بعد از جمعبندیِ مباحث نیمسال دومِ سال دوازدهم، وارد دورهی انتقالی و سپس دوران جمعبندی میشوید.
وضعیت خاص امسال و تعویق برگزاری کنکور سراسری سبب شده که نسبت به گذشته، زمانِ بیشتری برای تکمیلِ فعالیتهای ناقصِ قبلی و جمعبندی بهتر وجود داشته باشد. البته باید تمام تلاشتان را بکنید که این وضعیت تبدیل به فرایندِ فرسایشی یا گمراهکننده نشود. برنامهی دورانِ جمعبندی امسال انعطافپذیر و بعضی از تغییراتِ ضروری است. از طرفی باید تمهیداتی صورت بپذیرد و از طرف دیگر باید با آرامش و شادابی خود را به ایستگاهِ کنکور رساند. مسلم است که برنامهریزی هر دانشآموز با توجه به امکانات و ظرفیتهایش پیشبینی و شخصیسازی میشود.
به فاصلهی زمانیِ بعد از جمعبندی مباحثِ نیمسال دوم و پایانِ آزمونهای برنامهای تا قبل از آغازِ دوران جمعبندی، «دورهی انتقالی» میگوییم. در این زمان، قبل از اینکه به برنامهی اصلی و مرسومِ دوران جمعبندی، یعنی «جمعبندی به روشِ سهروزیکبار» بپردازید، میتوانید با ارزیابی مجموعِ فعالیتهای درسیِ گذشتهی خود و با توجه به زمان مفیدی که در اختیار دارید، برنامهریزی کنید. بخشی از مباحثِی را که به تثبیت و ارتقا نیاز دارند، بعضی از مباحثِ ضعیفِ و همچنین برخی از مباحثی را که اصلاً نخواندهاید و پیشنیاز نمیخواهند و زودبازده هم هستند، در برنامهی مطالعاتی خود قرار دهید و به حجم مطالعهی خود برای کنکور بیفزایید. با توجه به آزمونهای فوقالعاده میتوانید با نظم و کیفیت بیشتری برنامهریزی و مطالعه کنید.
اولویتِ برنامهی این دوره و البته دوران جمعبندی، مرور و تثبیتِ نقاط قوت و مباحثی است که بر آنها تسلط دارید. باید ماهیهای اُفتاده در تورِ ماهیگیری را حفظ کنید. اگر همهی حواسِ شما معطوف به ماهیهای بیرون از تور باشد، چهبسا همین چند ماهیِ بهتورافتاده را نیز از دست بدهید. با توفیق اجباریِ امسال، زمانِ مناسبی فراهم شده که اگر صلاح دیدید، به ضعفهای خود نیز توجه کنید.
رفع اشکالهای جزئی و تمامکردن تستهای باقیماندهی ضروری برخی مباحث، مرور و رفع اشکال بخشی از مباحثِ نیمسال اول که شاید فراموش شدهاند یا قبلاً فرصت نکردهاید کامل بخوانید، گزینش و تدارکِ منابع برای مرورِ سریع در دوران جمعبندی از کارهای مفیدِ این دوره است. نکتهی مهم، گزینش منطقی مباحث با توجه به زمانی است که پیش از دوران جمعبندی دارید. از رؤیاپردازیهای نابخردانه هم پرهیز کنید.
دورهی انتقالی زمان مناسبی برای رفع اشکالهای فنی و مبحثی در درسهای عمومی و بهبودِ وضعیت آنهاست. این کار برای موفقیت شما در رقابتِ کنکور، اهمیتِ زیادی دارد و مزیتِ رقابتی ایجاد میکند. همیشه چند درس در رشتههای گوناگون وجود دارد که به دلایلی مانند کمبود زمان، حجیمبودن و اهمیت کمتر در زیرگروههای مطلوبترِ انتخابرشتهی کنکور، آنطور که باید، به آنها توجه نمیشود. اکنون زمان بسیار مناسبی است تا وضعیت خود را در این درسها نیز بهبود ببخشید. درسهای تاریخ و جغرافیا در رشتهی انسانی و درس زمینشناسی در رشتهی تجربی از این دسته است.
با توجه به برنامهی امتحانات پایان سال و آزمونهای آینده در کانون، میتوان روزهای پس از آزمونِ 9 خرداد و برای برخی دانشآموزان حتی تا هفتهی سوم خردادماه را به این کارها اختصاص داد و با محک خود در این مباحث و سایر مباحث در آزمونهای جمعبندی پایه (2 خرداد) و سال دوازدهم (9 خرداد)، هدفگذاری برای دوران جمعبندی را نیز شناسایی کرد و با شناخت درست و آمادگی، قدم به این دوران گذاشت. اگر برای آزمون جمعبندی پایه (2 خرداد)، نتیجهی دلخواهتان را نگرفتید، میتوانید جمعبندی آن را به آزمونهای دوقلوی 23 خرداد و 6 تیر موکول کرده و بههمراه سایر مباحث جمعبندی کنید.
با توجه به فاصلهی بهوجودآمده تا کنکور، چندان به صلاح نیست که به همین زودی واردِ مرحلهی جمعبندی و آزمونهای جامع مشابه با کنکور شوید. بهتر است تشنهی آنها باقی بمانید تا دچار مشکلاتِ احتمالی بعدی نشوید. مسلم است که نمیخواهید بهجای صرفِ وعدههای منظم و مقویِ «جمعبندی به روش سهروزیکبار» به تهبندیهای پراکنده و اشتهاکورکُن و چهبسا مُضر بپردازید.
بعد از آزمون 9 خرداد و تا پیش از شروعِ آزمونهای سهروزیکبار، میتوانید جمعبندیهای شناور و مبحثی در هر درس را با تمرکزِ ویژه برای آزمونهای دوقلو در برنامهی خود لحاظ کنید. البته برنامهریزی شخصی خود را با هماهنگی با برنامهی امتحانات و این دو آزمون تنظیم کنید. در این زمان، دانشآموزانی که نگرانی خاصی برای امتحانات ندارند و همچنین فارغالتحصیلها میتوانند آزمونهای جامع را بهتدریج شروع و تمرین کنند.
اگر به این نتیجه رسیدهاید که در اکثر مباحث تسلط دارید و همچنین اصرار دارید که از همین حالا جمعبندی را شروع کنید، در کنارِ برنامهی دورهی انتقالی و تا پیش از دورانِ جمعبندی و آزمونهای سهروزیکبار، به جمعبندیِ مبحثی و شناورِ درسها بپردازید. بدیهی است که برخی از شما قبلاً بعضی از این کارها را شروع کردهاید و میخواهید به این کار ادامه دهید و آن را تکمیل کنید. برای این کار میتوانید از منابعی چون جزوهی هوشمند، کتابهای سهسطحی، کتابهای زرد عمومی و زرد اختصاصی استفاده کنید. همچنین میتوانید با هماهنگی با برنامهی آزمونهای بعدی، آزمونهای گذشته را دوباره از خود آزمون بگیرید و اگر این کارها را قبلاً انجام دادهاید، آشنایی با سلیقههای دیگر طراحان سؤال (البته نه در حد افراطی)، میتواند مفید باشد.
بهتدریج که از بازیابی (نه بازخوانی) و جمعبندیِ مباحث سال دهم که بر آنها تسلط دارید، به سمتِ سال دوازدهم حرکت میکنید، در کنارِ سؤالاتی که باید از آزمونهای گذشتهی خود دوباره حل کنید، منابع جدید یا آزمونهای مشخصی را شروع کنید و آنها را به پایان برسایند؛ البته حواستان باشد که با منطق کلیِ برنامههای فعلیتان هماهنگ باشد. میتوانید به شیوهای دیگر عمل کنید. در هر مبحثی که بازیابی میکنید، تستهای مرتبطِ سایر منابع و آزمونها را هم بررسی کرده و برخی را نیز حل کنید. اگر از دانشآموزانی هستید که در طی سال تحصیلی، برنامهریزی و تلاش منسجمی نداشتهاید و چندان با آزمونها همراه نبودهاید، بازیابی را با آزمونهای گذشتهی خود انجام دهید. میتوانید یکی دیگر از منابع جامعِ رایج برای دوران جمعبندی را با همین شیوه و در طولِ دورهی انتقالی کار کنید و به پایان برسانید و منبع اصلی (کتاب زرد اختصاصی) را برای دوران جمعبندی نگه دارید.
با این روش به جمعبندیِ تدریجی و شناورِ مباحث در طولِ زمان میپردازید و ضمن اینکه از بازخوانیهای غیرضروری یا جامعکاریهای زودهنگامِ و شتابآلود پرهیز کردهاید، انگیزه و کیفیتِ تلاش و مطالعهی خود را هم حفظ میکنید. با توجه به تفکیک مباحث در آزمونهای دوقلوی 23 خرداد و 6 تیر، میتوانید با تمرکزِ بیشتری روی این موضوع کار میکنید.
هدفگذاری برای مباحث دوران جمعبندی و کنکور سراسری، به عامل حیاتیِ «بودجهکِشی» در پایانِ دورهی انتقالی بستگی دارد. برای این مهم، ارزیابیِ کارهای گذشته و بررسی کارنامههای مبحثی و آزمون و فرم بودجهبندی کنکور در سالهای گذشته، معیار و راهنمای بسیار خوبی خواهند بود. برای این منظور، پیشنهاد میکنم از طراحی فرم زیر استفاده کنید و آن را تکمیل کنید.
بعد از دورهی انتقالی و همچنین پس از جمعبندیهای مبحثی و شناور در هر درس، وارد مرحلهی آزمونهای جامع به روشِ سهروزیکبار خواهیم شد که در زمان مناسب به آنها نیز خواهیم پرداخت. شاید برخی از شما تا پیش از آن دوران، یکیدو آزمونِ جامع را برای تعیین سطح و شناختِ بهتر امتحان کنید.