مروری بر نکات درس پایه و اصول صفحه آرایی (فصل سوم)

فصل 3: صفحه آرایی کتاب

*معادل انگلیسی تعیین حروف «Mark up» است.

*واحد اندازه یری حروف چاپی «پوینت» نام دارد.

*برای تعیین ضخامت حروف، از واژه های نازک (Light) و سیاه (Bold) استفاده می شود.

*«پایه کار» یا «گرید» نظامی بصری است که برای قانونمند کردن حاشیه های صفحات کتاب، فاصله سطر ها از یکدیگر و فاصله ستون ها در حالتی که متن هر صفحه بیش از یک ستون باشد، و یکسان سازی این عوامل در کل کتاب از آن استفاده می شود.

*مسطر: صفحه ای مقوایی که در آن محل کرسی خطوط ریسمانی کسیده شده بود (کاغذ خط کشی شده).

*مسطره: خط کش

* خط کرسی:

1. خط کرسی در زبان فارسی، از زیر قسمت افقی حروفی مانند ب و زیر دندانه های حروفی مانند س عبور می کند.

2. خط کرسی در زبان لاتین، از زیر حروف بزرگ (کاپیتال) عبور می کند.

*مارژین (کناره و حاشیه): در ادبیات صفحه آرایی به چهار حاشیه ای که در هر صفحه کتاب وجود دارد، می گویند.

*نسبت اعداد در تناسب طلایی: 2، 3، 4، 6 یا 5/1، 2، 3، 4

*دادائیسم: در اوایل قرن بیستم، نهضتی در نقاشی و ادبیات اروپا پدید آمد که شعار آن «بی شکلی مطلق» بود. آن ها در تعیین حاشیه ها از تناسبات طلایی استفاده نمی کردند.

*گرید مدولار: برای کتاب هایی که تصاویر زیادی دارند از این نوع گرید استفاده می شود که در آن صفحه را به واحد های یک اندازه (معمولا مربع) تقسیم می کنند.

*سر صفحه ها:

1. تنها واژگانی هستند که مجازند در حاشیه صفحه قرار گیرند.

2. معمولا در صفحه زوج و در سمت راست قرار می گیرند.

*نقوشی که در تمام صفحات تکرار می شوند باید بسیار سبک باشند.

*سر فصل ها: طراح سر فصل باید دو اصل را در نظر بگیرد: 1) زیبایی 2) راحتی خواندن

*کرنینگ (فاصله بین حروف): فشردگی و گستردگی انتخابی هر یک از فواصل میان بخش های نوستاری منفصل از هم یک کلمه.

*لدینگ: فاصله متناسب سطر ها

*ادیت (ویرایش تصویر): حذف قسمت های زائد تصویر و مشخص کردن کادر مناسب جدید.

*منظور از «زاویه دید» یا « جهت عکس» همین حرکت و جهت است که کشخص می کند وقتی چشم شی خاص یا تصویر آن را مشاهده می کند، نخست منعطف به کدام قسمت می شود و سپس، در چه جهتی حرکت می نماید.

*بر روی جلد کتاب ها، جهت نگاه تصویر نباید به طرف عطف باشد، بلکه باید به سمت لبه کتاب باشد.

*در دو صفحۀ رو به روی هم در کتاب های مصور، زاویه دید عکس ها باید به طرف عطف باشد.

*اگر تصویر به سمت چپ نگاه می کند باید در سمت راست دو صفحۀ رو به روی هم کتاب قرار گیرد و بالعکس.

*تصویری که پایین را نگاه می کند باید در قسمت بالا باشد و تصویری که بالا را نگاه می کند باید در قسمت پایین باشد.

*برآیند بصری تمام حرکت ها در تصویر، زاویه و جهت عکس را مشخص می کند.

*جهت مایل:

1. با مفهوم تعادل رابطه معکوس دارد.

2. بی ثبات ترین و پر تحرک ترین نیروی جهت دار بصری است.

3. معنا و حالت آن نا آرام و پویا و مبین حرکت و نشاط و ضد ایستایی است.

*از جمله عواملی که دو صفحه را به یکدیگر مرتبط می کند، ادامه تصویر از یک صفحه به صفحه مقابل است.

*در صفحه آرایی کتاب های کودکان، اصل مهم، رعایت سادگی و پرهیز از پیچیدگی است.

*در این نوع صفحه آرایی، سفید خوانی بسیار ضروری است.

*صفحه آرایی کتاب کودک، باید به القای نوعی نشاط و سرزندگی کمک کند.