ساختار کلیه:
۱-کلیه ها اندام هایی لوبیایی شکل هستند که در پشت شکم و طرفین ستون مهره ها قرار دارند.
۲- بدلیل وجود کبد،کلیه راست از کلیه چپ در سطح پایین تری قرار گرفته است.
۳-کلیه راست نسبت به کلیه چپ از دیافراگم دور تر و به مثانه نزدیک تر است.
۴- کلیه راست دارای میزنای کوتاه تری نسبت به کلیه چپ می باشد.
۵- ضخامت میزنای در ابتدای آن(نزدیک کلیه) بیشتر از قسمت های پایین تر است.
۶- ترتیب عناصر موجود در ناف کلیه از بالا به پایین:سرخرگ،سیاهرگ و میزنای
۷- در ناف کلیه، میزنای نسبت به سرخرگ و سیاهرگ،عقبی تر است.
۸- مواد در سرخرگ و سیاهرگ کلیه بصورت افقی،اما در میزنای بصورت عمودی حرکت میکنند.
عوامل محافظت کننده از کلیه(همگی بافت پیوندی هستند)
۱-بافت پیوندی استخوانی دنده ها:تنها از قسمت های بالایی کلیه محافظت کرده و در حفاظت از تمام کلیه ها نقش ندارند.
۲-بافت پیوندی رشته ای کپسول کلیه:اطراف هر کلیه را احاطه کرده و مانعی در برابر نفوذ میکروب ها ایجاد میکند.
۳-بافت پیوندی چربی اطراف کلیه:در حفظ دما،محافظت در برابر ضربه و حفط موقعیت کلیه نقش ایفا میکند.
۴-بافت پیوندی خون:دقت کنید دستگاه ایمنی بدن در حفاظت از تمام اندام ها در مقابل عوامل بیماری زا نقش داد.
بخش های تشکیل دهنده کلیه:
از بیرون به داخل:
۱- قشری: در تماس با کپسول کلیه بوده و تمام نفرون ها را می توان در این قسمت مشاهده کرد.
۲- مرکزی: از تعدادی ساختار هرمی شکل به نام هرم های کلیه ایجاد شده است.قائده این هرم هابه سمت بخش قشری و راس آنها به سمت لگنچه می باشد.
۳- لنگچه: ساختاری شبیه به قیف دارد و ادرار تولید شده به آن وارد می شود(پس لگنچه ادرار تولید نمیکند)
ساختار های دیگر:
۱- ستون های کلیه:در فاصله بین هرم ها،انشعاباتی از بخش قشری به نام ستون کلیه مشاهده می شوند.
۲- لپ کلیه:هر هرم و ناحیه قشری مربوط به آن را یک لپ کلیه می نامند.
نفرون (گردیزه)ها:
۱-کپسول بومن: ابتدایی ترین بخش گردیزه بوده که ساختاری شبیه به قیف دارد.
سوال:هر بخش قیف مانند که در کلیه مشاهده می شود؟
جواب:لگنچه و کپسول بومن.
حواستون باشه: قطور ترین بخش نفرون ها،کپسول بومن و قطور ترین لوله نفرون ها:لوله پیچ خورده نزدیک!
۲- لوله پیچیده نزدیک: اولین و قطور ترین لوله نفرون می باشد که یاخته های ریز پرز داری برای بازجذب مواد دارد.بیشترین بازجذب مواد نیز در این قسمت انجام می شود.
۳-قوس هنله:لوله ای شکل می باشد که دو بخش قطور در قسمت بالا رو و پایین رو خود دارد. طول بخش قطور،در سمت بالا رو نسبت به پایین رو بیشتر،اما قطر آن کمتر است.
۴- لوله پیچیده دور: برخلاف لوله های دیگر،با بخشی که جزو نفرون نیست نیز اتصال دارد(مجرای جمع کننده ادرار)
بافت شناسی نفرون (گردیزه)ها:
۱-کپسول بومن:در دیواره خارجی خود یاخته های پوششی سنگفرشی ساده،و در دیواره داخلی خود یاخته های پوششی پادار(پودوسیت)دارد.
۲- لوله های نفرون:یاخته های مکعبی دارند که در سطح خود دارای ریز پرز می باشند.
۱-کدام گزینه برای تکمیل عبارت زیر نامناسب است؟
(در رابطه با ساختار کلیه و بخش های مرتبط با آن ، می توان گفت.......)
1) سرخرگ کلیه قطر بیشتری از سیاهرگ کلیه دارد.
2) فوقانی ترین رگ در ناف کلیه ، از بزرگترین رگ بدن منشعب می شود.
3) هر مجرای موجود در ناف کلیه در جهت یکسانی با سایر مجاری موجود در این بخش ،منشعب می شود.
4) میزنای در سرتاسر خود قطر یکسانی دارد
گزینه 2:در ناف کلیه فوقانی ترین رگ سرخرگ کلیه میباشد که از آئورت منشعب میشود.آئورت بزرگ ترین رگ بدن میباشد.
بررسی سایر گزینه ها:
1:با توجه به شکل کتاب درسی سیاهرگ کلیه از سرخرگ آن قطر بیشتری دارد.
3:دقت کنید جهت انشعاب میزنای با سرخرگ و سیاهرگ متفاوت میباشد و تقریبا بر آن عمود است.
4:میزنای در ابتدا قطر بیشتری داشته و سپس نازک تر میشود.
۲-کدام گزینه در رابطه با ساختار کلیه از نمای روبرو صحیح می باشد؟
۱) نوعی رگ که در نبود خون، دچارتغییر شکل می شود، در سطح پایین تری نسبت به نوعی که در نبود خود شکل خود را حفظ می کند قرار گرفته است.
۲) در ناف کلیه تعداد انشعابات رگی که می تواند دارای دو دریچه باشد از رگی که در پیوستگی جریان خون نقش دارد،کمتر میباشد.
۳)نوعی بافت پیوندی با هسته مجاور غشا،در تماس با هرم های کلیه میباشد.
۴)هر یاخته محافظت کننده از اندام کلیه،جزو بافت پیوندی بوده و توانایی تولید رشته های کلاژن را دارد.
پاسخگزینه۱
سیاهرگ ها در نبود خون دچار تغییر شکل شده که با توجه به شکل کتاب،سیاهرگ کلیه در سطح پایین تری نسبت به سرخرگ کلیه قرار دارد.
بررسی سایر موارد:
۲)سیاهرگ ها می توانند دارای دو دریچه باشند. با توجه به شکل کتاب،سیاهرگ کلیه انشعابات بیشتری از سرخرک کلیه در قسمت ناف کلیه دارد.
۳)بافت چربی،یاخته هایی با هسته مجاور غشا داشته که در تماس با کپسول کلیه (نه هرم های کلیه)می باشد.
۴)در رابطه با یاخته های خونی نظیر گویچه های قرمز،نادرست است.
کیارش سادات رفیعی- دانشجو پزشکی شهید بهشتی - رتبه 114 کنکور سراسری99
