همه ما وقتي که ميخواهيم مثالي از زيبايي و لطافت بزنيم، پوست کودکان را مثال ميزنيم . پس اين همه لطافت و زيبايي به مراقبت نياز دارد.
توجه، مراقبت و رسيدگي به پوست به خصوص از بدو تولد سنگ بناي حفظ سلامت و لطافت آن در سالهاي آتي عمر است.
تفاوتهاي پوست کودک و بزرگسال:
1- در پوست کودک غده هاي چربي به طور کامل تشکيل نشده است و بنابراين پوست کودک چربي کمتري دارد.
2- پوست کودک نسبت به پوست بزرگسال نازکتر و ظريف تر مي باشد، بنابراين مقاومت کمتري در برابر باکتري ها و مواد حساسيت زا نشان مي دهد.
3- پوست کودک ملانين کمتري مي سازد، که معني آن حفاظت کمتر در برابر تابش نور خورشيد است.
4-پوست نه تنها محافظي در برابر عوامل بيروني است، بلکه نقش به سزايي در تنظيم دماي داخلي بدن ايفا ميکند. دربدن کودکان به علت آنکه غده هاي عرق به طور کامل تشکيل نشده اند، کاهش دما مشکل تر صورت مي گيرد .
با توجه به تفاوتهاي پوست کودک با بزرگسالان و موارد ذکر شده، براي رفع نيازهاي پوست کودک، مراقبتهاي ويژه اي ضروري است:
1- از تماس پوست کودک با صابون و شامپوهاي ناملايم پرهيز و از محصولات بهداشتي خاص کودکان استفاده گردد.
2-پس از استحمام کودک استفاده از روغن بچه مي تواند جايگزين مناسبي براي چربي هاي طبيعي از دست رفته پوست شود و اثرات شستشو با آب و صابون و شامپو را جبران کند.
3-رطوبت پوست به ضخامت طبقه سطحي پوست در جذب و نگهداري آب بستگي دارد. روغن بچه به صورت يک لايه روي پوست قرار گرفته و رطوبت بدن را حفظ مي کند.
4-PH طبيعي پوست کودک کمي اسيدي است و بنابراين حتي شستشوي مکرر با آب مي تواند باعث تحريک پوستي گردد. استفاده از روغن بچه مي تواند از تماس مکرر پوست کودک با آب جلوگيري کند.
5-از قرار گرفتن کودک به مدت طولاني در معرض نور خورشيد خودداري شود استفاده از روغن بچه زماني که کودک درمعرض اشعه خورشيد قرار مي گيرد، موجب حفظ رطوبت پوست مي شود.
6- از تماس پوست کودک با مواد حساسيت زا محيطي مثل منسوجات با الياف مصنوعي،وسايل خواب يا بازي حاوي پشم شيشه،گرد و خاک و... جلوگيري شود. روغن بچه به صورت يک لايه روي پوست قرار گرفته و از پوست کودک محافظت مي کند.
7- بر اثر اصطکاک و تماس پاهاي کودک با پوشک ممکن است سائيدگي ايجاد شود. استفاده از روغن بچه بهترين روش براي جلوگيري از سايش و تميز کردن قسمتهايي از پوست کودک است که با پوشک تماس دارد.چون باعث کاهش سايش و اصطکاک پوست کودک با پوشک مي شود.
8-پوست نوزادان، 5 برابر نازکتر از بزرگسالان است. برخلاف تصور عموم، حمام کردن روزانه نوزادان تاثيرات نامطلوبي دارد و به پوست آنها آسيب ميرساند. نوزادان تا زماني که نميتوانند سينه خيز بروند، نبايد بيشتر از سه نوبت در هفته حمام گرفته شوند چرا که آن قدر کثيف نميشوند. پزشکان معتقدند نوزاداني که والدينشان آنها را به طور مکرر حمام ميکنند، دچار مشکلات پوستي شديدي مانند اگزما
ميشوند. بهترين زمان استحمام صبح يا انتهاي روز، پيش از تغذيه است که پس از آن نوزاد شير بخورد و به خواب برود. لباس نوزاد را با صابونهاي مخصوص بچه بشوييد و از شستن لباس با پودرهاي لباس شويي و نرم کنندههاي لباس خودداري کنيد. زيرا اين مواد براي پوست نوزاد ايجاد حساسيت ميکند. لباسهاي شسته شده نوزاد را براي خشک شدن در معرض آفتاب قرار دهيد.
9-در مورد التهاب ناحيه پوشک بچه پيشگيري از اهميت فوق العادهاي برخوردار است؛ تا آنجا که امکان دارد نوزاد را هر چه سريعتر تعويض کنيد و اجازه ندهيد به مدت طولاني مدفوع و ادرار در پوشک باقي بماند. شبها اغلب نوزاد به فاصله کوتاهي پس از به خواب رفتن ادرار ميکند بنابراين تعويض کهنه يا پوشک در اين هنگام، از ادرار سوختگي شبانه جلوگيري ميکند.
پس از هر بار دفع ادرار يا مدفوع، موضع را با آب ساده يا صابون بچه شسته و خوب آبکشي کنيد. سپس موضع را خشک کرده و بگذاريد تا پيش از بستن ،دوباره هوا بخورد. هرگز از قسمتهاي خيس کهنه براي پاک کردن نوزاد استفاده نکنيد زيرا از با اين کار آلودگي را روي پوست نوزاد پخش خواهيد کرد.
کيفيت، لطافت و قدرت جذب پوشک يا کهنه در پيشگيري از اين مشکل بسيار مهم است. پوشکهاي يک بار مصرف رطوبت را بهتر جذب ميکنند. شورتهاي لاستيکي تنگ به کودک نپوشانيد. پوشک را محکم نبنديد و از نوع لبه کشي استفاده نکنيد زيرا علاوه بر اينکه موجب خراشيدگي کمر يا رانها ميشود، مانع از جريان هوا به داخل پوشک شده و موجب ايجاد محيطي مرطوب و مستعد سوختگي ميشود.
اگر ضايعه پوستي با پمادهاي معمولي برطرف نشد، به پزشک متخصص مراجعه کنيد و از مصرف کورتونها بپرهيزيد چون به عوارضي مانند نازکي و شکنندگي پوست و در نتيجه افزايش احتمال بروز عفونت در موضع منجر خواهد شد.
مراقبت از پوست کودکان در زمستان
پوست کودک با پوست افراد بزرگسال متفاوت است بنابراين مراقبت ويژه اي را مي طلبد، مخصوصاً در فصل زمستان که کاهش دما و رطوبت و بادهاي سرد زمستاني بشدت پوست را خشک کرده و باعث سوزش، خارش و التهاب آن مي شود.
استفاده از مرطوب کننده مخصوص کودک پس از استحمام، براي بازگرداندن رطوبت از دست رفته هنگام شست وشوي بدن وي و اجتناب از بيرون بردن کودک پس از حمام کردن، دو مسئله مهمي است که از التهاب و خشکي پوست کودک جلوگيري مي کند، بهتر است محصولات بهداشتي انتخاب شود که حاوي ويتامينA وE بوده،مخصوص کودکان باشد.
لباس مناسب شامل کاپشن، کلاه، شال گردن و دستکش سبک و نرم علاوه بر جلوگيري از نفوذ بادهاي سرد زمستان به پوست کودک، از ابتلا به ديگر بيماري هاي شايع در فصل زمستان نيز پيشگيري مي کند.
علاوه بر آن استفاده از شال گردن بافتني نرم و نازک به منظور پوشاندن قسمت پائين صورت کودک و گردن وي و يک شلوار نخي نرم زيرشلوار اصلي و قرار دادن جوراب وي زيرشلوار از ديگر نکاتي هستند که از نفوذ بادهاي سرد زمستاني به پوست کودک جلوگيري مي کند.
مراقبت از پوست کودکان در تابستان
در تابستان اشعه خورشيد شديدتر است و نوزادان، کودکان و نوجوانان هم مانند بزرگترها در معرض اشعه ماوراي بنفش خورشيد قرار مي گيرند. قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به مدت طولاني و آفتاب سوختگي هاي دوران کودکي مي تواند بروز سرطان پوست در بزرگسالي را سبب شود.
با مراقبت از پوست کودک در تابستان مي توان خطر بروز آفتاب سوختگي و احتمال بروز سرطان پوست در سال هاي آتي را به حداقل رساند.آفتاب سوختگي هاي متعدد در دوران کودکي خطر ابتلا به ملانوما (يک نوع سرطان پوست بدخيم)را افزايش مي دهد . افزون براين ،اشعه ماوراءبنفش خورشيد فرآيند پيري پوست را به وجود مي آورد.
اگر از همان کودکي به فرزندان آموزش دهيد که مراقب پوست شان باشند، در بزرگسالي نيز اين رفتار را ادامه خواهند داد.پوشاندن لباس مناسب به کودکان براي حفاظت از پوست ضروري است. استفاده از کرم هاي ضد افتاب نيز اهميتي خاص دارد.
توصيه هاي بهداشتي در حفاظت از پوست کودکان در تابستان:
1-در ميانه روز که تابش اشعه خورشيد به بيشترين مقدار خود مي رسد، کودکان خردسال و نوزادان بايد در خانه بمانند يا دست کم در سايه باشند. حتي، در روزهاي ابري هم استفاده از کرم ضد آفتاب را فراموش نکنيد،بکوشيد در اين ساعات کودک را از منزل خارج نکنيد.به خاطر داشته باشيد در ساحل دريا به دليل انعکاس نور خورشيد روي آب و وزش باد ،امکان آفتاب سوختگي بيشتر مي شود.
2ـ کودکاني که پوست سفيدتري دارند، بيشتر در معرض خطر آفتاب سوختگي هستند. آن هايي که پوست تيره دارند هم مي توانند از اشعه آفتاب آسيب ببينند . استفاده از لباس هاي تيره، کلاه و کرم ضد آفتاب به کودک در برابر آفتاب سوختگي کمک مي کند.
3ـ مناسب ترين راه براي جلوگيري از نفوذ اشعه خورشيد استفاده از کرم ضد افتاب است. کودکاني که کمتر از يک سال دارند، پيش از آن که راه بيفتند، بيش از هر گروه سني ديگري نياز به مراقبت دارند و پوشاندن لباس هاي آستين بلند و شلوارهاي بلند و کلاه لبه دار مناسب ترين روش است.
4-مواقعي که آفتاب شديد باشد هر نيم ساعت يک بار بايد کرم ضد آفتاب را روي پوست ماليد و زماني که کودک در استخر يا دريا مشغول بازي است، به راحتي نمي توان اين کار را انجام داد. پس، بهتر است که براي آنها لباس شناس سرتاسري تهيه کنيد که همه بدن انها را هنگام شنا بپوشاند.
اين لباس ها شبيه لباس هايي هستند که غواص ها مي پوشند
تي شرت هاي کتاني هم وسيله خوبي براي محافظت از پوست کودک در برابر اشعه آفتاب است. به شرطي که سفيد نباشند. رنگ سفيد بيش از هر رنگ ديگري به اشعه آفتاب اجازه عبور مي دهد . رنگ هاي تيره تر مثل آبي، قرمز، سبز و زرد کمتر اشعه فرابنفش خورشيد را از خود عبور مي دهند و بيشتر از پوست محافظت مي کنند
5ـ بعضي از والدين نگران هستند که شايد کرم هاي ضد افتاب براي کودکان مضر باشد و آنهايي که مخصوص کودکان هستند، بيش از کرم هاي بزرگسالان اشعه خورشيد را از خود عبور داده و نفوذ پذير است. ولي، اين طور نيست و کرم هاي ضد آفتاب کودکان هم درجه نفوذ پذيري يکساني با کرم هاي ضد آفتاب بزرگسالان دارد. استفاده از کرم زينک اکسايد از خطر اشعه ماوراء بنفش خورشيد در کودکان مي کاهد. اگر مي خواهيد نوزاد را به گردش ببريد و پاها يا دست هاي او در معرض تابش نور آفتاب قرار گيرد، قدري از کرم ضد آفتاب مخصوص کودکان را به بدن او و جاهايي که در جلوي تابش نور آفتاب قرار دارند، بماليد . البته، در اين کار زياده روي نکنيد. روي لب ها هم کرم ضد آفتاب مخصوص لب ها را بماليد و اين عضو از بدن کودکتان را فراموش نکنيد. دستور و شيوه استفاده از کرم ضد افتاب را روي بسته آن بخوانيد. همچنين، وقتي پوست کودک را مي شوييد و با حوله خشک مي کنيد، بايد دوباره کرم ضد آفتاب روي آن بماليد. سعي کنيد کرم ضد افتابي که مي خواهيد بخريد، SPF آن دست کم 30 و يا بالاتر باشد.
6ـ توصيه اساسي براي حفاظت از پوست در مقابل اشعه آفتاب اين است که پوست بدن را پوشانده و دور از تابش مستقيم اشعه افتاب قرار دهيد. هر وقت به ساحل دريا مي رويد، اگر مي توانيد يک چادر کوچک همراه تان ببريد و در گوشه اي آن را برپا کنيد تا وقتي که در دريا شنا نمي کنيد، در پناه آن استراحت کرده تا با وجود نسيم دريا و انعکاس نور خورشيد روي آب دريا پوست خود و کودکان آفتاب سوخته نشود.
استفاده از کلاه هاي آفتابي با لبه هاي پهن و بزرگ را فراموش نکنيد. استفاده عينک هاي آفتابي بزرگ براي پوشش دور چشم و حفاظت از چشم در برابر اشعه UV(ماوراءابنفش خورشيد)،نيز بسيار مفيد است. براي کودکان هم عينک آفتابي مخصوص تهيه کنيد تا چشم حساس او از تابش آفتاب مصون بماند.
