یکی از مهم ترین عوامل برای موفقیت در هر رشته علاقه مندی به آن رشته است. برای این منظور باید رشتهی مورد علاقه خود را به طور کامل بشناسید. در این مطلب از طریق مصاحبه با دانشجویان دانشگاههای برتر در هر رشته سعی کرده ایم شما را به شناخت کافی در مورد آن رشته برسانیم.
رشتهی بیوتکنولوژی: مصاحبه با سیدسعید متقی، فارغ التحصیل رشتهی دکتری تخصصی پیوسته بیوتکنولوژی دانشگاه تهران و فاطمه قیداری، فارغ التحصیل رشتهی دکتری تخصصی پیوسته بیوتکنولوژی دانشگاه تهران
🔴🔵برای درخواست انتخاب رشته با مشاوران برتر کانون وارد لینک زیر شوید و فرم را پر کنید.🔴🔵
همچنین می توانید برای مشاهده ی معرفی سایر رشته ها به لینک زیر مراجعه کنید.
معرفی رشته های دانشگاهی (لیست رشته ها)
بخش اول:
سیدسعید متقی فارغ التحصیل رشتهی دکتری تخصصی پیوسته بیوتکنولوژی دانشگاه تهران
1. بیوتکنولوژی یا زیستفناوری را در چند سطر توضیح دهید.
بیوتکنولوژی یا زیستفناوری را میتوان کاربرد روشهای علمی و فنی در تبدیل بعضی مواد به کمک عوامل بیولوژیک (میکروارگانیسمها، یاختههای گیاهی و جانوری، آنزیمها و...) برای تولید کالا و خدمات در کشاورزی، صنایع غذایی، دارویی، پزشکی و... در نظر گرفت. به طور خلاصه یعنی با استفاده از عوامل زیستی یک فناوری ایجاد کنیم. تولید خمیرمایهی نان با استفاده از مخمرها (جزء اولین فعالیتهای بشر در زمینهی بیوتکنولوژی است.)، استفاده از باکتریها برای تجزیهی پسابهای صنعتی، تولید داروهای نوترکیب به وسیلهی موجودات زنده، تولید واکسن با استفاده از پاتوژن (عوامل بیماریزا) و... نمونههایی از این علم هستند. گستردگی زیستفناوری به حدی است که اقتصاد، بهداشت، درمان، محیط زیست، کشاورزی، صنعت، تغذیه و سایر جنبههای زندگی بشر را تحت تأثیر خود قرار داده است. به همین خاطر زیستفناوری یکی از محورهای اساسی توسعه در بسیاری از کشورها قلمداد شده است و در تنظیم راهکارها و برنامههای ملی توجه جدی به آن میشود.
2. برای موفقیت در این رشته علاقه مندی به کدام درس از دروس دبیرستان لازم است؟
این رشته به علت میان رشته ای بودن و سر و کار داشتن با علوم مختلف، هم از رشتهی ریاضی و هم از رشتهی تجربی دانشجو می پذیرد. اگر به واحدهای درسی این رشته نگاهی بیندازید، متوجه میشوید که از زیست و شیمی گرفته تا فیزیک و ریاضی را شامل میشود؛ اگرچه واحدهای مربوط به زیست و بعد از آن هم واحدهای مربوط به شیمی بیشتر از واحدهای ریاضی و فیزیک است.
کسانی که رشتهی آنها در دبیرستان ریاضی بوده و میخواهند این رشته را انتخاب کنند، در نظر داشته باشند که در این رشته حتماً با زیست سروکار دارند و اگر به زیستشناسی علاقه ندارند، این رشته برای آنها مناسب نیست. البته مباحثی از زیست که در این رشته مورد نیاز است بیشتر زیست سلولی مولکولی است؛ یعنی مباحثی از زیست که مربوط به ژنتیک، اندامکهای سلولی، واکنشهای درون سلولی و... است و کمتر مباحث مربوط به زیست گیاهی، جانوری، آناتومی بدن و... به کار میآید. اگرچه زیست از این رشته جداییناپذیر است، در برخی گرایشهای مرحلهی دوم (کارشناسی ارشد) این رشته، زیست کمرنگتر شده و تنها بستری است برای انجام کارهایی که بیشتر با مهندسی و ریاضی در ارتباط است.
برخلاف دانشآموزان ریاضی، کسانی که رشتهی آنها تجربی بوده اگر به ریاضی و فیزیک علاقه ندارند، باز هم این رشته میتواند برای آنها مناسب باشد. فقط در حدی به فیزیک نیاز است که بتوانند واحدهایی را که در مرحلهی اول (کارشناسی) ارائه میشود بگذرانند و بعد از آن در مرحلهی دوم میتوانند گرایشهایی را انتخاب کنند که تقریباً با فیزیک هیچ ارتباطی ندارد و کمتر با ریاضی در ارتباط است؛ اگرچه ریاضیات و آمار به عنوان ابزار کمکی در تحلیل دادههای زیستی بسیار به کار میآید.
3. آیا موفقیت در این رشته نیاز به روحیه و توانمندی خاصی دارد؟
این رشته مانند خیلی از رشتههای دیگر علوم پایه بسیار علمی و پژوهشی و تحقیقاتی است و به نوآوری و خلاقیت نیاز فراوانی دارد. تحقیق و پژوهش، خواندن مقالات جدید و انجام آزمایشات مختلف که گاهی هزینهی انجام آنها خیلی زیاد است، از این رشته جداییناپذیر است. جو علمی و تحقیقاتی که بین دانشجویان این رشته وجود دارد، شاید در رشتههای دیگر مشابه نداشته باشد.
علمی بودن این رشته به این معنی نیست که همهی دانشجویان باید عضو هیئتعلمی یا محقق شوند. برای فارغالتحصیلان این رشته زمینههای زیادی برای استفاده از روشهای علمی در صنایع گوناگون مانند کشاورزی، داروسازی و... وجود دارد.
4. شرایط قبولی در این رشته چیست؟
برای قبولی در این رشته علاوه بر کسب نمرهی لازم در کنکور سراسری (تراز 10500 به بالا) یا مدال طلای المپیاد، باید در مصاحبه هم پذیرفته شد. همچنین کسانی که این رشته را به عنوان اولویت اول انتخاب کرده باشند، در اولویت قرار میگیرند.
5. مصاحبه این رشته چگونه برگزار میشود؟
مصاحبه به این منظور انجام میشود که تشخیص دهند آیا متقاضی واقعاً با این رشته آشنایی دارد و با آگاهی کامل آن را انتخاب کرده یا خیر. سؤالات نیز بیشتر در مورد همین موضوع است. در جلسهی مصاحبه سوالاتی در مورد شناخت متقاضی از رشته و هدف او از انتخاب این رشته پرسیده میشود. در نهایت معمولاً افرادی که رتبهی آنها خوب است قبول میشوند و مصاحبه خیلی تأثیرگذار نیست.
6. مراحل تحصیل و طول تحصیل این رشته چگونه است؟
این رشته از سه مرحله تشکیل شده است: مرحلهی اول (کارشناسی)، مرحلهی دوم (کارشناسی ارشد) و مرحلهی سوم (دکتری). دانشجو بعد از موفقیت در این سه مرحله، مدرک دکتری تخصصی را دریافت میکند. طبق آییننامهی این رشته، طول کل دوره، 9 سال است که اغلب از این هم بیشتر به طول میانجامد. این رشته دکتری پیوسته است و برای رفتن به مقطع بالاتر، نیازی به کنکور نیست؛ اما شرط معدلی وجود دارد که دانشجو باید حداقل نمره را کسب کند. همچنین بیشتر کلاسها در خود ساختمان گروه بیوتکنولوژی (که البته خیلی کوچک است و از لحاظ امکانات زیاد مجهز نیست) برگزار میشود و اغلب جمعیت کلاس بین 10 تا 15 نفر است. توضیحات مربوط به هر مرحله در ادامه آمده است.
مرحلهی اول: شامل حدود 130 واحد درسی است و مدتزمان آن 3 سال و نیم (7 ترم) است. برای رفتن به مقطع بالاتر علاوه بر کسب حداقل نمرهی قبولی 15، باید نمرهی تعیینشده در یکی از آزمونهای معتبر زبان نیز کسب شود. واحدهای درسی این مرحله علاوه بر واحدهای عمومی، شامل واحدهای پایه و اختصاصی است.
دروس پایه شامل دروس ریاضی1 و 2، شیمی عمومی، فیزیک عمومی1 و 2، زیست شناسی عمومی1 و 2 است. دروس اختصاصی نیز شامل دروس آمار و احتمالات، شیمی آلی، شیمی تجزیه، شیمی فیزیک، مکانیک سیالات، پدیده های انتقال، زیست شناسی سلولی مولکولی1 و 2، ژنتیک1 و 2، میکروبیولوژی1 و 2، متابولیسم، بیوشیمی ساختمانی، بیوانفورماتیک، روش تحقیق، مبانی بیوتکنولوژی میکروبی، مبانی بیوتکنولوژی کشاورزی و مبانی بیوتکنولوژی پزشکی است.
مرحلهی دوم: در ابتدای مرحلهی دوم، دانشجویان یکی از 6 گرایش موجود را انتخاب میکنند. درمجموع 28 واحد باید گذرانده شود که 6 واحد آن پروژه است. طول این مرحله، 2 سال (4 ترم) و برای قبولی در مرحلهی بعد شرط حداقل معدل، 16 است.
مرحلهی سوم: شامل 36 واحد است که 24 واحد آن برای رسالهی دکتری است. طول این مرحله، 3 سال و نیم (7 ترم) است و در انتها نیز باید حداقل نمرهی 16 کسب شود.
7. شرایط تحصیل در داخل و خارج از کشور چگونه است؟
در داخل کشور، مراکز علمی مختلف مانند پژوهشگاه رویان، انستیتو پاستور و... از دانشجویان این رشته برای همکاریهای علمی بهشدت استقبال میکنند. در خارج از کشور نیز شرایط تحصیل بسیار مهیاست. دانشجویان میتوانند بعد از گذراندن مرحلهی اول یا دوم، مدرک کارشناسی یا کارشناسی ارشد خود را دریافت کرده و برای ادامهی تحصیل به خارج از کشور بروند. بیشتر دانشجویان این رشته برای ادامهی تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد یا دکتری، در بهترین دانشگاههای دنیا پذیرش میگیرند و در آنجا به تحصیل ادامه میدهند. این رشته با بسیاری از رشتهها در ارتباط است؛ ازاینرو امکان ادامهی تحصیل در رشتههای مشابه آن نیز وجود دارد و شانس پذیرش گرفتن از دانشگاههای خارج از کشور از طریق این رشته، بیشتر از سایر رشتههاست.
بخش دوم:
فاطمه قیداری فارغ التحصیل رشتهی دکتری تخصصی پیوسته بیوتکنولوژی دانشگاه تهران
1. گرایش های این رشته در دانشگاه چیست؟
در این رشته از مرحلهی دوم 6 گرایش وجود دارد. برخی گرایشها سروکارشان بیشتر با مباحث زیستی است و برای دانشآموزان تجربی جذابتر است. برخی دیگر از گرایشها با فیزیک، ریاضی و مهندسی در ارتباط است و دانشآموزان ریاضی بیشتر به آنها متمایل هستند. بيوتکنولوژي فراورش زيستي (ترکیب زیست و ریاضی)، بيوتکنولوژي مولکولي (ترکیب ژنتیک و مهندسی کامپیوتر)، بيوتکنولوژي پزشکي (زیست)، بيوتکنولوژي کشاورزی (زیست)، بیوتکنولوژی محیطی- دریایی و بیوتکنولوژی میکروبی از جمله گرایشهای این رشته هستند.
2. مهارتها و تواناییهای کسب شده پس از فراغت از تحصیل در این رشته چیست؟
مهارت ها و توانایی های کسب شده در پایان دوره، تا حد زیادی به مسیری که دانشجو در دوران تحصیل خود انتخاب کرده و پیموده، وابسته است. بسیاری از دانشجویان با تمرکز بر کار پژوهشی خود در یک زمینهی تحقیقاتی و فراگیری اصول نظری و تکنیکهای آزمایشگاهی مرتبط با آن زمینهی تحقیقاتی، در پایان دوره تحصیلی خود قادر خواهند بود یک پروژه تحقیقاتی که به حل مشکلی در حوزه زیستی، منجر شود را هدایت کنند. بنابراین مستعد آن خواهند بود که به عنوان متخصص در مراکز تحقیقاتی زیستی یا شرکت های دانش بنیان مرتبط مشغول به کار شوند.
3.برای داشتن یک رزومه خوب در این رشته نیاز به چه فعالیت هایی است؟
به نظر بنده بهترین مسیر برای تقویت رزومه، گذراندن مراحل طبیعی است که برای دانشجویان دوره طراحی شده است. در مرحله اول دوره نیاز است دانشجو تسلط کاملی بر کتب مرجع واحدهای اصلی رشته پیدا کند و نمرات خوبی از دروس اصلی کسب نماید و حتی الامکان با گذراندن دوره های کارآموزی چندماهه در مراکز تحقیقاتی یا شرکتهای دانش بنیان، با فضای پژوهشی یا صنعتی رشته آشنا شود.
در مرحله دوم لازم است دانشجو کار پژوهشی کاملی که منجر به چاپ یک مقاله ISI شود، انجام دهد. در این دوره دانشجو با گذراندن پایان نامه، چند تکنیک و مهارت اصلی و مهم در گرایش مورد علاقه و منتخب خود را فرا می گیرد و همچنین اصول نگارش علمی را آموخته و بر آن تسلط می یابد.
در مرحله سوم دانشجو یاد می گیرد چگونه یک فعالیت پروهشی مستقل را هدایت کرده و آن را به نتیجه برساند. در این مقطع با توجه به شناختی که فرد از توانایی های خود و فضای رشته پیدا کرده، ممکن است بر یک زمینهی تحقیقاتی تسلط یابد و به ایده پردازی، پژوهش و نگارش علمی در آن مشغول شود و یا وارد صنعت شود و به همکاری با شرکت های دانش بنیان و توسعه شبکه خود در جامعه بیوتکنولوژی بپردازد.
4. بازار کار و شرایط شغلی این رشته در ایران چگونه است؟
اگر به بازار کار بیوتکنولوژی در بیست سال گذشته در ایران نگاه کنیم، می توانیم آن را به دو دهه تقسیم نماییم. در دهه اول، بازار کار پژوهشی و وابسته به دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی بود و در دهه دوم، پژوهشی، صنعتی و وابسته به شرکتهای دانش بنیان تولیدات بیوتکنولوژی است.
در سالهای اخیر، توجه بیشتری به استارتاپها و کسب و کارهای نوین در حوزه زیستی و بیوتکنولوژی شده است که بازارکار فارغ التحصیلان این رشته را از نظر حضور در صنعت گسترش داده ولی در بخشهای پژوهشی و دانشگاهی، امکان جذب مانند گذشته فراهم نیست. بنابراین بهتر است فارغ التحصیلان این رشته به کسب مهارتهای حوزه صنعت و اقتصاد دانش بنیان توجه بیشتری نمایند تا فرصت های بهتری را در بازارکار برای خود فراهم کنند.
5. آیا امکان ایجاد کارآفرینی در این رشته وجود دارد؟
بسیاری از محصولات تولیدی صنعت بیوتکنولوژی، در حوزه فناوری های پیشرفته (HighTech) قرار دارند و دستیابی به آنها نیازمند نیروی انسانی، صرف وقت و همچنین هزینههای گزاف تحقیقاتی می باشد. بنابراین شاید برای یک فارغ التحصیل دانشگاه در وهله اول ممکن نباشد که به تنهایی به ایجاد کار مستقل تولیدی اقدام کند. اما در صورتی که فرد روحیه کارآفرینی، همکاری با تیم، صبوری و هوش کافی داشته باشد، می تواند پس از کسب تجربه و سابقه کاری در زمینهی صنعتی مورد علاقه به ایده پردازی، نوآوری، جذب سرمایه و کارآفرینی با تاسیس شرکت دانش بنیان بپردازد.
6. آیا در طول دورهی تحصیل میتوان مشغول به کار شد؟
پاسخ این سوال بسیار شخصی است و به اولویت ها و شرایط تحصیلی و زندگی هر فرد وابسته است. از سویی تجربه کاری در زمینه مرتبط، مهارتهای فرد را توسعه می دهد و شناخت بهتری از محیط کار به او می دهد. از سوی دیگر گذراندن واحدهای درسی، پایان نامه و رساله، فعالیتهای تمام وقتی هستند که کم شدن تمرکز فرد از روی آنها و پرداختن به کار، می تواند به کمتر شدن ثمرات پژوهشی یا طولانی شدن دوره تحصیل بینجامد. بنابراین پاسخ به این سوال این است که بله، با توجه به مهارتها و تکنیکهای آزمایشگاهی که اغلب دانشجویان در طول دوره تحصیل فرا می گیرند، امکان کار برای آنها فراهم است ولی بهتر است برای تصمیم در این مورد هر فرد اولویتهای خود را تعیین کند و سپس به تمرکز کامل بر تحصیل یا کار در کنار تحصیل بپردازد.
7. فارغ التحصیلان این رشته در چه زمینههایی از مسائل مهم کشور میتوانند مفید باشند؟
فناوری زیستی میتواند در بسیاری از زمینهها به ارائه راهکار برای حل مشکلات کشور بپردازد. شاید بزرگترین و مهمترین حوزه، بحث سلامت باشد. بیوتکنولوژیستها می توانند برای تشخیص و درمان بیماریهای سخت یا لاعلاج روشهای جدید پیشنهاد دهند. درمانهای جدید سلولی، تولیدات زیست فناوری دارویی، تجهیزات پزشکی، کیتهای تشخیصی و خدمات تشخیصی شرکتهای خارجی را بومی سازی کنند و در داخل کشور، تولید و ارائه نمایند.
حوزه مهم دیگر، بحث صنایع غذایی و کشاورزی است. در صنایع تخمیری و پروبیوتیک تولید مواد غذایی، تولید بذر کشاورزی و غذای دام و طیور، ما همچنان وابسته به خارج از کشور هستیم. دانشجویان بیوتکنولوژی در صورت انتخاب گرایش های مرتبط می توانند پس از فارغ التحصیلی به کار و فعالیت در این حوزه ها بپردازند.
حوزه آخر بحث محیط زیست و زدودن آلودگی های نفتی، معادن و کارخانه ها با روشهای زیستی است. با توجه به نفت خیز بودن کشور ما این مسائل میتوانند به صورت بالقوه حائز اهمیت باشند، اما مانند حوزه های سلامت و غذا مورد توجه قرار نگرفته اند.
🔴🔵برای درخواست انتخاب رشته با مشاوران برتر کانون وارد لینک زیر شوید و فرم را پر کنید.🔴🔵
