خلاصه درس 1 جغرافیا(2)
معنا و مفهوم ناحیه
با این نکات، درس 1 جغرافیا(2) را جمع بندی نمایید.
یکی از کارهای جغرافی دانان : مطالعه شباهت ها و تفاوت های مکان ها
مکانهایی که ویژگیهای مشابه دارند همان نواحی هستند.
« ناحیه »: یکی از مفاهیم اصلی در دانش جغرافیا
ناحیه ، بخشی از سطح زمین است که ویژگیهای جغرافیایی(طبیعی، اقتصادی، اجتماعی ، فرهنگی و ...)همگون و خاصی دارد؛ به طوری که با بخشهای مجاور خود متفاوت است.
ویژگی اصلی هر ناحیه : وحدت و همگونی نسبی عناصر طبیعی و انسانی
وقتی یک محیط جغرافیایی را براساس معیارهایی به واحدهای کوچکتر تقسیم میکنیم، به طوری که هر واحد با واحد مجاور تفاوت داشته باشد، در واقع « ناحیه بندی » کرده ایم.
ناحیه بندی کاری صرفا جغرافیایی و براساس طرز تفکر یک جغرافیدان و شیوه کار او
انتخاب معیارها و ملاک ها برای تعیین حدود یک ناحیه به هدف مطالعه و تحقیق جغرافیدان بستگی دارد.
این معیارها: 1- عوامل طبیعی 2- عوامل انسانی
1) معیارهای مربوط به عوامل طبیعی: ناهمواریها، آب و هوا، پوشش گیاهی، خاک و نظایر آن
2) معیارهای مربوط به عوامل انسانی: این معیارها ممکن است جمعیت، اقوام(قومیتها)، دین، زبان، فرهنگ ،نوع فعالیتهای اقتصادی و نظایر آن باشد.
زیست بومها جزء نواحی طبیعی هستند که هریک به سبب پوشش گیاهی و زندگی جانوری خاصی که دارند از بقیه متمایز میشوند.
کشور هند، بر مبنای پراکندگی ادیان ناحیه بندی شده است.
خلاصه درس 2 جغرافیا (2)
انسان و ناحیه
با این نکات، درس 2 جغرافیا (2) را بیاموزید.
1- انسانها نواحی را به وجود می آورند:
ایجاد تغییراتی در محیط و استفاده از شیوه و ابزارهای متفاوت برای بهره برداری از محیط
یا ایجاد نواحی مختلف یا تغییر نواحی طبیعی
مثال: بازارهای شناور در بانکوک : عرضه اجناس در قایق های چوبی
در چهل سال اخیر با ایجاد کارخانه ها نواحی صنعتی ایجاد شده است.
تهران: مهم ترین قطب صنایع مصرفی کشور
2- نواحی به فعالیتهای انسانها شکل میدهند
محیط ها و نواحی طبیعی زندگی مردم تحت تاثیر قرار می دهند.
محدودیتها و موانع محیطی موجب میشود انسانها برای کنترل محیط و شرایط خاص آن چاره اندیشی کنند.
مثال: مردم نواحی گرم و خشک یا نواحی بسیار سرد، برای کنترل محیط از روشهای متفاوتی استفاده میکنند
یا احداث راه آهن در کشوری با نواحی مرتفع و کوهستانی دشوارتر و پرهزینه تر از کشوری با زمین های پست و جلگه ای است.
3- نواحی با یکدیگر رابطه و کنش متقابل دارند
هر ناحیه با دیگر نواحی مبادلات اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی دارد
4- نواحی تحت تأثیر تصمیم گیری های سیاسی حکومت ها هستند
برای مثال، برنامه ریزی یا تصمیم های یک دولت برای ایجاد ناحیه گردشگری و پارک های ملی یا صنعتی ، توسعه کشاورزی می تواند موجب حفظ، تغییر یا تخریب نواحی شود.
مثال ها:
1) ساخت جزیره های مصنوعی در خلیج فارس توسط دولت امارات متحده عربی
2) کشتار صدها تن از مردم مسلمان میانمار ( برمه ) و به آتش کشیده شدن خانه های آنها به دست یک فرقه بودایی افراطی
هر ناحیه جغرافیایی دارای کانون یا مرکزی است که بیشترین عوامل وحدت و همگونی در آن وجود دارند.
نکات:
1-تعیین مرزهای دقیق نواحی دشوار است.
2- قلمرو و وسعت نواحی ، متفاوت است.
3- مرزهای نواحی قابل تغییرند.
4- مرزهای سیاسی و اداری معمولًا بر مرزهای نواحی طبیعی و انسانی منطبق نیستند.
تقسیم بندی :1) نواحی طبیعی 2) نواحی انسانی 3) نواحی سیاسی
نواحی طبیعی: گسترده شدن در سراسر کره زمین و دارای ویژگی های طبیعی
نواحی انسانی: شامل نواحی جمعیتی، فرهنگی، اقتصادی و ... که در بستر نواحی طبیعی شکل می گیرند.
به طور کلی، امروزه همه نواحی طبیعی یا انسانی جهان تحت مدیریت نهادهایسیاسی یا اداری قرار دارند.
معصومه کریمی، رتبه 40 منطقه یک حقوق دانشگاه تهران