معرفی دانشگاه شهید باهنر کرمان (رشته‌های هنر)

دانشکده هنر و معماری

سرزمین ایران با منظومه ثروت های بی بدیل خود ، مهد کهن اندیشه و هنر بوده و استان کرمان نیز بطور اخص، همواره نمود متمرکزی از این غنای فرهنگی محسوب می شود. چنین قابلیت سترگی ، پرداخت فعال و جامع به توسعه و تعمیق شخصیت فرهنگی کرمان را به ویژه در حیطه آموزش عالی ضرورت می بخشد. در راستای همین الزام معنوی ، دانشکده هنر و معماری در سال 1372 به خانواده بزرگ دانشگاه شهید باهنر کرمان اضافه شد.

ابتدا با تاسیس رشته های معماری و هنرهای سنتی در مقطع کاردانی ، سپس رشته های مرمت ابنیه و نقاشی در مقطع کارشناسی ( 1376 ) ، فرش در مقطع کارشناسی ( 77) مهندسی معماری در مقطع کارشناسی ( 1381 ) و هنر اسلامی در مقطع کارشناسی ( 1390 ) به جذب دانشجو و توسعه کیفی و کمی خود ادامه داد.

کلیه این رشته ها به لحاظ میزان قبولی در مقاطع بالاتر و توفیق حرفه ای فارغ التحصیلان از کارنامه مناسبی برخوردار بوده و تلاش اعضای هیات علمی و مدرسین برای ارتقای هر چه بیشتر سطح آموزشی دانشکده استمرار داشته است. نظر به حسن سابقه رشته مهندسی معماری در این دانشکده و احراز شرایط از سال 1392 پذیرش دانشجو در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی معماری آغاز گردیده و با بهره گیری از اعضای هیات علمی ذیصلاح و همکاری جمعی از برجسته ترین اساتید معماری کشور، تربیت مهندسین معمار ارشد صاحب اندیشه و صالح در دستور کار گروه معماری قرار گرفته است.

با ادامه تحصیل جمعی از اعضای هیات علمی رشته های مختلف دانشکده در مقطع دکتری تخصصی ، زمینه برای گشایش دوره ارشد در سایر رشته ها نیر فراهم گردیده است.مجموعه فعالیتهای آموزشی ، پژوهشی و فرهنگی اعضای هیات علمی ، مدرسین و دانشجویان دانشکده هنر و معماری در کلیه رشته ها ، با وجود همه مشکلات موجود تا کنون رشد داشته و نوید بخش حیات پویای سجیه فرهنگی کرمان در عرصه معماری و هنرهای تجسمی و سنتی و احیای شخصیت گران سنگ فرهنگ ایرانی – اسلامی در حیطه فضای کالبدی جامعه است.

بخش مهندسی معماری

گروه مهندسی معماری که در حال حاضر در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشجو می پذیرد ،در سال 1372 همزمان با تاسیس دانشکده ،در کاروانسرای گنجعلیخان مستقر و به جذب دانشجو در مقطع کاردانی پرداخت در سال 1381،دوره کاردانی به دانشکده زرند منتقل و رشته کارشناسی مهندسی معماری در دانشکده هنر و معماری صبا افتتاح گردید. از سال 1391 رشته کارشناسی ارشد مهندسی معماری در این دانشکده آغاز به جذب دانشجو نمود.

رشته مهندسی معماری ماهیتی چند رشته ای، میان رشته ای و جامعیت گرا دارد. از آنجا که معماری " ظرف زندگی " است و زندگی انسان جامع وجوه متنوع مادی و معنوی و مولفه های فرهنگی ، اجتماعی ، هنری و فنی است، همه این وجوه با معماری و آموزش آن پیوند یافته و در برنامه آموزشی معماری ملحوظ گردیده اند؛ تا معماران آینده در نگاهی جامع و چند بعدی ، حتی المقدور به رفع نیازهای انسان از طریق طراحی فضای بهینه زیست در مقیاس معماری و شهرسازی نائل آیند.

بنابراین برنامه درسی رشته مهندسی معماری به لحاظ محتوا و ماهیت دروس ،برنامه ای متنوع و چند طیفی است و به همین لحاظ تحصیل در این رشته، به توانایی های ذهنی ویژه همراه با علاقۀ وافر و تلاش مستمر نیاز دارد. تربیت مهندسین معمار ذیصلاح که شرط لازم بهینه سازی فضای زیست جامعه است، با جدیت ویژه ای در دستور کار دانشکده هنر و معماری صبا دانشگاه شهید باهنر کرمان قرار دارد.

رشته نقاشي

رشته نقاشي در دانشکده هنر و معماري صبا در سال 1376 تاسيس شده است ؛ و تا به امروز در مقطع کارشناسي نقاشي هر ساله دانشجو مي پذيرد .

تعريف و هدف

دوره کارشناسي نقاشي دوره اي با مهارت هاي مختلف فني و تکنيکي است که سعي در تربيت نيروي متخصص ، زبده و متعهد و نيز ارتقاي قابليت هاي دروني و خلاقه دارد . دانش آموختگان نقاشي با درک صحيح از نياز هاي جامعه و با به کارگيري کليه امکانات هنري اين رشته پيام هاي مناسب را در قالب اشکال و رنگ ها منتشر و ابلاغ نموده و با ديگران ارتباط برقرار مي کنند .

طول دوره و شکل نظام

دوره کارشناسي نقاشي با طرح و رساله نهايي حداقل 4 سال است . نظام آموزشي اين دوره واحدي است . و دروس در هر نيمسال به مدت 17 هفته ارائه مي شود . زمان تدريس هر واحد نظري 17 ساعت ، عملي و آزمايشگاهي 24 ساعت ، کارگاهي 51 ساعت در طول يک نيمسال تحصيلي است .

تعداد واحدهاي درسي

تعداد کل واحدهاي درسي اين دوره 136 واحد به شرح زير است :

1- دروس پايه 32واحد

2- دروس عملي 32 واحد

3- دروس تخصصي 45 واحد

4- دروس عمومي 21 واحد

5- دروس اختياري 1+6واحد

نقش و توانايي

دانش آموختگان اين رشته بر پايه تواناييهايي که در طول اين دوره کسب کرده اند مي توانند در زمينه هاي گوناگون آموزشي ، پژوهشي و حرفه اي فعاليت کنند . برخي از مهمترين اين فعاليت ها به شرح زير است :

1- توليد آثار هنري زيبا و متناسب که سبب تلطيف روح و ذهن مخاطب شده و در عين حال پيام هاي عميق انساني و مفاهيم ارزشي را به گوش و جان ابلاغ مي نمايد ؛

2- تدريس در سطوح مختلف آموزش و پرورش و هنرستان هاي فني و حرفه اي ، آموزشکده ها و کلاس هاي آزاد هنري ؛

3- عضويت در کادر زيباسازي شهرداري ها و ارائه مشاوره هاي فرهنگي و هنري با سازمان هاي مشابه ؛

4- اجراي پروژه هاي نقاشي ديواري ، مجسمه و يادبودهاي شهري و کليه فعاليت هاي زيباسازي محيط ؛

5- ارائه خدمات نمايشگاهي و فعاليت هاي فرهنگي با سازمان هاي مختلف ؛

6- فارغ التحصيلان اين دوره مي توانند در دوره کارشناسي ارشد نقاشي و يا رشته هاي مرتبط در داخل و خارج از کشور ادامه تحصيل دهند

گروه فرش

دوره کارشناسي فرش از دوره هاي آموزشي عالي است که هدف از برگزاري آن تربيت نيروي متخصص آشنا به مباني نظري و عملي فرش مي باشد.

بحرانهاياخير جهاني ناشي از رشد صنعت و تمدن مدرن و تغيير در ساختار اقتصادي از يک طرف و اقتصاد تک محصولي در کشورهاي در حال توسعه و تاثيراتي که چرخ صنعت در زندگي اجتماعي اقتصادي اين جوامع دارد و همچنين تفکرات جديد جهاني شدن که خواستگاه استعماري کشورهاي صاحب قدرت را شامل مي شود صيانت، احياء و اشاعه هنرهاي سنتي در وهله اول و سپس استقلال اقتصادي را ضروري مي نمايد.

در اين ميان فرش از اهميت ويژه اي برخوردار است که علاوه بر جنبه هاي هنري و پسند عامه، حفظ اصالتها و هويت ملي و فرهنگي، وجود ارزش افزوده بالا، ايجاد اشتغال و ارتزاق در مناطق مختلف شهري، روستايي و عشايري از دستاوردهاي اين رشته هنري مي باشند.

حضور در عرصه بين المللي به نحوي که امروز در زمينه فرش وجود دارد ضروري مي نمايد تا با برنامه ريزي صحيح و تربيت کارشناسان متخصص فرش در تمامي زمينه هاي مرتبط با اين هنر گام هاي اساسي تري برداشته شود و چون گذشته تاريخي موجب بالندگي هرچه بيشتر فرش ايران در جهان گردد.

ضرورت و اهميت

با توجه به اهداف عاليه آموزشي و نظر به جايگاه فرش در جامعه، جهت حفظ، اشاعه و صيانت اين رشته هنري توجه به موارد زير لازم مي نمايد.

-حفظ و تقويت فرهنگ بومي و ملي با توجه به اصالتهاي نقش و رنگ و بافت فرش در هر منطقه

-بالا بردن کيفيت توليد و بافت فرش

-احياء و ترويج هنر فرش بافي به منظور اشاعه فرهنگ و هنر اصيل ايران اسلامي در متن مردم

-آموزش علوم نظري و عملي به منظور تربيت نيروي متخصص

-ايجاد زمينه هاي مطالعاتي و تحقيقلتي و دستيابي به استانداردهاي مطلوب

-ايجاد زمينه اشتغال و توجه به نقش آن در اقتصاد جامعه

نقش و توانايي

در طول دوره کارشناسي فرش، علاوه بر دروس عمومي و پايه هنر، دروس نظري و عملي در مباحث مختلف فرش از جمله: تاريخ-فرش، شناخت طرح و نقش، ارزيابي و ارزشيابي، اقتصاد، مديريت توليد، پژوهش و موزه داري فرش و دروس عملي و کارگاهي نظير: طراحي، بافت، مرمت، رنگرزي، نگارگري، طراحي و بافت گليم و همچنين کارورزي و پروژه نهايي مورد توجه قرار گرفته است.

فارغ التحصيلان اين رشته با کسب مهارت ها و دانش نظري و تقويت توان علمي خود در شناخت رشته فرش خواهند توانست:

-در زمينه هاي مختلف تخصصي فرش از جمله: توليد و بافت، طراحي، رنگرزي، مرمت و جنبه هاي ديگر اشتغال داشته باشند.

-در برنامه ريزي هاي هنري، اقتصادي و اجتماعي مرتبط با فرش با سازمانهاي مربوطه همکاري نمايند.

-در سازمانهاي دولتي و خصوصي مرتبط با فرش به عنوان مشاور و کارشناس همکاري نمايند.

گرايش هاي دوره کارشناسي رشته فرش :

1-طراحي فرش

2-بافت و مرمت فرش

3-رنگرزي

طول دوره و شکل نظام درسي:

طول دوره کارشناسي رشته فرش چهار سال مشتمل بر هشت نيمسال است که هر نيمسال تحصيلي هفده هفته خواهد بود. زمان تدريس هر واحد درسي از نوع نظري يک ساعت در هفته، عملي و آزمايشگاهي دو ساعت و کارگاهي سه ساعت است.

تعداد واحد هاي درسي :

تعداد کل واحد هاي درسي دوره 136 واحد به شرح زير است :

1- دروس عمومي 20 واحد

2- دروس پايه 26 واحد

3- دروس اصلي 60 واحد

4- دروس تخصصي 25واحد

5- دروس اختياري 4 واحد

گروه مرمت و احیا بناهای تاریخی

بناهای تاریخی به عنوان میراثی گرانقدر از گذشتگان و معرف هویت فرهنگی،اجتماعی و تاریخی مردم هر سرزمین به شمار می آیند. میراثی که در گذر زمان مجموعه ای گرانقدر از ارزشهای فوق را از گذشته به امروز انتقال داده اند . کشور ایران از جمله کشورهای غنی در زمینه میراث فرهنگی می باشد.از جمله این میراث ارزشمند می توان بناهای تاریخی را نام برد که لزوم حفاظت و باز زنده سازی آنها همواره احساس می­گردد.

باتوجه به شرایط کشورمان در زمینه میراث فرهنگی و همچنین لزوم توسعه صنعت گردشگری به عنوان یکی از مهمترین منابع کشورهای توسعه یافته از سویی و انتقال فرهنگ غنی و سراسر ارزش کشور ایران به سایر نقاط جهان از دیگر سو، ضروری است که بناهای تاریخی به نحوی شایسته و منطبق با استانداردها و تعاریف روز دنیا حفاظت و باززنده سازی شده و در کنار مداخلات و طراحی های آگاهانه گامی موثر در جهت رشد فرهنگی و اقتصادی کشور برداشته شود.

دوره کارشناسی مرمت بناهای تاریخی با هدف تربیت کارشناسان و متخصصان متعهد و دانشمند از سال 1376 در دانشگاه شهید باهنر کرمان ایجاد گردیده است.

در این دوره دانشجویان به صورت تخصصی با اصول شناخت جامع یک بنای تاریخی جهت ارائه طرحهای مرمتی آشنا می گردند وسپس شیوه های مختلف تشخیص و واکاوی آسیبهای مختلف کالبدی ،اجتماعی،روانی،مدیریتی را در بناهای تاریخی آموخته و در پایان روش های رفع آسیب های فوق و بازگرداندن حیات به بنای تاریخی و بنای تاریخی به شهر امروزی را می آموزند.

رشته مرمت بناهای تاریخی به عنوان یک دانش میان رشته یی همراه با سایر رشته های فنی،هنری ،علوم انسانی،علوم و جغرافیا و سایر علوم در ارتباط است و از این طریق سعی در بهبود شرایط بناهای تاریخی دارد.

دانشجویان این رشته پس از پایان دوره می توانند به عنوان کارشناس مرمت در نهادهای دولتی همچون سازمان میراث فرهنگی ،شهرداری،سازمان نوسازی و بهسازی شهری، ادارات اوقاف و امور خیریه و سازمان بهسازی مدارس و همچنین شرکت های تخصصی مرمت مشغول بکار شوند .

بخش مهندسی معماری

گروه مهندسی معماری که در حال حاضر در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشجو می پذیرد ،در سال 1372 همزمان با تاسیس دانشکده ،در کاروانسرای گنجعلیخان مستقر و به جذب دانشجو در مقطع کاردانی پرداخت در سال 1381،دوره کاردانی به دانشکده زرند منتقل و رشته کارشناسی مهندسی معماری در دانشکده هنر و معماری صبا افتتاح گردید. از سال 1391 رشته کارشناسی ارشد مهندسی معماری در این دانشکده آغاز به جذب دانشجو نمود.

رشته مهندسی معماری ماهیتی چند رشته ای، میان رشته ای و جامعیت گرا دارد. از آنجا که معماری " ظرف زندگی " است و زندگی انسان جامع وجوه متنوع مادی و معنوی و مولفه های فرهنگی ، اجتماعی ، هنری و فنی است، همه این وجوه با معماری و آموزش آن پیوند یافته و در برنامه آموزشی معماری ملحوظ گردیده اند؛ تا معماران آینده در نگاهی جامع و چند بعدی ، حتی المقدور به رفع نیازهای انسان از طریق طراحی فضای بهینه زیست در مقیاس معماری و شهرسازی نائل آیند. بنابراین برنامه درسی رشته مهندسی معماری به لحاظ محتوا و ماهیت دروس ،برنامه ای متنوع و چند طیفی است و به همین لحاظ تحصیل در این رشته، به توانایی های ذهنی ویژه همراه با علاقۀ وافر و تلاش مستمر نیاز دارد. تربیت مهندسین معمار ذیصلاح که شرط لازم بهینه سازی فضای زیست جامعه است، با جدیت ویژه ای در دستور کار دانشکده هنر و معماری صبا دانشگاه شهید باهنر کرمان قرار دارد.

بخش هنرهای اسلامی

«کارشناسی هنرهای اسلامی» عنوان رشته ای است با هدف احیاء و گسترش هنرهای سنتیِ ایرانِ اسلامی و تربیت کارشناسانی آگاه، متخصص و پژوهشگر. از میان پنج گرایش این رشته در حال حاضر گرایش های «نگارگری » و «سفال» با توجه به امکانات و ظرفیت های موجود برای ارائه در دانشگاه شهید باهنر انتخاب شده است . آگاهی به مبانی نظری و عملی هنر اسلامی و ترویج و تحکیم این هنر و وسعت بخشیدن به پژوهش و تحقیق نظری و عملی در این زمینه و تداوم آن در جامعه از اهداف این رشته است .

بخش هنرهای اسلامی دانشکده هنر امید واراست با عنایات و توفیقات الهی و همت و توجه مسئولین محترم ، گامی موثر در تحقق اهداف فوق بردارد. لازم به ذکر است دانشکده هنر از بدو تاسیس با ارائه و آموزش رشته هنرهای سنتی در مقطع کاردانی ، سابقه و تجربه لازم جهت مدیریت و هدایت این رشته را داشته و از این پس با جایگزینی رشته کارشناسی هنر های اسلامی در تربیت کارشناسانی متخصص و محقق خواهد کوشید.

مراجع:

سایت دانشگاه fa.uk.ac.ir

مرجع فارسی ویکیپدیا www.fa.wikipedia.org