دین و زندگی 3، درس 9
باسمه تعالی
مقایسه: معیار « اصالت خانواده» و « معیار عقل گرایی (علم آموزی)» (درس 9 دوازدهم تجربی/ ریاضی)
*** اصالت خانواده
آیه: « وَ مِن آیاتِه اَن خَلَقَ لَکُم مِن اَنفُسِکُم اَزواجًا لِتَسکُنوا اِلَیها وَ جَعَلَ بَینَکُم مَوَدَّةً وَ رَحمَةً اِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَومٍ یَتَفَکَّرونَ»
* زنان پا به پای مردان تاریخ را رقم زده اند.
* عامل رشد و تربیت انسان ها و احیای منزلت زن بود.
* اندیشمندان بزرگی از زنان در جهان اسلام پیدا شدند.
* تحصیل برای زنان آزاد بود. (حق آزادی تحصیل برای زنان)
* قرآن کریم، اصولاً تلقیِ درجه دوم بودن زن را به شدت نفی کرد.
* بسیاری از موقوفه های قدیمی کشور ما مربوط به زنان خیّر است.
* وضعیت این معیار در تمدن اسلامی بسیار برتر از اروپا و سایر مناطق جهان بود.
* رسول خدا (ص) با گفتار و رفتار خویش، در این معیار انقلاب عظیمی ایجاد کرد.
* توجه به این معیار در جامعه، مخصوص متفکران است. « اِنَّ فی ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَومٍ یَتَفَکَّرونَ»
* الگوی تمام عیار بودن زنان خانواده پیامبر (ص) بر دیگر مؤمنین، مربوط به این معیار بوده است.
*** عقل گرایی (علم آموزی - خردورزی)
آیه: «قُل هَل یَستَوِى الَّذینَ یَعلَمونَ وَ الذَّینَ لا یَعَلمَونَ اِنَّما یَتَذَكَّرُ اُولُوا الاَلبابِ»
* گویای بینش روشن حضرت فاطمه (س) است.
* منحصر نبودن تحصیل به طبقه یا قشری خاص
* توجه به این معیار، جامعه آن روز را متحول کرد.
* سدّ جاهلیت و خرافه گرایى به واسطه این معیار شكسته شد.
* برخی از همسران رسول خدا نیز جزو راویان حدیث به شمار می روند.
* فرمایش حضرت فاطمه (س): من هم کارگزارم و خود را خادم خداوند قرار داده ام.
* در همان زمانِ رسول خدا (ص) زنان در جلسات حضرت فاطمه (س) شرکت می کردند.
* دعوت مكرر قرآن و تشویق هاى دائمى رسول خدا (ص) در خصوص این معیار بوده است.
* اولین آیاتى كه بر رسول خدا (ص) نازل شد و آغازگر رسالت وى بود، مربوط به این معیار است
* مبارزه با جهل و خرافات از اهداف تمدن اسلامی است که فقط خردمندان « اُولُوا الاَلبابِ» متذکر این حقیقت می شوند.
*** مسائل مشترک دو معیار
* از جنبه های اعجاز محتوایی قرآن، به تأثیرناپذیری از عقاید دوران جاهلیت اشاره دارند.
* از عوامل گذر از عصر جاهلیت به عصر اسلام، بیانگر تحول بنیادین در شیوه زندگی فردی و اجتماعی می باشند.
*** توجه: این مقایسه بر اساس متن کتاب درسی صورت گرفته و پیام آیات نوشته نشده است.
* نمونه سؤال تستی:
1- «پیدایش اندیشمندانی بزرگ از زنان» و «آزاد ساختن بندگان خدا از بندگی انسان ها»، به ترتیب گویای کدام یک از
معیارهای تمدن اسلامی است؟
1) « وَ مِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْکُنُوا إِلَيْهَا» - عدالت طلبی
2) « وَ مِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْکُنُوا إِلَيْهَا» - توحید محوری
3) « قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبَابِ» – عدالت طلبی
4) « قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبَابِ» - توحید محوری
پاسخ صحیح گزینه 1 می باشد؛ پیدایش اندیشمندانی بزرگ از زنان، بیانگر اصالت خانواده و «آزاد ساختن بندگان خدا از
بندگی انسان ها»، گویای ارزش های دین اسلام از دیدگاه زهره بن عبدالله، در معیار عدالت طلبی می باشد.
2- کدام عبارت قرآنی عاملی برای تغییر در نگرش انسان ها در جهت گذر از عصر جاهلیت به عصر اسلام می باشد؟ و کدام
گروه متوجه جایگاه اصالت خانواده در جامعه می شوند؟
1) « وَ مِنْ آيَاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْوَاجاً لِتَسْکُنُوا إِلَيْهَا» - متفکران
2) « مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ عَمِلَ صَالِحاً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ» - متفکران
3) « قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَ الَّذِينَ لاَ يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَکَّرُ أُولُوا الْأَلْبَابِ» - خردمندان
4) « لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَ أَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَ الْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»- خردمندان
پاسخ صحیح گزینه 2 می باشد؛ آیه « مَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ ... » بیانگر معیار توحید محوی و آخرت گرایی می باشد و
باعث تغییر در نگرش انسان های عصر جاهلیت بوده و توجه به جایگاه خانواده در جامعه، مخصوص متفکران است. « اِنَّ فی
ذلِکَ لَآیاتٍ لِقَومٍ یَتَفَکَّرونَ»
«با آرزوی سربلندی»
برای مشاهده مطلب فایل ضمیمه را دانلود نمایید.
نویسنده: حسین ابراهیمی- تبریز
