوی یکدیگر کشانده است .
3)بشر ناخواسته و ناآگاهانه به تشکیل اجتماع تن داده است .
4)بدون زندگی اجتماعی ، دستیابی به سعادت غیر ممکن است .
4-کدام مورد جزء ویژگی های رئیس مدینه فاضله نیست ؟ (سطح : دشوار ، کنکور خارج 95)
1)احاطه به علوم مختلف مورد نیاز جامعه 2)آراستگی به فضایل و کمالات انسانی
3)توانایی ایجاد شرایط لازم برای رشد جامعه 4)توانایی بیان مصالح مردم و احکام الهی به زبان مردم
5-کدام یک از ویژگی های لازم برای رئیس مدینه فاضله فارابی نیست ؟ (سطح : متوسط ، کنکور داخل 96)
1)نبوت 2)خردمندی
3)سرشت عالی 4)توانایی اداره جامعه
6-مهم ترین فیلسوف سیاسی اسلام که هرگز مشاغل سیاسی را نپذیرفت و با اهل سیاست معاشرت نداشت ، که بود و به کدام لقب ملقب شد و دلیل آن لقب چه بود؟ (سطح : متوسط ، کنکور داخل 85)
1)ابن سینا – معلم اول – مؤسس فلسفه اسلامی بود .
2)فارابی – معلم ثانی – مؤسس فلسفه مشائی در اسلام بود .
3)فارابی – معلم ثانی – به همه ی علوم زمان خود احاطه داشت .
4)ابن سینا – معلم اول – به همه ی علوم زمان خود احاطه داشت .
✅ پاسخنامه ✅
پاسخ گزینه 4 است . برپایی جامعه بر حسب ضرورت نبوده است ؛ بلکه بر حسب فطرت و طبیعت انسان بوده است . توجه کنید که طبیعی بودن یک گرایش با ضروری بودن آن تفاوت دارد .
پاسخ گزینه 3 است . برای حل این تست باید از روش حذف گزینه ها استفاده کرد . در گزینه 1 ، سلامت جسم هم برای مردم مدینه فاضله و هم برای مردم مدینه جاهله خیر و خوبی است . در گزینه 2 ، مردم مدینه جاهله اگر به فراوانی لذت ها دست نیابند ، گمان می کنند که به بدبختی افتاده اند . در گزینه 3 که پاسخ صحیح است ، چون مردم مدینه جاهله سعادت حقیقی را نمی شناسند ، نظرشان با شنیدن سعادت حقیقی تغییر نمی کند . در گزینه 4 ، هر کسی می تواند اگر بخواهد ، سعادت حقیقی را بشناسد .
پاسخ گزینه 3 است . اینکه یک گرایش در ما طبیعی و فطری باشد ، لزوماً به این معنا نیست که ما ناخواسته یا ناآگاهانه به سمت آن گرایش می رویم ؛ مثلاً گرایش به اعمال خوب در انسان فطری است و انسان خواسته و آگاهانه به سمت آنها می رود .
پاسخ گزینه 1 است . رئیس مدینه فاضله لزوماً به تمامی علوم مورد نیاز جامعه تسلط ندارد ؛ زیرا هر کس باید وظیفه خود را بر اساس توانایی هایش انجام دهد . به عنوان مثال ، علم پزشکی از علوم مورد نیاز جامعه است اما رئیس مدینه فاضله نیاز نیست که پزشکی بداند . دقت کنید که اگر در این گزینه گفته بود (( علوم مورد نیاز برای اداره جامعه )) آنگاه ویژگی رئیس مدینه فاضله محسوب می شد .
پاسخ گزینه 1 است . اگرچه پیامبر بیشترین شایستگی را برای ریاست بر مدینه فاضله دارد اما پیشوایان دین هم دارای این ویژگی ها هستند.
پاسخ گزینه 2 است . فارابی ، ملقب به معلم ثانی ، مهم ترین فیلسوف سیاسی در اسلام بود که به دلیل تأسیس فلسفه ای جدید (فلسفه مشائی) ، لقب معلم ثانی به او داده اند .
تهیه کننده :
مـهـرشـاد ایـمـانـی نـسـب - دانشجوی رشته علوم قضایی
سپاس از توجه شما 🌹 🌹 🌹
