سلام به همه دوستان !
مطالعه و بررسی درس 10 و 11
جغرافیا یازدهم انسانی
امیدواریم مطالب بیان شده ، به شما در یادگیری بهتر ، کمک کند .
تهیه شده توسط :
امیرحسین کاروین - رتبه 97 کنکور 1401 / حقوق بهشتی
درس 10
سه رکن بنیادی یک کشور : سرزمین و جمعیت و نظام سیاسی
مرز عامل تقسیم و جدایی بین سرزمینهاست.
انواع مرز :
1-مرزهای طبیعی :
الف) خطالراس کوهها : متصل کردن بلندترین نقاط کوهستان به یکدیگر
ب) خط منصف : خطی که از وسط رودخانه میگذرد و آن را دقیقا به دو بخش متصل میکند.
ج) تالوگ : عمیقترین نقاط بستر رود را به هم متصل میکند به طوری که هر دو طرف مرز توان کشتیرانی در آن را داشته باشند.
د) مرزکشی در دریاها را حتما خودتان با کمک تصاویر کتاب یاد گیرید.
2-مرزهای غیرطبیعی :
الف) پیشتاز : در قدیم که خالی از سکنه بودهاند ترسیم شده اند و بعدها مردم در دو طرف آن ساکن شدند مثل کانادا و آلاسکا.
ب) تطبیقی : مرزهایی که با در نظر گرفتن شرایط فرهنگی ترسیم میشوند مثل پاکستان و هند.
ج) تحمیلی : مرزهایی که شرایط فرهنگی در آن رعایت نشده و و افراد یک ملت یا قوم از هم جدا افتاده اند مثل کره جنوبی و شمالی.
د) هوایی : دور تا دور هر کشور دیواری فرضی به سمت جو وجود دارد به طوری که هواپیماها برای ورود به حریم هوایی آنها نیاز به مجوز دارند.
ایران 8755 کیلومتر مرز مشترک با 15 همسایه خود دارد.
پایتخت مرکز اقتدار سیاسی یک کشور است و مراکز مهم صنعتی،سیاسی،تجاری در آن متمرکز شده است.
پایتختها همچنین با مشکلاتی چون رشد جمعیت،ترافیک،آلودگی هوا و کمبود مسکن و خدمات درگیرند.
عوامل موثر در انتخاب یک کشور به عنوان پایتخت :
- قابلیتهای محیطی مناسب
- جمعیت قابل توجه
- در تقاطع راههای ارتباطی قرار داشتن
- قابلیت دفاعی مناسب
ملت عنصر بنیادین یک کشور است.
در الگوی نظام سیاسی تک ساخت قدرت در حکومت مرکزی متمرکز شده و همه چیز از جمله آموزش و پرورش و قانونگذاری واحد و متمرکز است.فرانسه از پیشگامان این شیوه حکومتی است.
در الگوی فدرال قدرت به طور غیرمتمرکز در نهادهای زیردست پخش شده است و هر کدام قوانین و مجالس تصمیمگیری مستقل از دولت مرکزی را دارند.آمریکا از پیشگامان این نظام است.
در کشورهایی مثل عراق و آذربایجان و انگلستان بخش اعظم کشور به صورت تکساخت است و فقط یک یا چند بخش کوچک به صورت خودمختار اداره میشوند.
لوازم بقا و پایداری یک کشور : هویت ملی،همبستگی ملی و پیوستگی سرزمینی
درس 11
ژیوپلیتیک، روابط متقابل جغرافیا و سیاست با قدرت را بررسی میکند؛ زیرا جوهره ژیوپلیتیک قدرت است.
قدرت یعنی داشتن توانایی برای اعمال نفوذ بر دیگران و مجبور کردن آنها به فرمانبرداری
سیاست عبارت است از علم اداره یک کشور یا حکومتداری
🔸راتزل پدر علم جغرافیای سیاسی نظریه فضای حیاتی را مطرح کرد به این معنا که اگر کشورهای کوچک در پی توسعه سرزمینهای خود برنیایند نابودی آنها حتمی است.
🔸مکیندر به قدرت خشکی توجه کرد و تسلط بر منطقهای به نام هارتلند را به معنای تامین قدرت لازم برای تسلط بر کل جهان میدانست.
🔸آلفرد ماهان به قدرت دریایی توجه کرد و شش عنصر را در این امر موثر دانست :
-موقعیت جغرافیایی
-خط مشی سیاسی حکومت
- وضع طبیعی سواحل
- فرهنگ دریانوردی
- تعداد جمعیت
- گسترش ساحل
عوامل جغرافیایی موثر در قدرت ملی :
- موقعیت جغرافیایی کشور
- وسعت،شکل و ناهمواریهای کشور
- بنیادهای زیستی کشور
- منابع انرژی و معدنی کشور
- جمعیت کشور
🔸شکل فشرده بهترین شکل برای یک کشور است.
فایل پی دی اف درسنامه در قسمت ضمیمه قرار گرفته است .
سپاس از توجه شما 🌹
