به نام خدا
سلام به دوستان کنکوری 1401 😊
امیدوارم همگی حالتون خوب باشه.
درسنامه و نکات کامل فصل شش زیست یازدهم👈تقسیم یاخته
منطبق با آزمون 6 اسفند
نویسنده: آقای محمدمهدی مقصودی، رتبه 268منطقه 2 کنکور تجربی99 و دانشجوی دندانپزشکی دانشگاه اصفهان
درصد زیست کنکور:79%
با ما همراه باشید😄
قسمت اول
خب خب! بالاخره رسیدیم به فصل شش که کلا میره توی مباحث ژنتیکی و ماده وراثتی... کلی چیزای دیگه قراره توی فصل بعد و دوازدهم راجب ژنتیک بخونیم. پس حواستون جمع باشه که از همین اول درست حسابی یاد بگیرید...
کروموزوم های بدن ما، از دنا و پروتئین تشکیل شده اند. بعضی از این پروتئین ها در فشردگی ماده وراثتی به خصوص در حین تقسیم، نقش مهمی دارند که شکل اول این فصل راجب همین فشردگی صحبت کرده است:
- شکل سمت چپ، مولکول دنا را در حالت کشیده خود نشون داده است. همونطور که در شکل می بینید، مولکول دنا خود فاقد پروتئین هست و از واحد های نوکلئوتیدی تشکیل شده است. میان دو مارپیچ، پل هایی می بینیم که به سبب پیوند های هیدروژنی بین بازهای نوکلئوتید ها ایجاد شده اند.
- در کنار مولکول دنا، هیستون ها و ساختار های نوکلئوزومی رو می بینیم.مولکول دنا حدود 2 دور اطراف هشت تا دونه موکول پروتئینی به نام هیستون میچرخه و باعث ایجاد ساختار های نوکلئوزومی میشه. دقت کنید که نوکلئوزوم های متوالی از طریق دنا به هم وصل می شوند.
- در دو شکلی که با افزایش فشردگی نامیده شده اند، روبرو هستیم. در شکل چپ، نوکلئوزوم ها دور یکدیگر می تابند و ساختار کروماتین رو ایجاد می کنند. این پیچ و تاب خوردگی سبب ایجاد یه حالت فنری شکل شده است. در شکل سمت راست، باز هم فشرده تر می شوند و نوکلئوزوم ها حول یک محور فرضی فشرده می شوند.
- در شکل سمت راست، ساختار کروموزوم رو می بینیم که در حداکثر فشردگی قرار داره و صدالبته که به صورت مضاعف شده می باشد. این کروموزوم ما از دو کروماتید تشکیل شده که در محل سانترومر به هم متصل هستند!
*اولین مرحله فشردگی کروموزوم ها، همان ایجاد ساختار دورشته ای توسط مولکول دنا می باشد.
*ماده وراثتی در تمام طول زندگی خود، به جز در تقسیم به صورت کروماتین هست. کروماتین نسبت به کروموزم دارای فشردگی کمتری می باشد.
*هیچ گاه نمی تونیم بگیم که ماده وراثتی اصلا فشردگی نداره، دقت کنید زمانی که در تقسیم نیست، فشردگی کمتری داره!
*همانطور که گفتیم، نوکلئوزوم های متوالی از طریق رشته های دنا به هم متصل هستند.
*کروموزوم ها چه به صورت تک کروماتیدی و چه به صورت دوکروماتیدی باشند، دارای یک سانترومر هستند.
*دقت کنید که سانترومر قطعا در وسط قرار نگرفته است! میتونه وسط باشه یا اینکه به بالا یا پایین کروموزم نزدیکتر باشه...
*در هر رشته کروماتین ما دو نوع پیچیدگی رو می بینیم: یکی، پیچیدگی در ساختار دو رشته ای دنا و دیگری، پیچیدن دنا به دور هیستون ها
*هیستون ها مولکول های پروتئینی هستند که توسط ریبوزوم ها در سیتوپلاسم ساخته می شوند و بعد به هسته منتقل می شوند.
*تمام مولکول دنا، در تشکیل ساختار های نوکلئوزومی به کار نمیره! گفتیم که بخشی از اون بین نوکلئوزوم ها قرار میگیره و به نوعی رابط بین نوکلئوزوم های متوالی محسوب میشه.
تا اینجا با فشردگی ماده وراثتی و تشکیل کروموزوم صحبت کردیم، در شکل 2 می خواهیم ساختار یک کروموزم رو ببریم زیر ذره بین!
کروموزم ها دارای فشردگی بالایی هستند، اما با این حال، فشردگی کروموزم ها در مراحل مختلف تقسیم با هم دیگه متفاوت هست. کروموزومی که در این شکل کتاب بررسی کرده در حداکثر فشردگی قرار داره و در واقع کروموزم متافازی هست!

*کروموزوم نشان داده شده، دو کروماتیدی هست.
*کروموزوم ها تا قبل از فشردگی و دوبرابر شدن در مرحله S، به صورت تک کروماتیدی مشاهده می شوند.
*کروماتید های خواهری از نظر نوع ژنی دقیقا مشابه با یکدیگر هستند.
*هر کروماتید دارای یک مولکول دنا می باشد، پس حواستون باشه که تعداد کروماتید ها با تعداد مولکول های دنا برابر می باشد.
*دقت کنید همه کروموزوم ها چه به صورت تک کروماتیدی و چه به صورت دو کروماتیدی دارای یک سانترومر می باشند.
*در این شکل مشاهده می کنید که هر کروموزوم از دو بازو تشکیل شده است. این دو بازو از نظر اندازه میتونن با هم برابر باشن یا اینکه یکی از دیگری بلندتر باشد.
*طول بازوها در کروماتید های خواهری یک کروموزوم با هم برابر هست. نکته جالب تر اینکه، طول بازوها حتی در کروموزوم های همتا هم برابره! جلوترم میگیم که کروموزوم های همتا چی هستن!
اگه نمیدونین کاریوتیپ به چی میگن... توی این قسمت با من همراه باشید!
گفتیم که کروموزم ها فشردگی های متفاوتی دارند. در مرحله متافاز تقسیم سلولی، کروموزوم ها به حداکثر فشردگی میرسن. در این مرحله ما میتونیم ازشون عکس بگیریم. به تصویر حاصل از کروموزوم ها که بر اساس اندازه، شکل ، محتوای ژنی (نوع صفاتی که روی هر کروموزوم قرار گرفته) و محل قرارگیری سانترومر مرتب میشن، کاریوتیپ میگیم. کاریوتیپ ها برای تعیین تعداد کروموزوم ها و شناسایی بعضی ناهنجاری های کروموزومی به کار میرن...

*کاریوتیپ ها را می توان با میکروسکوپ نوری تهیه کرد.
*شکل روبرو نشان دهنده کروموزوم متافازی هست که دارای دو کروماتید خواهری و یک سانترومر در میانشون هست.
*با بررسی این کاریوتیپ متوجه می شویم که هر کروموزوم دارای یک کروموزوم شبیه به خود هست که در مجموع بهشون میگیم کروموزوم های همتا!
*یکی از کروموزوم های همتا از پدر و دیگری از مادر به ارث رسیده است.
*کروموزوم های همتا از نظر شکل، اندازه، محل قرارگیری سانترومر مشابه یکدیگر هستند.
اما دقت کنید الل های ژن های آنان ممکنه متفاوت باشه! (تفاوت در محتوای ژنی) علت این قضیه چیه؟ توی نکته قبلی گفتم!
*در این کاریوتیپ، کروموزوم ها به ترتیب اندازه مرتب شده اند. در واقع با حرکت از کروموزوم 1 به سمت آخر، اندازه کروموزوم ها کاهش می یابد. اما دقت کنید به طور مثال کروموزوم 21 از 22 کوچکتر می باشد.
*کوچکترین کروموزم، کروموزوم شماره 21 و بزرگترین آنها، کروموزوم شماره 1 می باشد.
*لزوما در یک کاروتیپ، همه کروموزوم ها مشابه و دارای جفت نیستند! به طور مثال کروموزوم های جنسی در مردان ظاهر و شکل متفاوتی دارند!
*کروموزوم Y نسبت به X کوچکتر است و دارای محتوای ژنی متفاوت می باشد. در واقع این کروموزوم ها همتا محسوب نمی شوند ولی در طی تقسیم برای تشکیل دوک کنار یکدیگر قرار می گیرند.
*دقت کنید با توجه به اینکه برای تهیه کاریوتیپ نیازمند کروموزوم متافازی هستیم، از یاخته هایی باید استفاده کنیم که اولا هسته داشته باشند و دوما دارای توانایی تقسیم باشند.
*با توجه به نکته قبلی، پس در سطح کتاب درسی از یاخته های زیر نمیتونیم برای تهیه کاریوتیپ استفاده کنیم: بسیاری از نورون ها ، ماهیچه های اسکلتی، ماهیچه قلبی، پلاسموسیت ها، لنفوسیت تی کشنده، گلبول های قرمز،ماستوسیت ها، یاخته های دندریتی، ماکروفاژ ها، یاخته های جنسی (اسپرم و تخمک) و یاخته های مرده سطح پوست!
*دقت کنید همونطور که توی کاریوتیپ دارین میبینین، تنها تعداد و ساختار کروموزم ها رو میتونیم ببینیم! پس اختلالات مربوط به نوکلئوتید ها و ژن ها و جهش های کوچک رو با کاریوتیپ نمی توان تشخیص داد!
اینجا می خواهیم بریم سراغ چرخه یاخته ای!
به طور کلی، مراحلی که یک یاخته از پایان تقسیم تا پایان تقسیم بعدی رو طی میکنه، چرخه یاخته میگیم! این چرخه شامل دو بخش، اینترفاز و تقسیم هست. البته مدت زمان این مراحل در یاخته های متفاوت فرق میکنه که خب در ادامه می گیم!

- اینترفاز در واقع همان مرحله استراحت یاخته ای هست که اتفاقا یاخته ها بیشترین مدت زندگیشون رو در این مرحله طی میکنن! این مرحله شامل سه بخش G1 ، S و G2 هست.
- G1: یاخته در این بخش به رشد خود میرسه و مدت زیادی در این مرحله هست. یه سری یاخته ها مانند نورون ها یا یاخته های ماهیچه ای هستن که به طور موقت یا دائم تقسیم نمی شوند، این یاخته ها در این مرحله متوقف می شوند و به طور موقت یا دائم وارد G0 می شوند.
- S: در این مرحله، ماده وراثتی دو برابر می شود. در نتیجه همانندسازی دنا، از یک مولکول دنا، دو مولکول یکسان حاصل می شود و نتیجه این فرایند دوبرابر شدن دنای یاخته می باشد.
- G2: این مرحله نسبت به سایر مراحل کوتاه تر هست. در این مرحله، یاخته ها کم کم آماده تقسیم میشن.چجوری؟ با ساخت بیشتر پروتئین ها و دیگر عوامل موردنیاز برای تقسیم.
- مرحله تقسیم خود شامل میتوز (تقسیم هسته) و سیتوکینز (تقسیم سیتوپلاسم هست) که به طور مفصل در گفتار بعدی راجبشون حرف می زنیم.
*در مرحله S، کروموزوم های تک کروماتیدی به کروموزوم های دوکروماتیدی تبدیل می شوند.
*با توجه به همانندسازی دنا در مرحله S، فشردگی ماده وراثتی در این مرحله کاهش می یابد.
*مرحله G1 طولانی ترین بخش اینترفاز و مرحله G2 کوتاه ترین بخش می باشد.
*در سلول های جدید، علاوه بر ماده وراثتی نیازمند تعدادی اندامک نیز هستیم. این اندامک ها در مرحله G2 دوبرابر می شوند.
*در سلول های جانوری که سانتریول داریم، سانترول ها باید در مرحله G2 مضاعف شوند.
*در سطح کتاب درسی، در اینترفاز دو نقطه وارسی و طی تقسیم هسته نیز یک نقطه وارسی داریم. در گفتار بعدی راجب نقاط وارسی حرف میزنیم.
*ساخت پروتئین ها برای اعمال عادی سلول در مرحله G1 و پروتئین های لازم برای تقسیم سلولی در مرحله G2 مشاهده می شود. طی روند پروتئین سازی و تشکیل پیوند پپتیدی مولکول های آب زیادی تولید می شود.
خب؛ اینجا می خواهیم شروع گفتار دو رو بزنیم و راجب تقسیم میتوز با هم حرف بزنیم!
کروموزوم ها برای اینکه برای رفتن به هسته دو یاخته ای که در طی میتوز ایجاد می شوند، ابتدا باید به طور دقیق در میانه یاخته آرایش یابند. برای این کار، نیازمند دوک تقسیم هستیم. در شکل 5 می خواهیم راجب این دوک تقسیم و سانتریول ها صحبت کنیم:

*دوک تقسیم مجموعه از ریزلوله های پروتئینی هست که در زمانی که یاخته می خواهد تقسیم بشود، ایجاد می شوند.
*دوک تقسیم تنها در هنگام تقسیم مشاهده می شود و در سایر مراحل چرخه سلولی وجود ندارد!
*از گفتار قبل به یاد داریم که سانترومر ها باعث اتصال دو کروماتید خواهری به هم می شوند.
*سانترومر کروموزوم ها به مجموعه دوک تقسیم متصل می شود.
*دقت کنید لزوما همه ریزلوله های دوک تقسیم به سانترومر کروموزوم ها متصل نمی شوند.
*به طور کلی، ریزلوله های دوک تقسیم به سه دسته تقسیم می شوند:
1) آنهایی که تنها در مجاورت سانتریول ها قرار می گیرند و اصلا به میانه یاخته نمی آیند. (طبیعی است که اینها اصلا نمیتونن به سانترومر متصل شوند.)
2) آنهایی که تا میانه یاخته می آیند ولی به سانترومر کروموزوم ها متصل نمی شوند.
3) آنهایی که هم تا میانه یاخته می آیند و هم به سانترومر کروموزم ها متصل می شوند.
*سانتریول ها یک جفت استوانه عمود بر هم هستند که هر یک از 9 دسته 3 تایی (میکروتوبولی) ایجاد شده اند. دقت کین این ساختار ها، مانند لوله توخالی هستند.
*سانتریول ها ساخته شدن رشته های دوک تقسیم را سازماندهی می کنند و تنها در یاخته های جانوری یافت می شوند.
*دقت کنید سانتریول ها فقط نقش سازماندهی رشته های دوک را برعهده دارند. این ریزلوله ها پروتئینی هستند و بنابرین توسط ریبوزوم ها ساخته می شوند.
*دقت کنید با توجه به اینکه همه رشته های دوک به سانترومر ها متصل نمی شوند، پس تعداد این رشته های دوک بسیار بیشتر از سانترومر هاست.
*دقت کنید که همه سانترومر ها به رشته های دوک متصل نمی شوند! دقت کنید که گفتیم مثلا در یاخته های گیاهی، کلا سانتریولی نداریم!
*سانتریول ها به صورت جفت هستند و در هنگام تقسیم یاخته، هرجفت در یک قطب یاخته قرار دارند. (در واقع در حین تقسیم، دو جفت سانتریول (4عدد) در یاخته وجود دارد.
*در یک قطب، هر سانتریول در مجاورت سانتریول دیگر است ولی با اون اتصال فیزیکی برقرار نمیکنه!
*اگه دقیق تر بخواهیم بدونیم در چه یاخته های سانتریول داریم، به این موارد دقت کنید: یاخته های جانوری، آغازیان، گیاهان ابتدایی (سرخس و خزه)
*ترکیب با 4 دهم:فولیک اسید نوعی ویتامین از خانواده B می شود. (همان ویتامین B9) این ویتامین برای تقسیم طبیعی یاخته لازم می باشد. کمبود این ویتامین باعث می شود یاخته ها به ویژه در مغز استخوان تکثیر نشوند و تعداد گویچه های قرمز کاهش یابد. سبزیجات با برگ تیره، حبوبات، گوشت قرمز و جگر از منابع آهن و فولیک اسید هستند. کارکرد صحیح فولیک اسید نیز به ویتامین B12 وابسته می باشد. این ویتامین فقط در غذاهای جانوری یافت می شود و البته در روده بزرگ نیز مقداری از این ویتامین تولید می شود.
در شکل بعدی، یه طرح ساده ای از تقسیم کروموزوم ها و جداشدن کروماتید های خواهری رو داریم...

*تقسیم میتوز در یاخته های پیکری انسان و اکثر جانوران انجام می شود. در این جانوران، تقسیم میتوز برای تولید گامت و یاخته های جنسی مستقیما به کار نمی رود.
*قسمت چپ شکل، نشان دهنده کروموزومی است که تک کروماتیدی هست و در اینترفاز وجود دارد. در مرحله S اینترفاز، این کروموزوم دو کروماتیدی می شود.
*دقت کنید با دو کروماتیدی شدن، تعداد کروموزوم ها دو برابر نمی شود.
*قبلا هم بیان کردیم که، کروموزوم ها چه به صورت تک کروماتیدی و چه به صورت دو کروماتیدی باشند، دارای یک سانترومر هستند.
*در تقسیم هسته، با کوتاه شدن رشته های دوک، پروتئین های اتصالی در محل سانترومر تجزیه می شوند و دو کروماتید از هم جدا می شوند. در این هنگام میتونیم بگیم که به طور موقت تعداد کروموزوم های یاخته دو برابر شده است.
*ترکیب با 7 یازدهم: در زنبور عسل نر برای تولید اسپرم، میتوز انجام می شود و دو گامت تولید می شود.
*ترکیب با 8 یازدهم: گامت ها در گیاهان به طور مستقیم از تقسیم میتوز ایجاد می شوند.
خب خب! کمربندهاتون رو محکم ببندین که رسیدیم به قسمت مهم و حیاتی فصل ! در این قسمت میخواهیم بریم سراغ تقسیم میتوز، شکل هاش و نکاتش!
اینترفاز: همانطور که گفتیم ماده وراثتی در این مرحله به صورت توده رشته ای مشاهده می شود و به شکل کروماتین می باشد. در این مرحله، هستک نیز قابل مشاهده می باشد.
*با توجه به اینکه در شکل دو جفت سانتریول مشاهده می شود، یاخته مربوطه G2 را رد نموده است. (چونکه گفتیم سانتریول ها در این مرحله تقسیم می شوند.)
*مطابق شکل، در اینترفاز، هسته و هستک و پوشش هسته به صورت سالم قابل رویت هستند.

*دقت کنید هر هسته میتونه یک یا چندتا هستک داشته باشه!
پروفاز: شکل های روبرو نشان دهنده این مرحله هستند...

*در این مرحله، رشته های کروماتین فشرده، ضخیم و کوتاه تر می شوند.
*با فشرده شدن رشته های کروماتین، با میکروسکوپ نوری می توانیم آنها را مشاهده کنیم. (اولین مرحله ای است که با میکروسکوپ نوری، کروموزوم ها رو میتونیم ببینیم.)
*ضمن فشرده شدن کروموزوم ها، سانتریول ها به دو طرف یاخته حرکت می کنند.
*در این مرحله و با رفتن سانتریول ها به دو طرف یاخته، کم کم دوک میتوزی در حال شکل گرفتن می باشد.
*شروع تخریب پوشش هسته در این مرحله قابل مشاهده می باشد. (در این مرحله شروع می شود، اما به پایان نمی رسد...)
*دقت کنید که در این مرحله، هنوز اتصالی بین دوک تقسیم و سانترومر کروموزوم ها قابل مشاهده نمی باشد.
*در این مرحله، هستک ناپدید می شود و دیگر قابل رویت نیست.
پرومتافاز:

*در این مرحله تجزیه پوشش هسته به اتمام می رسد و علاوه بر هسته، پوشش شبکه آندوپلاسمی نیز تجزیه می شود.
*رشته های دوک دیگه به کروموزوم ها می رسند و به سانترومر متصل می شوند.
*در این مرحله، کروموزوم ها بازهم فشرده تر می شوند.
*در این مرحله هنوز فام تن ها به استوای یاخته نرسیده اند، اما اتصال رشته های دوک به سانترومرشان، آنها را منظم می کند.
*به هر سانترومر، دو رشته دوک از دو طرف متصل می شود.
متافاز:

*در این مرحله، کروموزوم ها در حداکثر فشردگی قرار دارند.
*در این مرحله، دیگه میتونیم بگیم که کروموزوم ها در استوای سلول قرار گرفته اند.
*در این مرحله، همه سانترومر ها (در یاخته جانوری) به رشته های دوک متصل هستند، ولی همه رشته های دوک به سانترومر متصل نیستند!
آنافاز:

*در این مرحله تجزیه پروتئین اتصالی را در ناحیه سانترومر داریم.
*با تجزیه پروتئین اتصالی دو کروماتیدخواهری در سانترومر، کروماتید های خواهری از یکدیگر جدا می شوند.
*با کوتاه شدن رشته های دوک متصل به کروموزوم ها، کروماتید های خواهری از هم دیگر جدا می شوند.
*کروموزوم ها اکنون تک کروماتیدی هستند و به سوی دو قطب یاخته حرکت می کنند.
*در این مرحله، به طور موقت عدد کروموزومی یاخته دو برابر می شود.
*با توجه به دو برابر شدن تعداد کروموزوم ها در این مرحله، تعداد سانترومر ها نیز دو برابر می شوند.
*دقت کنید برای جداشدن کروماتید های خواهری، ابتدا باید پروتئین اتصالی ناحیه سانترومر تجزیه بشه و در گام بعدی، رشته های دوک کوتاه شوند.
*دقت کنید که در این مرحله همه رشته های دوک کوتاه و کشیده نمی شوند، آن رشته های دوکی که به سانترومر کروموزوم ها متصل نیستند، کوتاه نمی شوند و در واقع تغییر طول چندانی ندارند.
*حداکثر فشردگی کروموزوم ها که در مرحله متافاز ایجاد شده بود، در این مرحله نیز حفظ می شود.
*مطابق شکل کتاب، یاخته در این مرحله دچار تغییر شکل می شود و در واقع طول آن افزایش می یابد!
تلوفاز:

*در این مرحله، رشته های دوک تخریب می شوند.
*فشردگی کروموزوم ها شروع به کاهش می کند و کروموزوم ها آماده میشن که کم کم به توده های کروماتینی تبدیل شوند.
*در این مرحله، پوشش هسته دوباره تشکیل می شود و هستک ها هم کم کم قابل مشاهده می شوند.
*در پایان این مرحله، یاخته ما دو هسته با محتوای ژنی کاملا یکسان داره. (دقت کنید هنوز یک یاخته داریم چون که سیتوکینزی انجام نشده است!)
*پوشش هسته در مرحله تلوفاز همانند مرحله پروفاز به صورت تکه تکه قابل مشاهده است! (به دلیل اینکه به ترتیب در حال تشکیل و تخریب شدن هست...)
در ادامه تقسیم هسته، وقتشه که بپزداریم به سیتوکینز در سلول های جانوری و گیاهی!

پس از تقسیم میتوز، اجزای یاخته شامل اندامک ها، پروتئین ها و ... بین دو سیتوپلاسم تقسیم می شوند. در نهایت با تقسیم سیتوپلاسم، دو یاخته جدید ایجاد می شوند!
*تقسیم سیتوپلاسم در یاخته های جانوری با تشکیل فرورفتگی ای در وسط یاخته می باشد.
*این فرورفتگی ایجادشده، در اثر انقباض کمربند انقباض از جنس پروتئین های اکتین و میوزین هست. با انقباض این کمربند، در نهایت دو یاخته از یکدیگر جدا می شوند.
*کمربند انقباضی در سیتوپلاسم تشکیل می شود، اما از سمت داخل به غشا متصل می باشد.
*دقت کنید که این کمربند انقباض لزوما در وسط دو یاخته قرار نمی گیرد.
*ترکیب با 3 یازدهم: ظاهر مخطط یاخته های ماهیچه ای به دلیل وجود دو نوع رشته پروتئینی اکتین و میوزین می باشد. این دو پروتئین با آرایش خاصی در کنار یکدیگر قرار گرفته اند. رشته های اکتین نازک هستند و از یک سو به خط Z و از سمت دیگر به درون سارکومر کشیده شده اند. رشته های میوزین ضخیم هستند و در لا به لای رشته های اکتین قرار گرفته اند. این رشته ها سرهایی برای اتصال به اکتین دارند.
*ترکیب با 7 یازدهم:از تفاوت های اساسی تخمک زایی با اسپرم زایی، تقسیم نامساوی سیتوپلاسم می باشد. به این صورت که در تخمک زایی پس از هر بار تقسیم هسته در میوز، تقسیم نامساوی سیتوپلاسم صورت می گیرد. در نتیجه این اتفاق، یک یاخته بزرگ و یک یاخته کوچک تر به نام گویچه قطبی به وجود می آید. این کار با هدف رسیدن مقدار بیشتری از سیتوپلاسم و اندامک ها به تخمک است تا بتواند در مراحل اولیه، رشد و نمو جنین و نیاز های آن را برطرف سازد. بنابراین، حلقه انقباض به هسته گویچه قطبی نزدیک تر می باشد.
*ترکیب با 8 یازدهم: تقسیم یاخته تخم اصلی در گیاهان گلدار نیز نمونه ای از تقسیم نامساوی سیتوپلاسم می باشد.
برای رزرو مشاوره و رفع اشکال درسی و شرکت در کلاس های کنکوری با مشاوران سایت برترها بر روی لینک زیر کلیک کنید یا با شماره تماس 0216463 داخلی1174(حیدریان) تماس بگیرید.
مطالب مرتبط:
