آرایه‌های ادبی-علوم و فنون دوازدهم-نکته و تست-یاسین مهدیان

آزمون آرایه‌های ادبی از علوم و فنون دوازدهم توسط یاسین مهدیان

آرایه‌های ادبی-علوم و فنون دوازدهم-نکته و تست-یاسین مهدیان

سلام خدمت دوستان پرتلاش کنکوری

این مطلب شامل آزمون تاریخ ادبیات از علوم و فنون ادبی دهم و یازدهم است که توسط یاسین مهدیان، رتبه 41 منطقه 3 و دانشجوی آموزش زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان تهیه شده است. 



1- آرایه­ های بیت زیر کدام ­اند؟                                                                                                                                    «سراسری 99»

«تو داری طاق ابرویی که جفتش نیست در عالم o تویی آن­ کس که در عالم به جفت ابروان طاقی» 

  1) تشبیه، تضاد، ایهام، جناس تام                                                        2) تشبیه، مجاز، ایهام تناسب، تضاد

  3) پارادوکس، جناس ناقص، کنایه، اغراق                                          4) استعاره، ایهام، اغراق، پارادوکس

 

2- آرایه ­های مقابل همۀ ابیات کاملاً درست است؛ به­ جز:                                                                                          «سراسری 99»

1) مشو درهم رخت گر شد کبود از سیلی اخوان o که بی این نیل از چشم خریداران خطر داری (مجاز، تلمیح) 

2) حرص در هنگام پیری از غلاف آید برون o بال و پر پیدا کند چون مور ماند بیشتر (استعاره، اسلوب معادله) 

3) حرف حق گفتن به خون خویش فتوی دادن است o پنبه چون حلّاج از مستی ز مینا بر مدار (ایهام، استعاره) 

4) تا روی کند عیش و طرب پشت به خُم ده o تا پشت کند محنت و غم روی به می کن (تضاد، حسن تعلیل) 

 

3- آرایه ­های «اغراق، تشبیه، حس ­آمیزی، حسن تعلیل و کنایه» به­ ترتیب، در کدام گزینه آمده است؟                «سراسری 99»

الف) تو کز سنگین رکابی لنگری، سامان کشتی کن o که بر خار و خس ما هر کفی ساحل تواند شد 

ب) کامت شکرین باد که هر رخنه ­ای از دل o شیرین ز شکرخند تو چون کنج دهن شد 

ج) ریحان که رخ گلشن ازو تازه و تر بود o از تازگی خط تو تقویم کهن شد 

د) شد شوق من به الفت لیلی یکی هزار o هر وحشی که با من دیوانه رام شد 

هـ) بوی خوش آهوی تو بر دشت گذر کرد o داغ جگر لاله ستان ناف ختن شد 

  1) ج، الف، د، ب، هـ                    2) د، هـ ، ب، الف، ج                     3) د، ج، ب، هـ ، الف                 4) هـ ، ب، د، ج، الف

 

4- کدام بیت، فاقد استعاره و دارای «تشبیه و جناس» است؟                                                                                        «خارج 99»

1) آن زمان کان ماهِ رخشان خورآیین رخ نمود o باغ، بر گلچهر گشت و کاخ، پر اورنگ بود 

2) چه غم ز حربه و حربِ عرب چو مجنون را o مقیم بر در لیلی مقام خواهد بود 

3) تا زدی در دل من خیمه به اقبال غمت o شادی از جان من غم­زده بگریخته است 

4) دانی که بر عذار تو خال سیاه چیست؟ o زاغی که بر کنارۀ باغی نشسته است 

 

5- آرایه های بیت زیر، کدام است؟                                                                                                                             «خارج 1400»

«مهمی که راز من از پرده آشکارا کرد o هنوز صورت او زیر پرده پنهان است» 

  1) استعاره - ایهام - کنایه - تضاد                                            2) کنایه - ایهام تناسب - تکرار - متناقض ­نما

  3) تضاد - استعاره - کنایه - واج­ آرایی                                      4) جناس همسان - استعاره - پارادوکس - مجاز

6- در کدام بیت همۀ آرایه ­های «تشبیه، استعاره، ایهام تناسب و حس­ آمیزی» یافت می­شود؟                        «سراسری 1400»

1) پای خوابیده به فریاد نگردد بیدار o بند با عاشق بیدل چه تواند کردن 

2) از صدای سخن عشق ندیدم خوشتر o یادگاری که در این گنبد دوّار بماند 

3) بر لب کوه جنون خندۀ شیرین بهار o نقش زخمی است که از تیشۀ فرهاد شکفت 

4) هر کاو نکاشت مهر و ز خوبی گلی نچید o در رهگذر باد نگهبان لاله بود 

 

7- در همۀ ابیات همۀ ارکان تشبیه یافت می­شود؛ به­ جز:                                                                                        «خارج 1400»

1) گویی شب هجر تو چو بخت سیه من o از تار سر زلف تو آموخته تاری 

2) من از لب میگون تو مستی طلبیدم o شد حاصلم از چشم خمار تو خماری 

3) رقص آیدم از ساز تو چون زهرۀ چنگی o ای لعبت تنبوری و ای آفت تاری 

4) پیش رخ روشن­تر از آیینه­ ات ای ماه o خورشید کشد آرزوی آینه ­داری 

 

8- آرایه ­های «کنایه - جناس - ایهام تناسب - استعاره - لف­ و نشر» به ­ترتیب، در کدام ابیات آمده است؟       «سراسری 1400»

الف) بر آن سرم که جفای تو را به جان بخرم o در این معامله گر عمر من وفا بکند 

ب) من مات صورت تو که در کارگاه حسن o خورشید را گدا و تو را ماه می­کشند 

ج) مژه و ابروی او دیدم و با دل گفتم o که به جان از پی آن تیر و کمان باید رفت 

د) کس مبادا به سیه­ روزی ما در ره عشق o که فلک تیره شد از تیرگی کوکب ما 

هـ) بی­زلف سرکشش سر سودایی از ملال o همچون بنفشه بر سر زانو نهاده ­ایم 

  1) الف - د - ج - هـ - ب               2) د - الف - ب - هـ - ج                3) د - هـ - ج - الف - ب           4) هـ - د - ب - الف - ج

 

9- آرایه­ های روبه­ روی کدام ابیات، درست است؟                                                                                                  «سراسری 1400»

الف) عمری است که چون خاک جگر تشنۀ عشقم o و ایام به من جرعه جامت نرسانید (مجاز، تشخیص) 

ب) در بزم ز رخسار دو صد شمع برافروز o وز لعـل شـکربار می و نقـل فـرو ریـز (لف و نشـر، موازنه) 

ج) عشق را در پردۀ ناموس دیدن مشکل است o شمع را در پردۀ فانوس دیدن مشکل است (موازنه، تشخیص) 

د) شکوه تاج سلطانی که بیم جان در او درج است o کلاهی دلکش است اما به ترک سر نمی ­ارزد (جناس، کنایه) 

  1) الف - ب                                         2) ج - د                                        3) ب - ج                                              4) الف - د

10- در همۀ ابیات آرایۀ مجاز به چشم می­خورد؛ به­جز:                                                                                           «خارج 1400»

1) می­رود صبح و اشارت می­کند o کاین گلستان خنده­واری بیش نیست o2) هزار نکتۀ باریک­تر ز مو اینجاست o نه هر که سر بتراشد قلندری داند o3) من و تو غافلیم و ماه و خورشید o بر این گردون گردان نیست غافل o4) از تلاوت بر تو حق دارد کتاب o تو از او کامی که می­خواهی بیاب o

 

 

 

 

پاسخنامه:

سوال 1: گزینــــۀ 1

تشبیه: طاق ابرو / تضاد: «جفت» و «طاق» / ایهام: «جفت» اول ایهام دارد: 1- همانند   2- زوج، مخالف فرد، دو چیز از یک نوع / جناس تام: «طاق» اول: محراب، «طاق» دوم: تک، بی­همتا (جُفت ­ها هم در معنای ایهامی می­توانند جناس تام داشته باشند.)

نکته: طاق اول می­تواند ایهام باشد، اما با توجه به معنی بیت، طاق دوم ایهام تناسب دارد.

 

سوال 2: گزینــــۀ 4

تضاد: «روی» و «پشت»، «عیش» و «غم»، «طرب» و «محنت» / فاقد حسن تعلیل

تشریح سایر گزینه ­ها:

گزینۀ «1»: مجاز: «چشم» مجاز از نگاه / تلمیح: اشاره به داستان حضرت یوسف و برادرانش

گزینۀ «2»: استعاره: حرص همچون شمشیری دانسته شده که از غلاف بیرون می­آید. / اسلوب معادله: مصراع دوم در حکم مصداقی برای مصراع اول است.

گزینۀ «3»:ایهام: «حلّاج»: 1- پنبه­زن  2- حسین­بن منصور حلاج / استعاره: «مینا» استعاره از جام شراب (مینا، در معنای استعاری می­تواند استعاره از حقیقت و درستی نیز باشد)، هم­چنین «پنبه» را نیز می­توان دارای معنای استعاری دانست.

 

سوال 3: گزینــــۀ 3

بیت «د»: اغراق: بزرگ­نمایی در انس با معشوق (یکی هزار بودن الفت با معشوق)

بیت «ج»: تشبیه: تشبیه خط معشوق به ریحان (تشبیه تفضیل)

بیت «ب»: حس ­آمیزی: شکرخند

بیت «هـ»: حسن تعلیل: شاعر دلیل شکل ­گیری داغ خوش­بوی گل لاله (قسمت سیاه در مرکز گل لاله) را با علتی ادبی و غیرواقعی (گذر معشوق از دشت) بیان کرده است.

بیت «الف»: کنایه: «سنگین­ رکاب بودن» و «سامان کشتی کردن»

 

سوال 4: گزینــــۀ 4

فاقد استعاره / تشبیه: خال سیاه معشوق به زاغ و عذار (چهره و سیما) معشوق به باغ تشبیه شده است. / جناس: «زاغ» و «باغ»

تشریح سایر گزینه­ ها:

گزینۀ «1»: استعاره دارد (ماه رخشان استعاره از معشوق است.)

گزینۀ «2»: فاقد استعاره / فاقد تشبیه / جناس: «حربه» و «حرب»، «مقیم» و «مقام»

گزینۀ «3»: استعاره دارد (گریختن شادی استعاره و تشخیص است.)

 

سوال 5: گزینــــۀ 3

تضاد: «آشکارا» و «نهان» / استعاره: «ماه» استعاره از معشوق / کنایه: «آشکار کردن راز از پرده» کنایه از فاش کردن / واج آرایی: تکرار واج (ز، ر)

 

سوال 6: گزینـــۀ 3

تشبیه: «کوه جنون»

استعاره: «خندۀ بهار» استعاره و تشخیص است.

ایهام تناسب: «شیرین»: 1- مطبوع و خوشایند  2- معشوقۀ فرهاد کوهکن، که در این معنا با «فرهاد» و «کوه جنون» تناسب دارد.

حس­ آمیزی: «شیرین بودن خنده» حس­ آمیزی دارد.

 

سوال 7: گزینـــۀ 4

در گزینۀ «4»، تشبیه تفضیلی وجود دارد که می­گوید رخ تو از آینه روشن­ تر است و ادات تشبیه ندارد.

تشریح سایر گزینه ­ها:

گزینۀ «1»: مشبه: شب هجر تو / مشبه­ به: بخت سیه من / وجه شبه: تار بودن / ادات: چو

گزینۀ «2»: مشبه: لب / مشبه­ به: می / وجه شبه: مستی­ آور بودن / ادات: گون

گزینۀ «3»: مشبه: «م» در آیدم / مشبه ­به: زهره / وجه شبه: رقص آمدن / ادات: چون

 

سوال 8: گزینـــۀ 2

بیت «د»: کنایه: «سیه ­روزی» و «تیره شدن فلک»

بیت «الف»: جناس: «جفا» و «وفا»، «بر» و «سر»

بیت «ب»: ایهام تناسب: «مات» و «شاه» در معنای اصطلاحات شطرنج، ایهام تناسب دارند. (واژۀ «صورت» هم در معنای صورت فلکی با واژۀ «خورشید» می­تواند ایهام تناسبی را برقرار سازد.)

بیت «هـ»: استعاره: «زلف سرکش» و «سر بر زانو نهادن بنفشه» هر دو استعاره و تشخیص هستند.

بیت «ج»: لف و نشر: لف 1: مژه، لف 2: ابرو، نشر 1: تیر، نشر 2: کمان

 

سوال 9: گزینــــۀ 4

بیت «الف»: مجاز: «جام» (مصراع دوم) مجاز از محتویات درون جام است. / تشخیص: «جگر تشنۀ عشق بودن خاک» استعاره و تشخیص است.

بیت «ب»: فاقد لف و نشر و موازنه

بیت «ج»: موازنه دارد. / فاقد تشخیص. در این بیت، «جامۀ فانوس» به معنای پوشش فانوس است و جامه به معنای لباس انسان نیست.

بیت «د»: جناس: «در» و «درج» / کنایه: «ترک سر» کنایه از فدا شدن و جان باختن است.

 

سوال 10: گزینـــۀ 1

طبق عرف کنکور سراسری، طراح کنکور، استعارۀ مصرحه که همان مجاز به علاقۀ شباهت است را مجاز حساب نمی­کند. در این بیت، «گلستان» استعارۀ مصرحه از دنیا است.

تشریح سایر گزینه ­ها:

گزینۀ «2»: «سر» مجاز از موی سر

گزینۀ «3»: «ماه و خورشید» مجاز از کل ستاره ­ها و سیّاره ­ها

گزینۀ «4»: «کتاب» مجاز از قرآن و محتویات و سوره ­ها و آیه­ های آن



برای رزرو مشاوره و رفع اشکال درسی و شرکت در کلاس های کنکوری با مشاوران سایت برترها بر روی لینک زیر کلیک کنید یا با شماره تماس 0216463 داخلی1174(حیدریان) تماس بگیرید.

سایت برترها

پیج اینستاگرام گروه انسانی

4/2/2023 8:45:14 AM