در انتخاب رشته به چه نکاتي بايد توجه کنيم؟
اولاً سعي کنيد در شهر خودتان بمانيد و در شهرهاي دور، انتخاب رشته نکنيد. به زمينهي اشتغال هر رشته توجه کنيد. سعي کنيد رشتهاي را انتخاب کنيد که با توجه به شرايط شما فرصتهاي شغلي مناسبي برايتان ايجاد کند. مثلاً رشتههايي که با زمينهي شغلي پدر يا اعضاي خانواده همسو باشند مناسباند. به جنسيت پذيرش هر رشته هم توجه کنيد. بعضي رشتهها فقط پسر يا فقط دختر ميپذيرند. همچنين خانمها بايد در انتخابهاي خود به رشتههايي که با دايرهي سياه ( ) مشخص شدهاند توجه کنند. اين رشتهها فقط خانمهاي بومي را ميپذيرند.
براي انتخاب اول خود بهتر است به ميانهي قبوليهاي کانون توجه کنيم يا نمرهي آخرين فرد قبولشده در دانشگاه آزاد؟
شما براي هر رشته/شهر دو نوع شاخص در اختيار داريد.
اول: ميانهي قبوليهاي کانون. اين شاخص نشان ميدهد که در سال گذشته از ميان تمام کساني که در آزمونهاي کانون شرکت ميکردند و در اين رشته/شهر پذيرفته شدهاند ميانگين تراز نفر وسط چهقدر بوده است.
دوم: نمرهي آخرين فرد قبولشده: اين شاخص نشان ميدهد که آخرين کسي که در اين رشته/شهر پذيرفته شده است در کنکور دانشگاه آزاد چه نمرهاي به دست آورده است.
ميانهي قبوليهاي کانون، معياري است که با نمرههاي فعلي شما در آزمونها قابل قياس است و بهتر ميتوانيد جايگاه خود را بر اساس آن تعيين کنيد. ضمناً برخلاف نمرهي آخرين فرد قبولشده که توجه به آن با ريسک بيش از حد همراه است، اطمينانبخش و قابل اتکاست. اگر ميخواهيد ريسک بيشتري بکنيد و رشتهي بالاتري را انتخاب کنيد حداکثر به چارک پايين رشتهها توجه کنيد و ميانگين تراز خود را با چارک پايين رشته مقايسه کنيد.
اول: ميانهي قبوليهاي کانون. اين شاخص نشان ميدهد که در سال گذشته از ميان تمام کساني که در آزمونهاي کانون شرکت ميکردند و در اين رشته/شهر پذيرفته شدهاند ميانگين تراز نفر وسط چهقدر بوده است.
دوم: نمرهي آخرين فرد قبولشده: اين شاخص نشان ميدهد که آخرين کسي که در اين رشته/شهر پذيرفته شده است در کنکور دانشگاه آزاد چه نمرهاي به دست آورده است.
ميانهي قبوليهاي کانون، معياري است که با نمرههاي فعلي شما در آزمونها قابل قياس است و بهتر ميتوانيد جايگاه خود را بر اساس آن تعيين کنيد. ضمناً برخلاف نمرهي آخرين فرد قبولشده که توجه به آن با ريسک بيش از حد همراه است، اطمينانبخش و قابل اتکاست. اگر ميخواهيد ريسک بيشتري بکنيد و رشتهي بالاتري را انتخاب کنيد حداکثر به چارک پايين رشتهها توجه کنيد و ميانگين تراز خود را با چارک پايين رشته مقايسه کنيد.
منظور از مجموعه و زيرمجموعه چيست و چه تفاوتي با هم دارند؟
مجموعه، رشتههايي از يک گروه هستند که مواد آزمون آنها يکسان است. زيرمجموعه، رشتههايي هستند که علاوه بر يکسان بودن مواد آزمون، ضرايب درسهاي گوناگون نيز در آنها يکسان است. بنابراين بهتر است در رشته/شهرهايي که انتخاب ميکنيد به ضرايب درسها توجه کنيد.
آيا انتخاب کردن، تکنيکي دارد که به ما ياد بدهيد؟
بله؛ يک تکنيک مهم وجود دارد و آن هم ايجاد تعادل و توازن ميان انتخابهاست. همانگونه که قبلاً گفتيم، توصيه ميکنيم در گروه پارهوقت هم ثبتنام کنيد. در اين حالت ميتوانيد انتخاب اول پارهوقت خود را در حد جايگاه فعليتان و انتخاب اول تماموقت خود را براي اطمينان بيشتر کمي پايينتر از جايگاه فعلي خود در نظر بگيريد. به اين ترتيب جلوي بدشانسي را هم ميگيريد و اگر خداي نکرده مشکلي برايتان پيش آيد يا از نظر درسي افت کنيد باز هم قبول ميشويد. دانشآموزان رشتهي تجربي که در گروه پزشکي هم امتحان ميدهند حتي ميتوانند يک انتخاب خوشبينانه هم (مثلاً در گروه پزشکي) داشته باشند تا اگر پيشرفت کردند بتوانند در انتخاب خوشبينانهي خود قبول شوند.
ياد گرفتيم انتخاب اول خود را انجام دهيم. براي انتخابهاي دوم به بعد چگونه عمل کنيم؟
فرض کنيد در گروه تماموقت، انتخاب اول خود را مشخص کردهايد. روش انجام انتخابهاي بعدي به اين صورت است:
1) به نمرهي آخرين فرد قبولشده در انتخاب اول خود توجه کنيد. مثلاً فرض کنيد اين عدد 6000 باشد.
2) اينک به ستون نمرهي آخرين فرد قبولشده در انتخابهاي بعدي در دفترچهي کانون توجه کنيد و اين شاخص را با 6000 (نمرهي انتخاب اول شما) مقايسه کنيد. اگر انتخاب اول خود را درست و متعادل انتخاب کرده باشيد بهتر است به دنبال رشتههايي بگرديد که نمرهي آخرين فرد قبولشدهي آنها در انتخابهاي بعدي حدود 6000 يا ترجيحاً کمتر از 6000 باشد.
3) رشتههايي که با اين شرط انتخاب کردهايد اگر مورد توجه و علاقهي شما هستند ميتوانند مناسب باشند. حالا آنها را به ترتيبِ ترجيح شخصي خودتان مرتب کنيد.
4) بهتر است دستکم يک رشته/شهر کارداني هم در ميان انتخابهاي بعدي شما باشد تا شانس قبولي شما افزايش پيدا کند.
آيا انتخاب هفتم (انتخاب دانشگاه) را بزنم؟ ميگويند انتخاب اين گزينه، شانس قبولي مرا در انتخابهاي خودم کاهش ميدهد!
چنين نيست. انتخاب گزينهي «انتخاب دانشگاه» هيچ ضرري ندارد. توصيه ميکنيم رديف آخر (انتخاب دانشگاه) را هم علامت بزنيد.
1) به نمرهي آخرين فرد قبولشده در انتخاب اول خود توجه کنيد. مثلاً فرض کنيد اين عدد 6000 باشد.
2) اينک به ستون نمرهي آخرين فرد قبولشده در انتخابهاي بعدي در دفترچهي کانون توجه کنيد و اين شاخص را با 6000 (نمرهي انتخاب اول شما) مقايسه کنيد. اگر انتخاب اول خود را درست و متعادل انتخاب کرده باشيد بهتر است به دنبال رشتههايي بگرديد که نمرهي آخرين فرد قبولشدهي آنها در انتخابهاي بعدي حدود 6000 يا ترجيحاً کمتر از 6000 باشد.
3) رشتههايي که با اين شرط انتخاب کردهايد اگر مورد توجه و علاقهي شما هستند ميتوانند مناسب باشند. حالا آنها را به ترتيبِ ترجيح شخصي خودتان مرتب کنيد.
4) بهتر است دستکم يک رشته/شهر کارداني هم در ميان انتخابهاي بعدي شما باشد تا شانس قبولي شما افزايش پيدا کند.
آيا انتخاب هفتم (انتخاب دانشگاه) را بزنم؟ ميگويند انتخاب اين گزينه، شانس قبولي مرا در انتخابهاي خودم کاهش ميدهد!
چنين نيست. انتخاب گزينهي «انتخاب دانشگاه» هيچ ضرري ندارد. توصيه ميکنيم رديف آخر (انتخاب دانشگاه) را هم علامت بزنيد.
آيا ممکن است در دانشگاه آزاد در دو رشته قبول شويم؟
بله؛ ممکن است در هر کدام از گروههاي پزشکي، تماموقت و پارهوقت، يک رشته/شهر قبول شويد. در اين صورت بايد از بين رشته/شهرها، خودتان يکي را انتخاب کنيد و اجازه نداريد در بيش از يک رشته تحصيل کنيد.
آيا سوابق تحصيلي ما در نتيجهي کنکور دانشگاه آزاد تأثير دارد؟
بله؛ مثل مقررات جاري در سازمان سنجش، سوابق تحصيلي ديپلمههاي سال 84 به بعد در کنکور دانشگاه آزاد هم تأثير دارد. اما حتماً به دفترچهي امسال دانشگاه آزاد هم مراجعه کنيد.
تراز من 6500 است آيا توصيه ميکنيد من هم در دانشگاه آزاد ثبت نام کنم؟
بله؛ به همه توصيه ميکنيم در دانشگاه آزاد ثبت نام کنند. ثبت نام در دانشگاه آزاد وقت زيادي نميگيرد و هزينهي کمي دارد؛ اما ثبت نام نکردن ممکن است منجر به پشيماني شما شود. ممکن است در کنکور سراسري نتيجهي دلخواهتان را به دست نياوريد يا اينکه در هنگام برگزاري کنکور سراسري شرايط ايدهآل را نداشته باشيد. اين را هم بگوييم که برخي از دانشآموزان در دانشگاه آزاد در رشتهاي قبول ميشوند که در نهايت، آن را به رشتهي قبولي خود در دانشگاه سراسري ترجيح ميدهند. ممکن است بگوييد من که به هر حال قصد رفتن به دانشگاه آزاد را ندارم يا از پس هزينهاش برنميآيم! بايد گفت که در هر صورت قبول شدن و نرفتن بهتر از قبول نشدن است.
آيا توصيه ميکنيد در گروه پارهوقت هم انتخاب رشته کنيم؟ اصلاً پارهوقت چه فرقي با تماموقت دارد؟
بله؛ توصيه ميکنيم علاوه بر تماموقت در نظام پارهوقت هم ثبت نام کنيد. اين کار، قدرت انتخاب و شانس قبولي شما را افزايش ميدهد.
اما نظام پارهوقت از نظر کيفيت آموزش هيچ فرقي با تماموقت ندارد. کلاسها و استادها اغلب يکسان هستند. بعد از فارغالتحصيلي هم هيچکس از شما نخواهد پرسيد که شما در نظام پارهوقت درس خواندهايد يا تماموقت؟! بعضي از افراد فکر ميکنند مدت تحصيل کارشناسي در پارهوقت طولانيتر است. چنين نيست! اما دانشجويان پارهوقت مختار هستند که اگر دوست داشتند، سالهاي تحصيلشان را بيشتر از تماموقتها طول بدهند.
اما نظام پارهوقت از نظر کيفيت آموزش هيچ فرقي با تماموقت ندارد. کلاسها و استادها اغلب يکسان هستند. بعد از فارغالتحصيلي هم هيچکس از شما نخواهد پرسيد که شما در نظام پارهوقت درس خواندهايد يا تماموقت؟! بعضي از افراد فکر ميکنند مدت تحصيل کارشناسي در پارهوقت طولانيتر است. چنين نيست! اما دانشجويان پارهوقت مختار هستند که اگر دوست داشتند، سالهاي تحصيلشان را بيشتر از تماموقتها طول بدهند.
اينکه ميگويند در گروه پارهوقت فقط بايد رشته/ شهرهاي بومي را انتخاب کنيم به چه معناست؟
يعني رشته/شهرهاي پارهوقتي را که انتخاب ميکنيد بايد در استان بومي شما واقع باشند. استان بومي شما استاني است که يکي از سه ويژگي زير را داشته باشد (فقط داشتن يکي از اين سه ويژگي کافي است):
1) استان محل تولد شما باشد.
2) سال دوم دبيرستان، سوم دبيرستان و چهارم دبيرستان (پيشدانشگاهي) را در آن استان گذرانده باشيد.
3) خود شما يا والدينتان قبل از پذيرفته شدن در آزمون، ساکن آن استان باشيد.
1) استان محل تولد شما باشد.
2) سال دوم دبيرستان، سوم دبيرستان و چهارم دبيرستان (پيشدانشگاهي) را در آن استان گذرانده باشيد.
3) خود شما يا والدينتان قبل از پذيرفته شدن در آزمون، ساکن آن استان باشيد.
آيا ميشود در نظام تماموقت از مجموعهي رياضي و در نظام پارهوقت از مجموعهي هنر انتخاب رشته کنيم؟
خير؛ تمام رشتههايي که انتخاب ميکنيد اعم از تماموقت و پارهوقت بايد از يک مجموعه باشند. مجموعههاي آزمون غير پزشکي ششتا هستند و عبارتاند از:
1) رياضي
2) تجربي (غير پزشکي)
3) انساني (مجموعه 3: شامل رشتههاي حقوق، ادبيات، تاريخ و...)
4) انساني (مجموعه 4: شامل رشتههاي مديريت، حسابداري و...)
5) زبان
6) هنر
انتخابهاي شما در گروه پزشکي هم که کلاً مجزا است (مجموعهي 7)؛ بنابراين بايد تصميمتان را بگيريد. در انتخابهاي غير پزشکي خود بايد يکي و فقط يکي از شش مجموعهي فوق را انتخاب کنيد. مثلاً بايد تصميم بگيريد يا هنر و يا رياضي را انتخاب کنيد. « به خصوص دانشآموزان رشتهي انساني توجه کنند. شما بايد از بين مجموعهي 3 و مجموعهي 4 فقط يکي را انتخاب کنيد.»
1) رياضي
2) تجربي (غير پزشکي)
3) انساني (مجموعه 3: شامل رشتههاي حقوق، ادبيات، تاريخ و...)
4) انساني (مجموعه 4: شامل رشتههاي مديريت، حسابداري و...)
5) زبان
6) هنر
انتخابهاي شما در گروه پزشکي هم که کلاً مجزا است (مجموعهي 7)؛ بنابراين بايد تصميمتان را بگيريد. در انتخابهاي غير پزشکي خود بايد يکي و فقط يکي از شش مجموعهي فوق را انتخاب کنيد. مثلاً بايد تصميم بگيريد يا هنر و يا رياضي را انتخاب کنيد. « به خصوص دانشآموزان رشتهي انساني توجه کنند. شما بايد از بين مجموعهي 3 و مجموعهي 4 فقط يکي را انتخاب کنيد.»
من دانشآموز رشتهي رياضي هستم. اينکه ميگويند تمام رشتههاي انتخابي ما بايد از يک مجموعه باشد، آيا وقتي من رشتهي کامپيوتر را به عنوان اولين انتخاب مينويسم ميتوانم رشتهي عمران يا مهندسي شيمي را در انتخابهاي بعدي تعيين کنم؟
بله؛ ميتوانيد همه را انتخاب کنيد. انتخابهاي شما بايد از يک مجموعه باشند، نه از يک زيرمجموعه. مثلاً شما ميتوانيد تمام انتخابهاي خود را از زيرمجموعههاي مختلف گروه رياضي انتخاب کنيد.
چرا انتخاب رشتهي دانشگاه آزاد تا اين حد مهم است؟ آيا نحوهي انتخاب رشته با دانشگاه سراسري تفاوتي دارد؟
بله؛ تفاوت دارد. مهمتر از همه اين است که در دانشگاه آزاد شما بايد همزمان با ثبت نام، انتخاب رشتهي خود را هم انجام دهيد. زماني که هنوز در امتحان شرکت نکردهايد، کارنامهي خود را در اختيار نداريد و هنوز چند ماه تا کنکور فرصت داريد. اين است که بيشتر بايد به نتايج آزمونهايي که در کانون شرکت ميکنيد اتکا کنيد.
ضمناً در دانشگاه آزاد انتخاب اول شما از انتخابهاي بعدي مهمتر است. يعني معمولاً شانس قبولي شما در انتخاب اول بيشتر است و اگر در انتخاب اول خود قبول نشويد به دلايلي که توضيح خواهيم داد، شانس قبولي شما در انتخابهاي بعدي کاهش مييابد. بنابراين اگر انتخاب اول شما متناسب با سطح توانايي و جايگاهتان نباشد، ممکن است در انتخابهاي بعدي در رشتهاي قبول شويد که از حد توان و جايگاهتان پايينتر باشد.
ضمناً در دانشگاه آزاد انتخاب اول شما از انتخابهاي بعدي مهمتر است. يعني معمولاً شانس قبولي شما در انتخاب اول بيشتر است و اگر در انتخاب اول خود قبول نشويد به دلايلي که توضيح خواهيم داد، شانس قبولي شما در انتخابهاي بعدي کاهش مييابد. بنابراين اگر انتخاب اول شما متناسب با سطح توانايي و جايگاهتان نباشد، ممکن است در انتخابهاي بعدي در رشتهاي قبول شويد که از حد توان و جايگاهتان پايينتر باشد.
در کارنامههاي دانشگاه آزاد، در مقابل هر رشته، عددي به عنوان نمرهي حد نصاب قبولي نوشته شده است. حد نصاب قبولي يعني چه؟
شما براي اينکه در هر رشتهي دانشگاه آزاد قبول شويد لازم است از يکسري حداقلهاي علمي برخوردار باشيد. نام اين حداقلها، حد نصاب قبولي است. مثلاً اگر رتبهي شما به مهندسي عمران- آب شبستر برسد ولي حد نصاب قبولي مهندسي عمران- آب را نياورده باشيد نميتوانيد در اين رشته قبول شويد. البته معمولاً نمرههاي حد نصاب زياد بالا نيستند و به دست آوردن اين نمرهها خيلي سخت نيست.
تفاوت انتخاب اول با ساير انتخابها به چه دليل است؟
اما در دانشگاه آزاد، ابتدا انتخابهاي اول همهي شرکتکنندگان را بررسي ميکنند و سپس ظرفيت باقيماندهي رشتهها را به انتخابهاي بعدي شرکتکنندگاني که در انتخاب اول خود پذيرفته نشدهاند اختصاص ميدهند. اين است که معمولاً اگر در انتخاب اول خود پذيرفته نشويد شانس قبولي شما در انتخابهاي بعدي به شدت تنزل ميکند.
آيا براي شرکت در آزمون پزشکي بايد زمينشناسي هم امتحان بدهيم؟
خير (اما دفترچهي امسال را هم ببينيد.)
آيا براي شرکت در آزمون انساني (مجموعهي حقوق و ادبيات) بايد اقتصاد و رياضي هم امتحان بدهيم؟
خير (اما دفترچهي امسال را هم ببينيد.)
آيا براي شرکت در آزمون انساني (مجموعهي حسابداري و مديريت) بايد ادبيات تخصصي و عربي تخصصي هم امتحان بدهيم؟
خير (اما دفترچهي امسال را هم ببينيد.)
آيا حوزه بر اساس شهر انتخاب اول من در هر آزمون تعيين ميشود؟
خير؛ چند سال پيش اينگونه بود ولي در حال حاضر، شهر محل حوزه را خودتان تعيين ميکنيد. (اما دفترچهي امسال را هم ببينيد.)
آيا بايد حتماً انتخاب اول من يک رشته/شهر ستارهدار (*) باشد؟
خير؛ اما انتخابهاي دوم به بعد نبايد ستارهدار باشد.
من به پزشکي خيلي علاقه دارم. دوست دارم تمام انتخابهايم پزشکي باشد! چرا نميگذارند انتخابهاي دوم تا چهارم آزمون شمارهي 2 را پزشکي بزنم؟ چرا همهي اين رشتهها را ستارهدار کردهاند؟!
در واقع دانشگاه آزاد با ستارهدار کردن رشتهها شما را راهنمايي ميکند که انتخاب آنها در رديفهاي دوم به بعد به نفعتان نيست و اين رشتهها در همان مرحلهي اول پر ميشوند.
من به رشتهي الکترونيک علاقه دارم. اگر الکترونيک تهرانشمال را در انتخاب اول بزنم شانس قبوليام بيشتر است يا الکترونيک تهرانمرکزي؟
هيچ فرقي نميکند! هر کدام را بيشتر دوست داريد در انتخاب اول بگذاريد. توجه کنيد که بعضي رشتهها که در چند واحد از شهر تهران ارائه ميشوند به عنوان رشتههاي مثلثي شناخته ميشوند و با علامت ( ) نمايش داده ميشوند. در چنين رشتههايي اگر ظرفيت هر کدام از رشته/شهرها پر شود دانشآموزان متقاضي به همان رشته در يک واحد ديگر تهران ارجاع ميشوند تا جايي که همهي رشتههاي مثلثي همنام در تهران پر شوند. بنابراين اگر ميخواهيد رشته/شهرهاي مثلثي را انتخاب کنيد هر کدام را بيشتر دوست داريد انتخاب کنيد (البته به شرط اينکه با نمره و شرايط درسي شما مطابقت داشته باشد). اگر ظرفيت رشته/شهر مثلثي انتخابي شما پر شود، دانشگاه خودبهخود، شما را به همان رشته در يک واحد ديگر دانشگاهي در تهران ارجاع ميدهد. اگر به دفترچهي راهنماي انتخاب رشته دقت کنيد، نمرهي آخرين فرد قبولشده در رشته/شهرهاي مثلثي همنام در واحدهاي تهران يکسان است.
آيا رشتههايي که در دفترچهي راهنماي انتخاب رشته که از سوي کانون منتشر ميشود کامل هستند؟
خير؛ توجه کنيد برخي از رشتهها امسال اضافه ميشوند. تعدادشان هم زياد است. دفترچهي کانون حاوي رشتههاي پارسال است؛ رشته/شهرهايي که کانون، اطلاعاتي از آنها در دست داشته است. بعضي رشتههاي کارداني به دليل اينکه دانشآموزان کانون، کمتر آنها را انتخاب کردهاند، در دفترچهي کانون موجود نيست. ضمناً اين نکتهي مهمي است که معمولاً در رشتههاي اضافهشدهي امسال، آسانتر قبول ميشويد چون اين رشته/شهرها براي خيلي از دانشآموزان ناآشنا هستند و نمرهي قبولي در آنها گاه تا 300 نمره پايينتر از ساير رشته/شهرهاي مشابه است. ليست اين رشته/شهرها را يک روز بعد از شروع ثبت نام دانشگاه آزاد ميتوانيد از سايت www.kanoon.ir دريافت کنيد.
آيا رشتههايي که پارسال براي اولينبار اضافه شدهاند و امسال براي بار دوم در دفترچهي کنکور آزاد ميآيند ممکن است افزايش تراز داشته باشند و امسال قبولي در آنها سختتر شود.
بله؛ ممکن است. به همين دليل در دفترچهاي که کانون توزيع ميکند اين رشته/شهرها مشخص شدهاند تا توجه شما به اين نکته جلب شود و آنها را با احتياط بيشتري انتخاب کنيد.
آيا رشتههايي که پارسال براي اولينبار اضافه شدهاند و امسال براي بار دوم در دفترچهي کنکور آزاد ميآيند ممکن است افزايش تراز داشته باشند و امسال قبولي در آنها سختتر شود.
بله؛ ممکن است. به همين دليل در دفترچهاي که کانون توزيع ميکند اين رشته/شهرها مشخص شدهاند تا توجه شما به اين نکته جلب شود و آنها را با احتياط بيشتري انتخاب کنيد.
من دفترچهاي را که کانون توزيع کرده، بررسي کردم. عجيب است. تعداد قبوليهاي کانون در اغلب رشتهها از ظرفيت، بيشتر است!
درست است. علت اين است که معمولاً در دانشگاه آزاد تعدادي بيشتر از ظرفيت رشته، قبولشده اعلام ميشوند تا اگر از اين ميان کساني قبولي خود را در دانشگاه سراسري ترجيح دادند يا تمايل داشتند در گروههاي ديگر دانشگاه آزاد (مثلاً پارهوقت يا پزشکي) ادامهي تحصيل بدهند، ظرفيت رشتهها خالي نماند. به همين دليل چند سال است که دانشگاه آزاد، قبوليهاي تکميل ظرفيت را اعلام نميکند و در همان نوبت اول تعدادي بيشتر از ظرفيت را اعلام ميکند.