سجع

درسنامه قلمرو ادبی  درس ۷ فارسی دهم مبحث سجع

تعریف سجع: به واژه هایی که در پایان دو جمله بیایند و از نظر صامت و مصوت های پایانی,وزن یا هر دوی آن ها هماهنگ باشند،کلمات  مسجع و 

به آهنگ برخاسته از آن ها سجع می گویند.

انواع سجع:

۱.سجع متوازن: اشتراک در وزن

مثال:ملک بی دین باطل است و دین بی ملک ضایع / در اینجا وزن کلمات باطل و ضایع یکی است.

۲.سجع مطرف: اشتراک در واج های پایانی

مثال: الهی عذر ما بپذیر، بر عیب های ما مگیر.

۳.سجع متوازی: اشتراک در وزن + اشتراک در واج های پایانی

مثال: هنر چشمهی زاینده است و دولت پاینده.

نکته: سجعهایی که در یک جمله در کنار هم به کار می روند،تضمین المزدوج نامیده می شوند.

مثال: به گوش هوش نیوش از من و به عشرت کوش/   که این سخن، سحر از هاتفم به گوش آمد

تست

در همهی گزینه ها به جز گزینهی ... سجع متوازی به کار رفته است.

۱.هنر چشمه زاینده است و دولت پاینده.

۲.خبری که دانی دلی بیازارد،تو خاموش تا دیگری ببارد.

۳.شما را باغ باید و ما را چون لاله داغ.

۴.طبیبی را دیدند که هر گاه به گورستان رسیدی،ردا در سر کشیدی.

پاسخ: گزینه ۲ بیازارد و ببارد سجع مطرف اند.

تهیه کننده:الهام چنگیزپو پشتیبان پایه انسانی/تهران شمال

مرتبط با آزمون ۲۹ آذر.