درسنامه مناسب آزمون 2 دی
بازار چیست و چگونه عمل می کند؟
دو بازیگر اصلی اقتصاد: خانوارها – بنگاه ها
خانوارها و بنگاه ها از طریق بده-بستان بین خود، قیمت و مقدار کالا و خدمات را تعیین می کنند.
دو حالت مشارکت خانوارها در اقتصاد:
1.کالاها و خدمات مورد نیاز را از کسب و کار ها می خرند.
2.زمین، نیروی کار، سرمایه و کارآفرینی برای تولید کالاها و خدمات ارائه می کنند.
تعریف بنگاه: همان چیزی که مردم به نام کسب و کار می شناسند.
دایره شمول کسب و کارها: مزارع کشاورزی، فروشگاه ها، کسب و کارهای خویش فرمایی، شرکت ها، کارگاه ها و ...
علت خریداری یا اجاره منابع توسط بنگاه ها چیست؟ برای تولید کالاها و خدمات
جریان چرخشی ساده
چگونگی شکل گیری رابطه داد و ستد: خریداری کالاها و خدمات توسط بنگاه ها و در عین حال اجاره یا خرید منابع از خانوار ها توسط بنگاه ها
تعریف بازار: مجموعه خریداران و فروشندگان چیزی درهرجای ممکن(نتیجه: دو بخش بازار تقاضاکنندگان و عرضه کنندگانند)
انواع مبادلات: الف)حضوری و حقیقی ب)مجازی در اینترنت یا تلفنی
در بازار خانوار ها خریدار و بنگاه ها فروشنده اند و پول به عنوان درآمد بنگاه دریافت می شود.
خریداران
تعریف خریداران: خانوارهایی که تقاضاکنندۀ کالاها و خدمات اند و نسبت به مشاهدة تغییر شرایط بازار تصمیمات متفاوتی میگیرند.
نکته: مقدار تقاضا از یک کالا با قیمت آن رابطه عکس دارد. یعنی با افزایش قیمت، مقدار تقاضا کاهش می یابد و بالعکس. به این رابطه قانون تقاضا می گویند. تقاضا برای یک کالای نرمال به صورت مثبت با درآمد ارتباط دارد. افزایش در درآمد سبب افزایش در تقاضا در هر قیمت می شود.
عوامل موثر دیگر: سلیقه، انتظارات و قیمت دیگر کالاها، مد، دانستن افزایش قیمت کالا در آینده
فروشندگان
طبق قانون عرضه، با افزایش قیمت، مقدار عرضه از هر کالا افزایش مییابد و بالعکس.
عوامل موثر بر تصمیم گیری تولید کنندگان: قیمت مواد اولیه، میزان قیمت کالا در بازار،دستگاه های کمک کننده به بهره وری و ...
نکته: ابداعات و اختراعات معمولا با کاهش هزینه ها اثر مثبتی بر تولید و عرضه دارند.
تعادل در بازار کالا و خدمات
رفتار عرضه کنندگان و تقاضاکنندگان در بازار در مقابل هم صورت می گیرد و باید با هم هماهنگ (درتعادل) باشد. اگر مقدار تقاضای کالایی از عرضة آن بیشتر باشد، در بازار کمبود رخ می دهد و باعث بالا رفتن قیمت می شود؛زیرا عده ای که به آن کالا مشتاق ترند تلاش می کنند با پیشنهاد قیمت بالاتر آن را به دست آورند. در مقابل وقتی مقدار عرضه بیشتر از تقاضا باشد مازاد رخ می دهد و همین سبب می شود برخی از تولیدکنندگان از قیمت کم کنند تا بتوانند با پیدا کردن مشتری کالای بیشتری بفروشند.
نقش دولت در اقتصاد چیست؟
وظایف دولت:
- بهبود عملکرد بازار:
هدف قوانین اجرایی توسط دولت: 1.تسهیل مبادلات به نفع خریداران و فروشندگان 2.جلوگیری از آسیب به مبادلات
نتیجه حضور و عملکرد دولت: الف) عدم تعرض افراد به حقوق یکدیگر (حضور به عنوان داور)
دولت با تعریف و اجرای حقوق مالکیت، امنیت خرید و فروش و مبادلات را بهبود می بخشد و اجازه نمی دهد تا زمانی که فروشنده اثبات نکند که مالک واقعی چیزی است، آن را بفروشد. همچنین، با وضع قوانین و مقرراتی ویژه در زمینه های مختلف می کوشد تا وجود اطلاعات و آگاهی های لازم را برای مبادله بین افراد تضمین کند.
- ارائه کالای عمومی
تعریف کالای عمومی: کالا و خدماتی که توسط افراد زیادی میتواند همزمان استفاده شود و شما نمی توانید مردم را از استفاده آن محروم سازید و بسیار با ارزشند.
ابزار و منابع تامین مالی دولت
دولت کارها و خدمات گوناگونی ارائه میدهد و مسئولیت های مختلفی بر عهده دارد. برای ارائه این خدمات و کالاهای عمومی، احتیاج به منابع مالی دارد که معمولا از دو محل تامین می شود:
- مالیات ها
دولت برای تأمین سطحی از کالاها و خدمات عمومی برای همگان، از مردم مالیات می گیرد و سه هدف مهم دارد:
الف) افزایش درآمد دولت: مالیات برای تأمین مالی اهداف و پشتیبانی از فعالیت های دولت ضروری است. هدف اصلی از مالیات این است که درآمد دولت را تا حدی بالا ببرد که عملکرد دولت مؤثر واقع شود. مثل امور قضایی، بهداشت، آموزش و ...
ب) کاهش فعالیت های نامناسب و تشویق فعالیت های مطلوب: که فراتر از افزایش درآمد است و فعالیت های نامناسبی مانند سیگار کشیدن را با ابزارهایی مانند وضع مالیات و ... را کاهش می دهد.
ج) کاهش نابرابری های اقتصادی و اجتماعی: نابرابری بین افراد پردرآمد و کم درآمد را کاهش می دهد.
- سایر درآمد های دولت
بخش زیادی از درآمدهای مورد نیاز دولت ایران از فروش دارایی هایی مثل منابع تجدید ناپذیر(نفت و گاز)تأمین می شود که پایدار نیست؛ نوسان می کند و قابل تحریم است. این دارایی ها به نسل های بعد هم تعلق دارد و نباید صرف هزینه های جاری شوند و باید با آنها دارایی های دیگری خلق شوند. دولت سالیانه بخشی از درآمد مورد نیاز خود را نیز از طریق ایجاد بدهی تأمین میکند؛ یعنی از مردم قرض می گیرد یا آنها را در طرح های عمرانی و سرمایه گذاری های دولت شریک می کند و از محل سود این طرح ها سودی بین آنها تقسیم می کند که تا ابد پایدار نیست.
بودجه دولت
دولت ها برای مدیریت کشور، در مقابل درآمدها، مخارجی دارند و نیاز به یک برنامه دارند که در قالب بودجه، نشان داده می شود. بودجه دولت در واقع برنامه یکساله دولت را برای خرج کردن با توجه به درآمدها ارائه می دهد.اگر درآمد بودجه از هزینه آن بیشتر باشد، با مازاد بودجه و اگر برعکس باشد کسری بودجه خواهیم داشت. دولت ها باید سعی کنند با برنامه ریزی درست و تنظیم الگوی درآمد ـ هزینه از کسری بودجه جلوگیری کنند.
تست
1.دو راه عمده کاهش مصرف سیگار چیست؟
1) بالابردن قیمت مواد اولیه – بالا بردن قیمت از طریق وضع مالیات
2) آگاه سازی مردم به مضرات آن – بالابردن قیمت مواد اولیه
3) آگاه سازی مردم به مضرات آن – بالا بردن قیمت از طریق وضع مالیات
4) بالابردن قیمت تجهیزاات – بالا بردن قیمت مواد اولیه
پاسخ: گزینه 3
2. کدام یک جزو وظایف دولت در بهبود عملکرد بازار نیست؟
1) تسهیل و تشویق مبادلات به نفع خریداران و فروشندگان 2) جلوگیری از آسیب به مبادلات
3) تعریف و اجرای حقوق مالکیت 4) ارائه خدمات عمومی
پاسخ: گزینه 4: ارائه خدمات عمومی خود وظیفه دیگر دولت است.
3.کدام نوع مالیات بر اساس ویژگی ها و مشخصات کالاها تعیین می شود؟
1) عوارض گمرکی و خدماتی 2) مالیات بر مصرف
3) مالیات بر ارزش افزوده 4) مالیات بر درآمد
پاسخ: گزینه 1
4.کدام گزینه صحیح نیست؟
1) مهم ترین نوع مالیات بر دارایی، مالیات بر ارث است.
2) در مالیات بر درآمد، درآمد افراد و شرکت ها مبنای مالیات است.
3) عوارض درج شده در قبض های شهرداری مالیات تلقی نمی شود.
4) مالیات بر ارزش افزوده با ایجاد شفافیت، فرار مالیاتی را کاهش می دهد.
پاسخ: گزینه 3: انواع عوارض درج شده در قبض های شهرداری مالیات تلقی می شود و جزو دسته مالیات غیر مستقیم است.
خسته نباشید!
اینم دفترچه جامع درسنامه که میدونم منتظرش بودید.
