دوستان عزیز سلام.
درسنامهی زیر از کتاب آبی درک عمومی هنر کانون، توسط خانم گلشن اسکندری، رتبهی 5 منطقهی 3، دانشجوی رشتهی سینمای دانشگاه هنر تهران و پشتیبان ویژهی گروه هنر تهیه شده.
برای گرفتن مشاوره از ایشون میتونید با تلفن 0216463 و داخلی 1191 در تماس باشید.
سبک رومانسک یا رومی وار
رومانسک یا هنر رومی وار اصطلاحی است که در تاریخ هنر برای معماری کلیسایی و سایر هنرهای اروپا باختری در قرن های 11 و 12 به کار می رود و به دلیل برخی شباهت ها به معماری روم باستان به آن رومی وار می گویند.
شیوه معماری رومانسک عناصری از هنر رومی را وام می گرفت.
رومانسک اولین سبکی بود که به چنین رواج بین المللی دست یافت.
هنر سده های میانه معماری بود و رومانسک همانند گوتیک اساسا یک اصطلاح معماری است که به دیگر هنرهای آن دوران تسری یافته است.
ویژگی های کلیدی معماری کلیسایی رومانسک :
طاق هلالی یا گهواره ای نیم مدور رومی
استخوان بندی سنگین (دیوارهای قطور)
نقشه چلیپایی و صلیبی شکل
ساخت برج های متصل به کلیسا
بهکار گیری مصالح سنگ و آجر
ویژگی های کلیدی نقاشی های رومانسک :
شکلهای دو بعدی ، رنگهای تخت و درخشان
صحنه هایی از کتاب مقدس و نشان دادن زندگی قدیسان در نهایت صراحت و سادگی
در نقاشی و مجسمه های رومی وار نشانه های کمی از طبیعت گرایی و زیبایی جسمانی دیده می شود.
در سبک رومی وار ، صور طبیعی آزادانه به طرحهای خطی و مجسمه گونه ساده برگردانده شده اند.
در نقاشی و مجسمه سازی رومی وار از روشهای کژنمایی و چکیده نگاری استفاده می شود.
هنرمندان رومانسک از الگوی معماری روم باستان و سنتهای معماری صدر مسیحیت و بیزانس و سنتهای اسلامی سود بردند.
در این دوره برای ایجاد حس امنیت و روحانیت از روشهای ثابت استفاده کردند.
نمای ورودی بیشتر کلیساها دارای حجاریهایی به شکل نقش برجسته با موضوع هایی عبرت آموز از کتاب مقدس بود.
ویژگی دیگر رومانسک احیای پیکره تراشی با انعکاسی از هنر روم باستان و ساخت پیکره های تمام قد همراه با ذکر نام هنرمند بود (پیکره تراشی از سده پنجم میلادی به دلیل تحریم متوقف شد بار دیگر در کلبساهای رومانسک در اواسط سده 11میلادی رونق گرفت).
برخلاف معماری و پیکره تراشی ، نقاشی و مصورساری کمتر دچار تحول شد و تابع شیوه سنتهای کارولنژی و اتونی بود. نقاشی ها نوعی مینیاتور هستند و تصاویر دارای جنبه های رمزی ، تزئیینی ، نمایشی و مذهبی هستند.در اواخر این دوره القای شکلهای سه بعدی در نقاشی دیده می شد.
سبک گوتیک
واژه گوتیک برای توصیف سبک معماری و هنر اروپای باختر در سده های دوازدهم تا شانزدهم به کار برده می شد (اواخر رومانسک تا آغاز رنسانس).
معماری گوتیک از فرانسه آغاز شد و به کشورهای دیگر اروپا راه یافت و تنها ایتالیا از این جریان به دور ماند.
ویژگی های کلیدی معماری گوتیک:
عناصر عمودی ، بلندی ساختمان ، برج های مخروطی ، قوس تیزه دار ، پشت بندی معلق ، طاق و تویزه (طاق جناغی) ، پنجره های شیشه ای و نورگیر های رنگین و منقوش متنوع ، اسکلت بندی سبک برخلاف رومانسک که اسکلت بندی سنگین و جسیم و وزین داشت.
عناصر صعودی و خطوط پویا در معماری گوتیک عرفانگرایی جدید در مسیحیت را باز می تاباند مانند کلیسای آمین در شمال فرانسه که نمونه شاخص معماری سبک گوتیک است.
ویژگی های کلیدی مشخصات تندیس سازی و حجاری گوتیک:
وقار کلاسیک ، وفاداری به طبیعت (طبیعت گرایی)
بیان عاطفی ( تاکید بر موارد عاطفی) و تعمق عرفانی
جامه پردازی لطیف ( نمایش چین و شکن لباس)
توجه به خصوصیات فردی (اخلاص فردی)
وجه تمایز بارز مجسمه های گوتیک با مجسمه های خشک رومی وار (رومانسک ) ← طبیعت گرایی و وفاداری به آن و وقار کلاسیک بود.
عنصر تمایز دیگر این دو دوره ← پیچ و تاب و ظرافت تغزلی در پیکره های گوتیک است که در رومانسک خشک و رسمی و مجسمه گونه است.
کاهش دیوارهای داخلی در معماری گوتیک محلی برای نقاشی دیواری باقی نگذاشت. برای جبران این کمبود شیشه نگاری در پنجره ها و تخته نگاری برای پشت محراب کلیسا و پرده های نقش بافت (تاپیسری) انجام گرفت.
ویژگی های کلیدی مشخصات نقاشی های گوتیک:
کاربست خط های پیچان
رنگهای درخشان
علاقه به ریزه کاری و تزئیین
توجه به فرد گرایی (توجه به فرد انسانی) و منظره طبیعی
در طول دوره گوتیک نقاشی به صورت مصور سازی کتاب و نقاشی روی چوب و پانل و قاب های تزئیینی و نقاشی موزائییک رواج داشت.
جتو از نقاشان برجسته ایتالیا در دوره گوتیک است که در آثارش طبیعت گرایی و نوآوری در نور و فضای سه بعدی مشاهده می شود.
جتو آغازگر رنسانس است.از نمونه کارهای جتو، ورود مسیح به اورشلیم است که به شیوه ای طبیعت گرایانه وسه بعدی بر روی دیوار نقش شده است.
......................................................................................................
تستهای مرتبط
کدام یک از ویژگی های سبک معماری رومی وار نیست؟
1) استفاده از تاق رومی 2) استخوان بندی سنگین ساختمان
3) مصالح سنگ و آجر با نقشه چلیپایی 4) استفاده از برج های مخروطی
گزینه 4 صحیح است.
تحلیل سوال: هنرمندان رومانسک از الگوی معماری روم باستان و سنتهای معماری صدر مسیحیت و بیزانس و سنتهای اسلامی سود بردند.
ویژگی های کلیدی معماری کلیسایی رومانسک به شرح زیر است:
طاق هلالی یا گهواره ای نیم مدور رومی
استخوان بندی سنگین (دیوارهای قطور)
نقشه چلیپایی و صلیبی شکل
ساخت برج های متصل به کلیسا
بکار گیری مصالح سنگ و آجر
......................................................................................................
کدام گزینه، از کلیساهای سبک رومی وار نیست؟
1) سن ژیل 2) سن اتین 3) پیزا 4) سن دنی
گزینه 4 صحیح است.
تحلیل سوال: برج کج پیزا، کلیسای سن اتین، کلیسای سن ژیل مربوط به سبک معماری رومانسک ( رومی وار) است.
کلیسای سن دنی،کلیسای نوتردرام، کلیسای جامع فلورانس، کلیسای شارتر و کلیسای جامع ناو مبورگ مربوط به سبک معماری گوتیک است.
......................................................................................................
احیای پیکره تراشی با انعکاس از هنر روم باستان به صورت مجزا و با ذکر نام هنرمند مربوط به کدام دوره است؟
1) رومانسک 2) بیزانس 3) گوتیک 4) کارولنژی
گزینه 1 صحیح است.
تحلیل سوال: ویژگی دیگر رومانسک احیای پیکره تراشی با انعکاسی از هنر روم باستان و ساخت پیکره های تمام قد همراه با ذکر نام هنرمند بود (پیکره تراشی از سده پنجم میلادی به دلیل تحریم متوقف شد بار دیگر در کلیساهای رومانسک در اواسط سده 11میلادی رونق گرفت). برخلاف معماری و پیکره تراشی ، نقاشی و مصورساری کمتر دچار تحول شد و تابع شیوه سنتهای کارولنژی و اتونی بود.
......................................................................................................
نخستین اقدام در احیاء تندیس سازی با عظمت پس از دوره ی یونان و روم باستان متعلق به کدام دوره است؟
1) رومانسک 2) گوتیک 3) بیزانس 4) قرون وسطای پیشین
گزینه 2 صحیح است.
تحلیل سوال: نخستین اقدام در احیای تندیس سازی باعظمت بعد از دوره یونان و روم باستان، تندیس های جانب ورودی های کلیسای شارتر بود. توجه کنید که تندیس سازی در آغاز دوره گوتیک به معماری وابسته بود اما کم کم ساخت تندیس هایی که وابسته به بنا نبودند رایج شد.
ویژگی های کلیدی مشخصات تندیس سازی و حجاری گوتیک:
وقار کلاسیک ، وفاداری به طبیعت (طبیعت گرایی)
بیان عاطفی ( تاکید بر موارد عاطفی) و تعمق عرفانی
جامه پردازی لطیف ( نمایش چین و شکن لباس)
توجه به خصوصیات فردی (اخلاص فردی)
احیای پیکره تراشی با انعکاس از هنر روم باستان و ساخت پیکره های تمام قد با ذکر نام هنرمند از ویژگی دوره رومانسک ( رومی وار) است. پیکره تراشی به دلیل تحریم از سده 5 میلادی متوقف شده بود اما بار دیگر در کلیساهای رومانسک از اواسط سده 11 میلادی رونق گرفت.
......................................................................................................
هنر قرون وسطای پیشین، مشابه به آثار هنری کدام تمدن است و ویژگی آن چیست؟
1) اشیاء مفرغی لرستان و طلاکاری سکاها-واقع گرایی
2) سفالینه های سیلک و نقوش حسنلو- طبیعت گرایی
3) اشیاء مفرغی لرستان و طلاکاری سکاها- عدم طبیعت گرایی
4) سفالینه های سیلک و نقوش حسنلو- انتزاعی
گزینه 3 صحیح است.
تحلیل سوال: با مرگ ژوستی نین، بیزانس سلطه خود را بر اروپای غربی از دست داد و بر اثر مهاجرت اقوام مختلف اروپایی فرو پاشید. مهاجرین بر اروپای غربی مسلط شدند و هنر شیوه جانور نگاری را با خود آوردند. هنر جانورنگاری با هنر اشیاء مفرغین لرستان و طلاکاری سکاها مشابه است که موجودات را به شکل نقش های هندسی و تزئیینی نشان می دادند و توجه ایی به طبیعت گرایی نداشتند. این اقوام سلسله هایی را در اروپای غربی تاسیس کردند. شاهان این سلسله ها با بهره گیری از معماری بیزانس و عناصر معماری اسلامی اقدام به ساخت کلیساهای مختلف در نقاط اروپا به ویژه آلمان کردند. بیشترشان در دوره رومانسک بازسازی شدند و جای خود را به کلیساهای جدید دادند.