یادگیری در 15 دقیقه! درس خواص مواد هنر (2)

دوستان عزیزم سلام.

جزوه‌ی زیر رو آقای دکتر امیرعلی کریمیان،‌ مسئول درس و طراح سوال خواص مواد گروه هنر کانون، تهیه کردند. 

همون‌طور که در برنامه دیدید، مانور ما برای درس خواص مواد در نیم‌سال دوم، مبحث و کتاب‌های مرتبط با صنایع دستیه پس با تسلط به این نکات، خیالتون از تمام نکات صنایع دستی راحت می‌شه.

 فلزات درون ظرفی به نام بوته قرار داده شده و در داخل کوره گداخته و ذوب می‌شوند. 

   نوارهای باریک فلزی را با دستگاه حدیده در چند مرحله به مفتول‌های نازک تبدیل می‌کنند. 

 پودر بوراکس و نقره را روی ملیله‌های شکل گرفته می‌پاشند و با حرارت مشعل آن‌ها را به یکدیگر لحیم کرده و سپس موم را     ذوب می‌کنند.

 قلم گُرسَواد : مات کردن، فرو بردن زمینه، روسازی

 قلم ناخنی یا رُلفی : نقش موی انسان، یال اسب، امواج آب و تزئین حاشیه

 قلم گُرسُوم : زمینه‌سازی، ایجاد بافت‌های مناسب

 در قلمزنی از طلا، نقره، مس، برنج و ورشو استفاده می‌شود.

 سیلیس : ماده‌ی اصلی در تمام محصولات سرامیکی است.

 پاگمیل: شکل دادن و ایجاد کیفیت مناسب و هواگیری گل

 مواد واسطه و کمکی شیشه: موادی هستند که با اضافه شدن به مواد اصلی، زمان ذوب شیشه را سرعت بخشیده

   و در نهایت باعث شفافیت و دوام آن می‌شوند. مانند: اکسید آلومینیوم، سودا (اکسید سدیم)، آهک، پتاس (اکسید

    پتاسیم) و بوره (بوراکس).

 برای افزایش استحکام شیشه در مقابل آب و جلوگیری از خوردگی، به خمیر آن آهک افزوده می‌شود.

 شال گوشه‌بندی: پارچ‌های است از جنس شال یا نمد که روی سطح رنگ درون قدح می‌کشند، به گونه‌ای که رنگ درون آن       نفوذ کند.

 انواع روغن چاپ قلمکار: گلیسیرین، روغن کنجد و روغن کرچک.

 چسب‌های گیاهی چاپ قلمکار: کتیرا و شیرهی انگور. نقش کتیرا در چاپ قلمکار، جلوگیری از پخش شدن رنگ به هنگام       خشک شدن و ایجاد غلظت است.

 در رنگ‌های مصرفی چاپ قلمکار، به منظور جلوگیری از زود خشک شدن رنگ از روغن کرچک استفاده می‌شود.

 رنگ قرمز آلیزارین، رنگیزه‌ای مصنوعی است که از روی قرمز روناسی تهیه شده و در چاپ قلمکار استفاده می‌شود.

 تیان (تجانتین) وسیله‌ی انتقال واکس روی پارچه است.

 در ایران از مواد صمغ، موم، پارافین، پیه و سقّز به عنوان ماده‌ی مقاوم استفاده می‌شود.

 برای جلوگیری از جمع شدن پارچه به هنگام چاپ، پارچه ابریشمی را به پارچه‌ی توری هم اندازه‌ی آن، پیش از چاپ کوک         می‌زنند.

 ارگانزا: پارچه‌ی توری

  نمد تنها اثر بافتنی است که بدون تار و پود و پرز است و از در هم تنیدن الیاف پشم به وجود می‌آید.

   تار: نخ‌هایی که در طول قالی به طور موازی کشیده می‌شود و از جنس ابریشم یا پنبه است.

   پود: رشته‌هایی که به صورت افقی از بین تارها عبور می‌کند و از جنس ابریشم یا پشم است.

   در گبه‌بافی فقط از رشته‌های پشمی اما در قالی‌بافی از رشته‌های پشمی، ابریشمی و پنبه‌ای استفاده می‌شود.

   بیش‌تر نقش‌ها و رنگ آمیزی‌ها در گبه، زاییده‌ی ذهن بافنده است.

   در صنعت قالیبافی، به نخ‌های پشمی خامه می‌گویند.

  چوب هاف در دار قالی : باریک‌تر از کوجی است. در بالای آن قرار دارد و در زمان پود دادن برای زیر و رو  کردن چله‌ها و             تقسیم آن‌ها به دو بخش از هاف استفاده می‌شود.

 چوب کوجی (کجو): چوبی استوانه‌ای شکل به اندازه‌ی عرض دار قالی که برای تنظیم و تفکیک نخ‌های چله و جلوگیری از          کجی قالی به کار می‌رود.

 دفه و دفتین: برای کوبیدن پود و ریشه‌های بافته شده از آن‌ها استفاده می‌شود.

 متیذ یا پهنا : جهت ممانعت از کشیده شدن اطراف قالی به سمت داخل و حفظ کیفیت بافت از آن استفاده می‌شود.

 مخمل تنها پارچهی دارای پرز است که با بریدن بخش‌هایی از تارها هنگام بافت در سطح پارچه، این پرزها دیده می‌شود و       مانند قالی و گبه با گره پرز در آن تولید نمی‌شود.