آشنایی با کولیس و ریز سنج

کولیس ریزسنج

کولیس‌های میکرومتری به جای استفاده از قسمت افقی نظیر ورنیه یا عقربه و یا نمایشگر ِ رقومی (دیجیتال)، از یک پیچ برای اندازه گیری استفاده می‌کنند و به آن‌ها میکرو متر یا ریز سنج می‌گویند. ریز سنج(میکرو متر)

موارد استفاده

برای اندازه گیری ضخامت ورقه‌های نازک و سیم‌های نازک یا برای بدست آوردن قطر ساچمه را با اسبابی به نام ریز سنج اندازه می گیرند.

ساختمان ریز سنج(میکرو متر)

پیچ در داخل کلاهکی قرار دارد و در داخل مهره حرکت می‌کند،کلاهک پیچ بر روی سطح خارجی مهره جابجا می‌شود. در صورتی که پای پیچ 0.5 میلیمتر باشد دور کلاهک پیچ به پنجاه قسمت و اگر پای پیچ یک میلیمتر باشد دور کلاهک پیچ به صد قسمت تقسیم می‌شود به آن قسمت از پیچ که از داخل مهره خارج شده و در داخل کمان جابه جا می‌گردد زباله می‌گویند. اگر پیچ یک دور بپیچد در نوع اول زبانه ریزسنج نیم میلیمتر جابجا می‌شود بنابراین وقتی پیچ به‌اندازه یک درجه بپیچد دهانه ریزسنج به ‌اندازه یک صدم میلیمتر باز یا بسته می‌شود. بنابراین با استفاده از ریزسنج دقت ‌اندازه گیری تا0.01 میلیمتر بالا می‌رود.

روش کار ریز سنج

برای اندازه گیری جسم مورد نظر را از بین زبانه و سندان قرار می‌دهند و پیچ کلاهک آنقدر می‌چرخانند تا جسم با زبانه و سندان تماس پیدا کند. برای چرخاندن کلاهک پیچ ، پیچ هرز گرد را می‌پیچانند پس از تماس با زبانه با جسم ، پیچ هرز گرد صدا می‌کند،با شنیدن صدا عمل پیچاندن را متوقف می‌کنند. در غیر این صورت از حساسیت اسباب کاسته می‌شود درجات میلیمتر داروی مهره و درجات صدم میلیمتر داروی کلاهک پیچ می‌خوانند درجه‌ای از کلاهک پیچ خوانده می‌شود که در امتداد خط افقی مهره قرار دارد.

استفاده

کولیس‌ها باید به درستی استفاده شوند تا بتوانند اندازه گیری دقیقی به ما بدهند. مثلاً برای اندازه گیری ضخامت یک بشقاب، کولیس ورنیه بایستی در زاویه درستی قرار گیرد تا به ما ابعاد دقیق را بدهد. برای اندازه گیری ابعاد گرد شکل و یا با شکل نامشخص، احتیاج به تمرین بیشتر است. دقت اندازه گیری برای استفاده از کولیس به شدت به مهارت کاربر بستگی دارد. فک دستگاه کولیس ورنیه باید محکم به قسمتی که می‌خواهد اندازه گیری شود بچسبد.