بلندترین کوه‌های ایران کدامند؟

دماوند

کوه دماوند از رشته‌کوه‌هاي البرز، بلندترين قله ايران و يکي از زيباترين کوه‌هاي جهان است. اين کوه از دوران باستان مورد توجه بوده است و در بسياري از اسناد تاريخي، کتيبه‌ها و آثار شعرا و نويسندگان از آن نام برده شده است. بلنداي اين آتشفشان خفته 5610 متر است. حدود ده مسير صعود به دماوند وجود دارد.

براي رسيدن به قله دماوند، مسيرهاي مختلفي وجود دارند که شناخته‌شده‌ترين آن‌ها اين جبهه‌ها هستند. جبهه شمالي؛ مسير صعود اين جبهه از ميان دو يخچال سيوله (سمت راست) و دوبي سل (سمت چپ) صورت مي‌گيرد.

 جبهه شمال شرقي که پناهگاه تخت فريدون در اين مسير قرار دارد. جبهه غربي که پناهگاه سيمرغ در اين مسير قرار دارد. جبهه جنوبي که از سمت جنوب شرقي کوه پلور، رينه، گوسفندسرا و بارگاه سوم در اين مسير قرار مي‌گيرند. آسان‌ترين اين مسيرها جبهه جنوبي و سخت‌ترين آنها جبهه شمالي است. سه جبهه شمالي، جنوبي و شمال شرقي در نزديکي روستاها قرار گرفته‌اند و همچنين همگي داراي جان‌پناه در ميان راه هستند.

قله دماوند به عنوان اثر طبيعي ملي در سال 1381 به مجموعه مناطق تحت مديريت سازمان حفاظت محيط‌زيست پيوسته ‌است.

سبلان

سبلان با ارتفاع 4850‌متر در شمال غرب ايران، در استان اردبيل واقع شده است. وجود دهانه‌هاي آتشفشاني متعدد و چشمه‌هاي آبگرم فراوان از ويژگي‌هاي سبلان است. براي صعود به سبلان از اردبيل به وسيله اتومبيل گردشگران و کوهنوردان به آخرين نقطه اتومبيل رو به نام «قطورسو» مي‌روند.

 فاصله اين آبادي تا اردبيل نزديک به صد کيلومتر است و راهي کوهستاني و صعب‌العبور دارد که خود از جاذبه‌هاي گردشگري فراواني برخوردار است. صعود از قطورسو تا قله سبلان حدود هشت ساعت طول مي‌کشد. اگرچه اين مسير داراي شيب نسبتا تندي است، اما به‌علت وجود دامنه‌هاي سبز و خرم و مملو از گياهان معطر و گل‌هاي وحشي، کوهنوردي در طول آن بسيار لذتبخش است.

تخت سليمان ـ علم‌کوه

رشته کوه‌هاي تخت سليمان و علم کوه که گروه تخت سليمان ناميده مي‌شوند، عبارتند از: چند رشته‌کوه عظيم و مرتفع سنگي منشعب شده از خط‌الراس اصلي البرز که بين 45 و 50 درجه تا 10/ 51 درجه طول شرقي و بين 15/ 36 درجه عرض شمالي و در جنوب شهرستان کلاردشت واقع شده است.

تخت سليمان داراي بلندي 4650 متر است. علم‌کوه نيز با ارتفاع 4850 متر در‌کنار سبلان و پس از دماوند دومين قله مرتع کشور محسوب مي‌‌شود. شيب مداوم ديواره علم‌کوه و ارتفاع قابل ملاحظه‌اش (حدود 800 متر) آن را در زمره صخره‌هاي برتر سراسر جهان قرار داده است. به‌دليل وجود يخچال‌ها، برف‌چال‌ها و ديواره‌هاي صعب‌العبور، اين مجموعه از مشهورترين ارتفاعات کشور محسوب مي‌شود و مورد توجه کوهنوردان و صخره‌نوردان بسياري است.

دنا

کوه دنا که در ميان مردم محلي به «کل قدويس» (به معناي قله پاک و بلند) معروف است؛ در 30 درجه شمال شرقي سميرم و ده درجه شمال شرقي دهکده آب ملخ، در جنوب منطقه بويراحمد قرار گرفته است. دنا با ارتفاع 4409 متر، بلندترين قله رشته کوه‌هاي زاگرس است. براي صعود به دنا بايد خود را به دهکده آب ملخ برسانيد که آخرين آبادي سرراهي محسوب مي‌شود. زمان صعود از اين آبادي تا دنا حدود هفت ساعت است.

 در دره‌هاي دامنه کوه دنا، چشمه‌هاي کوچک و بزرگ متعددي تشکيل شده است. شرايط مناسب آب و هوايي و بارش سالانه 600 تا 1200 ميلي‌متر، اين منطقه را يکي از مستعدترين مناطق رويشي کرده است. وجود گونه‌هاي گياهي و جانوري متنوع، سبب تبديل دنا به ذخيره‌گاه زيست‌ شده ‌و منطقه حفاظت شده ‌داراي وسعتي حدود 94 هزار هکتار ‌است.

غاليه کوه

غاليه کوه که در 80 کيلومتري جنوب غربي شهرستان اليگودرز قرار دارد، يکي از مرتفع‌ترين کوه‌هاي جنوب غربي ايران به شمار مي‌رود. ارتفاع اين کوه از سطح دريا 4110 متر است و مرز طبيعي شهرستان اليگودرز و دزفول را تشکيل مي‌دهد.

براي صعود به اين کوه مي‌توان از طريق جاده ماشين رو به آبادي چشمه پر رفت که در 48 کيلومتري جنوب غربي اليگودرز قرار دارد؛ اين دهکده آخرين آبادي منطقه است و راهپيمايي از اينجا شروع مي‌شود. دامنه‌هاي اين کوه از گل‌ها و گياهان معطر پوشيده شده که فضا را خوشبو و چشم‌نواز کرده‌ است. انواع پرندگان شکاري، خرس، گراز و گرگ از گونه‌هاي جانوري اين کوه محبوب کوهنوردان محسوب مي‌شوند.

اشترانکوه

اين رشته کوه به طول تقريبي 50 کيلومتر در نزديک شهرستان ازنا در لرستان قرار گرفته است. اشترانکوه يکي از زيباترين کوه‌هاي کشور به شمار مي‌رود که داراي يخچال‌هاي طبيعي و دائمي است و در تمام سال پوشيده از برف و يخ است. بلندترين قله اشترانکوه، قله‌اي معروف به چال‌کبود (سن‌بران) است که حدود 4100 متر ارتفاع دارد.

 اين رشته کوه داراي جاذبه‌هاي طبيعي فراواني است و به سبب تنوع پوشش گياهي و جانوري، اين منطقه ‌سال‌1340 به عنوان منطقه حفاظت شده در نظر گرفته شد. از مهم‌ترين پوشش گياهي اين منطقه مي‌توان به ريواس، گون، پسته کوهي، گل‌ها و گياهان گوناگون اشاره کرد. خرس قهوه‌اي، روباه، مار قيطاني، سنجاب درختي، عقاب، شاهين و جغد از مهم‌ترين گونه‌هاي جانوري اشترانکوه است. به سبب يافتن تعدادي سنگواره، اشترانکوه از ارزش ژئوتوريستي نيز برخوردار است.

شيرکوه

شيرکوه در جنوب شهرستان يزد و در نزديکي قريه ده بالا واقع شده است. ارتفاع اين کوه 4075 متر است. از يزد مي‌توان براساس برنامه‌اي فشرده يکروزه به شيرکوه صعود کرد، اما به‌علت قرارگيري دهکده ده بالا در دره‌اي باصفا و به همين نام، بسياري از کوهپيمايان يک شب را در ده بالا اقامت مي‌کنند.

 با رسيدن به نزديک قله، چشمه‌اي وجود دارد که با داشتن آبي بسيار سرد و گوارا، بر جاذبه طبيعي اين منطقه افزوده است. مهم‌ترين گونه گياهي در دامنه‌هاي شيرکوه، آوي شن است.

سهند

رشته کوه سهند در جنوب شرقي تبريز قرار دارد. اين رشته کوه داراي سه قله بلند است که مرتفع‌ترين آنها قله سهند با ارتفاع حدود 3700 متر است. سهند آتشفشاني خاموش است به همين دليل داراي چشمه‌هاي آب معدني متعدد از قبيل آب‌هاي اسيدي، آهن‌دار و آب‌هاي سرد و گرم است. آب‌هاي دامنه غربي نيز داراي نمک فراوان هستند.

 براي صعود به سهند، تا ليقوان را مي‌توان با اتومبيل طي کرد. پس از حدود پنج ساعت پياده‌روي در دامنه‌هاي سبز و خرم آن، کوهنوردان به محلي به نام «آب گرم» مي‌رسند و معمولا يک شب را ‌آنجا سپري مي‌کنند. از آب گرم تا قله حدود 11 ساعت کوهنوردي است. پس از صعود از کوه، دشتي وسيع و سبز نمايان مي‌شود که انتهاي آن به قله سهند منتهي مي‌شود.

الوند

کوهستان الوند يکي از جاذبه‌هاي طبيعي استان همدان است. قله زيباي الوند با ارتفاع حدود 3500 متر بلندترين بخش اين کوهستان است که در‌جنوب‌ همدان و شمال‌تويسرکان واقع شده است و طي يک برنامه يک روزه مي‌توان به آن صعود کرد. قله الوند در بيشتر روزهاي سال پوشيده از برف است، اما مسير صعود به آن در بخش‌هايي از سال کاملا سرسبز و زيباست.

چشمه‌هاي متعددي که داراي آبي خنک و گوارا هستند، در مسير صعود به قله قرار دارند و بر زيبايي کوهپيمايي در راه رسيدن به الوند افزوده‌اند. دره‌هاي عميق و سرسبز به همراه چمنزارهاي وسيع از ديگر ويژگي‌هاي اين کوهستان است که سالانه کوهپيمايان زيادي را به خود جذب مي‌کند.

بينالود

کوه بينالود با ارتفاع 3150 متر در شمال شرق ايران واقع شده است. اين کوه که ادامه رشته کوه البرز است، در شمال نيشابور قرار دارد و دو دشت مشهد و نيشابور را از يکديگر جدا کرده است. علت نامگذاري اين کوه نيز همين است؛ بينالود يعني کوهي که دو دشت را از يکديگر جدا کرده است (در زبال محلي «بينالوت» يا «بنلي» خوانده مي‌شود).

براي صعود به بينالود بايد به آخرين آبادي نزديک به آن که صومعه نام دارد، رفت. اين دهکده در 15 کيلومتري نيشابور قرار دارد. مدت راهپيمايي از صومعه تا پاي کوه حدود هشت ساعت و از آنجا تا قله بينالود چهار ساعت طول مي‌کشد. اين منطقه داراي آب و هوايي مناسب است به همين دليل از پوشش گياهي و جانوري متنوعي برخوردار است.