سلام خدمت دوستان کنکوری1401
محمدمهدی بذرافشان هستم، رتبه 43 کنکور 1400 دانشجوی رشته آموزش زبان و ادبیات عربی.
امروز با درس ششم فنون دهم یعنی سجع و انواع آن در خدمت شما هستم.
صفحه اینستاگرام تجربی گروه برترها
صفحه اینستاگرام تجربی گروه برترها
سجع به یکسان بودن دو واژه در واج یا واج های پایانی و وزن یا هر دوی آنها گفته میشود. آرایه سجع در کلامی دیده می شود که حداقل دو جمله باشد زیرا سجع ها باید در پایان دو جمله بیایند تا آرایه سجع پدید آید.آرایه سجع به شکلهای گوناگونی به کار می رود.
1)سجع متوازی: در آن وزن و واج های پایانی دو کلمه یکسان است. مثل دو کلمه شیر و سیر
2)سجع مطرف: کلمات هم وزن نیستند اما واج های آخر آنها یکسان است.مانند دو کلمه سیر و بشیر.
3)سجع متوازن: دو کلمه که فقط هم وزن باشند. مانند دو کلمه گیسو و زیبا.
ارزش موسیقایی سجع متوازی از بقیه سجع ها بیشتر است.
پرسش های نمونه:
1-به ترتیب نوع سجع عبارات زیر کدام است؟
الف) نه چندان درشتی کن که از تو سیر گردند و نه چندان نرمی که بر تو دلیر شوند. ب)نهمت بر احیای رسوم حکما مصروف داشت و روزگار بر امضای خیرات مقصور. ج)الهی در دل دوستانت نور عیانت پیداست و جان ها در آرزوی وصالت حیران و شیداست.
1)متوازی-متوازی-مطرف 2)مطرف-متوازن-متوازی
3)متوازی-متوازن-متوازی 4)مطرف-متوازی-مطرف
2-ارزش موسیقایی سجع در کدام گزینه بیشتر است؟
1)محبت را غایت نیست از بهر آنکه محبوب را نهایت نیست.
2)ظالمی را حکایت کنند که هیزم درویشان خریدی به حیف و توانگری را دادی به طرح
3)الهی به یاد و شناخت تو شادانیم و به نام و یافت تو ناتوانیم
4)صیاد بی روزی ماهی در دجله نگیرد و ماهی بی اجل در خشک نمیرد
3-نوع سجع عبارات زیر به ترتیب در کدام گزینه آمده است؟
-چه آفت است که موجب چندین مخافت است
-ارکان دولت بپسندیدند و برادران به جان برنجیدند
-رعیت از مکاید ایشان مرعوب و لشکر سلطان مغلوب
-گوهر استاد شریف است و طبع او چون آسمان کریم
1)متوازی-متوازن-متوازی-مطرف
2)مطرف-مطرف-متوازی-متوازن
3)متوازی-متوازی-مطرف-مطرف
4)مطرف-متوازی-مطرف-متوازن
پاسخنامه:
سوال1:گزینه2-الف)گردند شوند:سجع مطرف/ب)مصروف مقصور:سجع متوازن/ج)پیدا شیدا:سجع متوازی
سوال2:گزینه4-در گزینه4 نگیرد و نمیرد سجع جمله اند که وزن و واج پایانی یکسان دارند و سجع متوازی اند و ارزش موسیقایی بیشتری دارند.
گزینه های 1 و 3 غایت- نهایت و شادانیم-ناتوانیم سجع مطرف هستند چون وزن یکسان ندارند و فقط واج های پایانی آنها یکسان است.
گزینه2:حیف و طرح سجع متوازن هستند زیرا واژه های سجع فقط هم وزن اند ولی واج پایانی مشترک ندارند.
سوال3:گزینه2-آفت و مخافت:سجع مطرف/بپسندیدند و برنجیدند:سجع مطرف/مرعوب و مغلوب:سجع متوازی/شریف و کریم:سجع متوازن