سلام.
در این مطلب بهترین پرسش و پاسخ های درس زیست مبحث جمع بندی زیست دوازدهم منطبق با آزمون 20 تیر، از قسمت کامنت های سایت کانون، گردآوری شده است، و همچنین پاسخ های تکمیلی به سوالات داده شده است.
اگر سوال دیگری درباره این مبحث دارین میتونین در قسمت کامنت های این مطلب عنوان کنین.
مولکول های اطلاعاتی
کامنت (کاربر): "عامل اصلی انتقال صفات وراثتی، مولکول دِنا است" ص3 /"علاوه بر دِنا و رِنا که در یاخته ذخیره و انتقال اطلاعات را بر عهده دارند" ص15 //حالا کدوم ماده ژنتیکیه؟ چرا تناقض هست؟(تاریخ ثبت: 13990402)
پاسخ تکمیلی: درواقع اینطوری هست که در یک سلول، دنا وظیفش ذخیره ی اطلاعات هست و رنا هم وظیفش انتقال اطلاعات از دنا به پلی پپتیدها هست. هر چند رنا هم در همون مقطع زمانی که پایدار هست و هنوز تجزیه نشده، اطلاعات بخشی از دنا رو هم در خودش ذخیره داره. اما ماده ژنتیک فقط دناست، چون میتونه اطلاعات رو از یک نسل به نسل بعدی منتقل کنه و رنا نمیتونه.
کامنت (کاربر): یه سوال زیست کانون بزنید تا مغزتون حال بیاد.خیلی نازه تسته .💡کدام گزینه فقط درباره بیشترین سلولهای پوششی غدد معده درست است؟ 1)دارای توانایی تولید آنزیمهای پروتئینی درون خود هستند... 2)آنزیمی را تولید و ترشح میکنند که در تجزیه پروتئین هانقش دارد...3)دارای تولید و ترشح فاکتورداخلی معده هستند ... 4:با شبکه ای از گلیکوپروتئینها در غشای پایه،مرتبط هستند. 😙😙 #سعید (تاریخ ثبت: 13990403)
پاسخ تکمیلی: گزینه2/ منظور تست سلول های اصلی غدد معده است و ما باید گزینه ای را انتخاب کنیم که از بین سلول های غدد معده، "فقط" برای سلول های اصلی صدق کنه./ گزینه 1 غلطه چون این ویژگی برای همه ی سلول های زنده صدق میکنه. مثلا آنزیم های درون لیزوزوم یا مثلا آنزیم های دنابسپاراز و .../ گزینه 2 صحیح است چون از بین سلول های غده معده، فقط سلول های اصلی غده معده هستند که توانایی تولید و ترشح آنزیم هایی را دارند که در تجزیه پروتئین ها نقش دارند./ گزینه 3 غلطه. فقط در مورد سلول های کناری صدق میکنه./ گزینه 4 هم غلطه چون همه ی یاخته های پوششیِ لوله گوارش روی غشای پایه قرار دارن که این غشای پایه شبکه ای از گلیکوپرووتئین ها رو داره.
کامنت (آرمین محمدی، تجربى نظام جدید - گچساران - میانگین تراز 5891): سلام بچهها خسته نباشید. کدوم یکی از این 2 جمله درسته؟ 1) در فرایند همانندسازی دنا، به دنبالِ فعالیت هر آنزیم هلیکاز، دو آنزیم همانندسازی کننده طی فعالیت نوکلئازی، پیوندهای فسفو دی استر را تشکیل میدهند. 2) در فرایند همانندسازی دنا، به دنبالِ برقراری پیوند فسفو دی استر، آنزیم همانندسازی کننده صحت رابطه مکملی بین بازهای آلی را بررسی میکند. (از نظر خودم که اولی باید درست باشه نظر شما چیه؟) (تاریخ ثبت: 13990403)
پاسخ کامنت (کاربر): دومی درسته؛ چون که برای تشکیل پیوند فسفو دی استر فعالیت بسپارازی دنا بسپاراز لازمه و نه نوکلئازی؛ این دلیل غلط بودن اولی./ میدونید که همون آنزیم دنا بسپاراز پیوندها رو هم بعد از تشکیل هرکدوم چک میکنه پس دومی درسته. (تاریخ ثبت: 13990403)
پاسخ تکمیلی: البته آنزیم دنابسپاراز پیوند ها رو چک نمیکنه، بلکه مکملِ هم بودن نوکلئوتیدها رو چک میکنه.
جریان اطلاعات در یاخته
کامنت (کاربر): سلام دوستان. با توجه به این که در یاخته جانوری موقع تقسیم حلقه ای انقباضی از جنس اکتین و میوزین دارن میتونیم بگیم ژن اکتین و میوزین در همهی یاختههای های هسته دار بدن انسان بیان میشه؟ (تاریخ ثبت: 13990402)
پاسخ تکمیلی: ببینید یه مفهوم خیلی مهم هست که باید درک کنید و اینه که همه ی ژن های سلول تخم در همه ی یاخته های هسته دار بدن وجود دارند ولی در بعضی از اونها بیان میشه و در بعضی نمیشه. در واقع موقع تقسیم شدن یاخته زیگوت و تبدیل آن به یاخته های بافت های مختلف، هیچ ژنی از یاخته ها در حین تقسیم کم نمیشه و عینا همون کروموزوم های زیگوت همانندسازی و وارد همه ی یاخته ها میشن. چیزی که باعث تمایز یاخته های بدن انسان میشه، تفاوت ژن های موجود در یاخته نیست، بلکه چیزی که باعث تمایز میشه اینه که یاخته از کدوم ژن ها استفاده بکنه(بیان کنه) و کدوم ها رو بدون استفاده باقی بذاره. اما این نکته ای مطرح کردید غلطه، چون در یاخته هایی مثل گویچه قرمز و نورون ها اکتین و میوزین ساخته نمیشه.
کامنت (زینب فروضات، تجربى نظام جدید - مشکین شهر): 💯*سوال طلسم شده منو کسی جوایشو نمیدونه؟***آزمون 15 آذر/زیست: به "طور معمول" در هر ژن رنا بسپاراز رونویسی را "همواره" از روی یک رشته آن انجام میدهد...به طور معمول و همواره باهم اومدن..یکی دو مورد مشابه این چنین هم دیدم ولی متوجه نمیشم چجوری به طور معمول و همواره میتونن باهم تو یه جمله بیان ؟ (تاریخ ثبت: 13990402)
پاسخ کامنت (میترا رستمی، تجربى نظام جدید - سقز): خو چه اشکالی داره؟ ببین منظورش اینه بطور معمول اینکارو انجام میده ولی اگر انجام بده همواره این اتفاق خواهد افتاد (تاریخ ثبت: 13990402)
کامنت (نجلا ریحانی یامچی، تجربى نظام جدید - مرند - میانگین تراز 7183): سلام بچه ها...این درسته که بگیم فقط توالیهای سه تایی که از ام آر ان ای ترجمه میشن کدون محسوب میشن؟ یا همه توالیهای سه تایی ام ار ان ای کدون هستن؟ (تاریخ ثبت: 13990402)
پاسخ تکمیلی:فقط توالی های سه نوکلئوتیدی میتونن کدون باشن. البته وقتی بهشون میگیم کدون که بین کدون آغاز و پایان قرار داشته باشن، نوکلئوتیدهای سه تایی دیگه هم که قبل از کدون آغاز یا بعد از پایان قرار گرفتن قطعا اگر بین کدون آغاز و پایان بودن، کدون محسوب میشدن، اما چون به هیچ آمینواسیدی ترجمه نمیشن کدون نیستن. البته کدون ها الزاما قابل ترجمه نیستن، مثل کدون های پایان که ترجمه نمیشن.
تغییر در اطلاعات وراثتی
کامنت (کاربر): سلام دوستان میشه یکی لطف کنه تاثیر آمیزش تصادفی و غیرتصادفی رو برجمعیت بگه. (تاریخ ثبت: 13990402)
پاسخ تکمیلی: وقتی در جمعیتی آمیزش بین افراد به شکل تصادفی انجام بشه و ملاک خاصی برای این امر وجود نداشته باشه، میشه آمیزش تصادفی که کاملا یک رخداد تصادفیه و از قوانین احتمال پیروی میکنه و جمعیت رو از تعادل خارج نمیکنه. اما اگر آمیزش غیر تصادفی واقع بشه، افراد برای آمیزش ملاک خواهند داشت، مثلا افراد قد بلند تمایل دارن که قد بلندها رو انتخاب کنن و لذا قد کوتاه ها هم مجبور میشن قد کوتاه ها رو انتخاب کنن، اگر اللA مربوط به قد بلندی و الل a مربوط به قد کوتاهی باشه، بعد از چند نسل شاهد خواهی بود که اکثر افراد جمعیت از حیث صفت کوتاهی و بلندی قد به صورت خالص در اومدن، یعنی یا AA و یا aa هستن و تعداد ناخالص ها یا همون Aa ها خیلی کمتره، در این حالت تعادل جمعیت به هم خورده دیگه جمعیت متعادل نیست.
کامنت (کاربر): همهی ساختارهای وستجیال همتا هم هستند؟ (تاریخ ثبت: 13990402)
پاسخ کامنت (سپیده نجفى - گروه آزمون): ساختار وستیجیال ساختاریه که در طول زمان و در طی تکامل، نقش و عملکردش رو در اون جاندار از دست داده؛ اگر مقایسهای بین این جاندار با گونههای دیگه انجام بدیم ،ممکنه ساختار همتاش رو در گونههای دیگه پیدا کنیم(بنابراین جملهای که نوشتید بی معنیه) (تاریخ ثبت: 13990402)
پاسخ تکمیلی: اصلا اینطور نیست. مثلا استخوان لگن در مار و بقایای پا در مار پیتون هر دو وستیجیال هستن، اما آیا همتان؟ شرط همتا بودن اینه که طرح و ساختار مشابهی داشته باشن، اما پا و لگن به هیچ وجه طرح و ساختار مشابهی ندارن. تازه این مثال نقض در یک گونه بود، اگر از گونه های مختلف در نظر بگیریم که خیلی واضح تره، مثل دندون عقل انسان و همین بقایای پای مار پیتون، که محاله طرح ساختاری شون مشابه باشه.
کامنت (کاربر): شارش ژن بین دو جمعیت رخ میدهد میشه بگم بین دو گونه است؟دومین اسید در قندکافت بنیان پیرویک اسید؟ (تاریخ ثبت: 13990402)
پاسخ تکمیلی: شارش ژن بین دو جمعیتی رخ میده، و وقتی میگیم جمعیت یعنی یک گونه یکسان مد نظر هست./ بله درسته چون در مرحله قبلش یک اسید دو فسفاته داریم.
از ماده به انرژی
کامنت (امیررضا خلیلی، تجربى نظام جدید - ارومیه - میانگین تراز 6913): دوستان جمله زیر درسته به نظرتون ؟ طراح کنکور 93 درست در نظر گرفته در حین هر نوع انقباض ماهیچه دو سر بازو مرحله بی هوازی تنفس انجام میگیرد . قضیه کراتین فسفات وقتی فکر میکنم به نظرم اشتباهه/نظر شما چیه ؟ (تاریخ ثبت: 13990402)
پاسخ کامنت (سحر کاظمی، تجربى نظام جدید - میانه - میانگین تراز 6760): سلام. به نظرمن هم درسته چون نگفته در هر نوع روش تامین انرژی بلکه گفته در هر انقباضی چه طولانی که نیاز به تنفس بی هوازی هست و چه کوتاه که تنفس هوازی هست مرحلهی بی هوازی تنفس یعنی قندکافت انجام میشه. (تاریخ ثبت: 13990402)
کامنت (متین سقری، تجربى نظام جدید - گرگان - میانگین تراز 6348): سلام بر همگی یه سوال آیا فرایندی در بدن میتونه انجام بشه بدون آنزیم؟ و آیا تجزیه فروکتوز 2فسفاته بدون آنزیم است؟ممنون میشم (تاریخ ثبت: 13990403)
پاسخ تکمیلی: خیر، هر فرایندی به آنزیم نیاز نداره، مثل تجزیه پپسینوژن به پپسین تحت اثر اسید معده، میدونیم که آنزیمی دخیل نیست. سوال دوم: خیر، قطعا توسط آنزیم انجام میشه، چون یه ترکیب پایداره و خودش خود به خود تجزیه نمیشه.
کامنت (کاربر): ص/غ پروتئین هایی که در جابجایی یون هیدروژن در زنجیره انتقال الکترون فعالیت میکنند حین جابجایی یون هیدروژن، تغییر شکل میدهند؟ (تاریخ ثبت: 13990403)
پاسخ تکمیلی: بله تغییر شکل می دهند.
کامنت (کاربر): چرا این جمله درسته؟ در چرخه کربس تولید ای تی پی در سطح پیش ماده است؟ مگه تولید ای تی پی در سطح پیش ماده در مرحله گلیکولیز اتفاق نمیوفته؟ (تاریخ ثبت: 13990403)
پاسخ کامنت (سپیده نجفى - گروه آزمون): در چرخه کربس هم تولید ای تی پی از اضافه شدن فسفات به ای دی پی اتفاق میفته و لذا در سطح پیش ماده محسوب میشه. (تاریخ ثبت: 13990403)
از انرژی به ماده
کامنت (علیرضا حیدری، تجربى نظام جدید - قروه درجزین - میانگین تراز 6405): دوستان سلام به نظرتون این جمله درسته یا نه؟ بعضی سلولهای بافت آوند آبکش میتوانند در مسیر تبدیل ترکیب شش کربنه دو فسفاته به پیرووات، ان آ د اچ ( همون حامل الکترون) تولید کنند. کتاب جامع درست گرفته ولی خب من میگم به خاطر کلمه بعضی باید غلط باشه (تاریخ ثبت: 13990402)
پاسخ کامنت (نجلا ریحانی یامچی، تجربى نظام جدید - مرند - میانگین تراز 7183): سلام/این جمله درسته چون وقتی میگیم بافت آوند آبکش منظورمون فقط خود سلولای آوند آبکش نیستن بلکه یعنی سلولهای آوند آبکش+فیبر+پارانشیم(+سلول همراه)هست و خب تو این لیست خیلی از سلولهای فیبر مرده هستن پس قیدِ بعضی برای این جمله درسته چون فقط بعضی از سلولهای بافت آوند آبکش میتونن گلیکولیز رو انجام بدن. (تاریخ ثبت: 13990402)
نکته: یک اشتباهی رو دیدم که بعضی بچه ها تو کامنتا تکرار کردن گفتم اینجا یادآوری کنم بهتون. ببینید اینکه یاخته های همراه اندامک ندارند اشتباهه! یاخته های همراه یاخته هایی هستند که به سلول های آوند آبکشی که اندامک های خودشون رو از دست دادن کمک میکنند ولی خودشون سلول های کاملی هستند. بعضی از همین نکته های خیلی ساده گاها کار دستتون میدن. حواستون رو جمع کنید.
موفق باشید.
مهدی خداوندلو، دانشجوی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران