تازه وارد پارک شدهاید تا از هوای بهاری که کلی منتظرش بودید، لذت ببرید. تدارکات لازم را هم برای گذران یک بعدازظهر خاطرهانگیز در دل طبیعت با خودتان همراه کردهاید. «ههههپچه» صدای عطسه فرزندتان ا...
تازه وارد پارک شدهايد تا از هواي بهاري که کلي منتظرش بوديد، لذت ببريد.
تدارکات لازم را هم براي گذران يک بعدازظهر خاطرهانگيز در دل طبيعت با
خودتان همراه کردهايد. «ههههپچه» صداي عطسه فرزندتان است. بعد از عافيت
گفتن، چشم ميگردانيد که يک محل مناسب براي نشستن پيدا کنيد که عطسه دوم
فرزندتان رشته افکارتان را قطع ميکند. تا به خودتان بياييد او چند عطسه
پشت سر هم ميکند.
نگران نباشيد اين جزو اولين علائم آلرژي است؛ بيماريي
که موجب واکنش سيستم ايمني در برابر ورود مادهاي به بدن ميشود. در اين
مواقع با خودتان فکر ميکنيد از کجا سروکله اين علائم پيدا ميشود و از چه
راههايي ميتوانيد به کوچولويتان کمک کنيد تا زودتر علائم را پشتسر
بگذارد. دکتر دلآرا بابايي، متخصص کودکان و فلوي فوقتخصصي آلرژي و
ايمونولوژي به اين ابهامات پاسخ ميدهد.
آلرژي به فصل چه ربطي دارد؟
حساسيت
فصلي به طور کلي در فصل بهار شايعتر است اما فصل ابتلا به اين بيماري
براي افراد مختلف، متفاوت است. در واقع، نوع حساسيت تعيين ميکند که زمان
بروز اين بيماري، چه فصلي باشد. براي مثال از آنجا که درختان در اوايل بهار
گردهافشاني ميکنند، پس کودکاني که به گرده درختان حساسيت دارند، بيشترين
علائمشان را در اوايل بهار نشان خواهند داد. البته همانطور که گفته شد
بسته به منطقه جغرافيايي و طبيعت ناحيهاي که کودک در آن زندگي ميکند،
ممکن است گردهافشاني در فصول مختلف و به مدت متفاوتي انجام شود.
دنبال چه علائمي بايد باشيد؟
شايعترين
علائم تنفسي در حساسيتها شامل دو دسته است؛ علائم التهاب بيني (رينيت
آلرژيک) و علائم تنفسي تحتاني. در علائم مربوط به التهاب بيني معمولا از
آنتيهيستامينها يا اسپرهاي بيني استفاده ميشود. بسته به نوع حساسيت ممکن
است پزشک فوقتخصص واکسن آلرژي هم تجويز کند. درمورد آلرژيهاي تنفسي
تحتاني هم اگر نوع حساسيت به شکل دقيق مشخص شده باشد با شروع فصل اقدامات
پيشگيرانه انجام ميشود و درنهايت اگر تشديد علائم مشاهده شد داروها بايد
تغيير کند.
چه چيزهايي آلرژن هستند؟
حيوانات
آلرژي
به حيوانات معمولا فصلي نيست و حساسيت به مو يا مدفوع آنهاست. اين علائم در
طول سال وجود دارد و پايدار است. هرچند ممکن است کودک هم به حيوان آلرژي
داشته باشد و هم به گياهان و در اين صورت در بهار هم دچار مشکل شود.
مواد غذايي
کودکاني
هستند که به يکسري مواد غذايي آلرژي دارند و در فصول خاصي دچار تشديد
علائم ميشوند که ميتواند بهار باشد. علت اين امر آن است که برخي از
موادغذايي با برخي گردههاي گياهان آلرژن مشترک دارند. به عنوان مثال درختي
مانند غان با ميوههايي مثل سيب، هويج، گلابي، هلو و سيبزميني و درختي
مثل RAGWEED با ميوههايي مثل خربزه و طالبي آلرژن مشترک دارد، بنابراين
کودکاني که به اين مواد غذايي آلرژي دارند در فصل گردهافشاني اين گياهان
دچار تشديد علائم ميشوند که بيشتر اين علائم در دهان و بهصورت خارش و گز
گز، حالت تهوع و استفراغ است اما ممکن است بيمار به آن توجه نکند.
گياهان
مواد
آلرژيزا ميتوانند گرده گياهان باشند که اين گياهان شامل 3 دسته کلي
هستند: درختان، علفها و چمنها. بايد بدانيد برعکس آنچه بيشتر مردم فکر
ميکنند، عامل تشديد حساسيتهاي فصلي، گرده گلها نيست! بلکه گرده درختان
يا علفهاست. گرده گلها، درشتتر از گرده درختان است و معمولا توسط حشرات
منتقل ميشود که ايجاد آلرژي نميکند، در حاليکه گرده درختان، چمنها و
علفهاي هرز توسط باد منتقل ميشود و عامل اصلي تشديد حساسيت در فصلهاي
خاص است. هر کدام از اينها در يک منطقه جغرافيايي خاص در فصل خاصي
گردهافشاني ميکند. بهعنوان مثال برخي علفها 9 ماه از سال گردهافشاني
ميکند، بنابراين افرادي که به اين نوع از گياهان حساسيت دارند ميتوانند
تمام سال علائم را داشته باشند.
داروهاي متدوال در زمان حساسيت
اسپري بيني
اسپرهاي بيني براي رفع علائم رينيت آلرژيک يا التهاب مخاط بيني و همچنين کنترل آسم مصرف ميشود.
اين
اسپريها اثر فوري ندارند و بايد بهطور منظم مصرف شوند. براي التهاب بيني
درمان با اسپري بيني بايد 2 تا 3 هفته پيش از شروع فصل حساسيت شروع شود.
کودکان مبتلا به آسم هم بايد دائم اين اسپري را استفاده کنند تا از
حملههاي آسمي جلوگيري شود. يکي از عوارض جانبي اين دارو تحريکات دهان و
گلوست که با شستن کامل دهان با آب بعد از هر بار استنشاق ميتوان اين
ناراحتي را به حداقل رساند. وقتي مواد آلرژيزا مانند پولن گياهان به داخل
بيني برود، بعد از مستقر شدن در بيني موادي مانند مدياتور آزاد کرده و
واکنشهاي آلرژيک ايجاد ميکند و ماده آلرژيزاي اصلي که هيستامين است ترشح
ميشود و واکنشهايي مانند عطسه و خارش، آبريزش و گرفتگي بيني حاصل
عملکرد هيستامين است، بنابراين کار اصلي که کلرور سديم انجام ميدهد اين
است که نشست اين مواد آلرژيزا را در بيني کاهش ميدهد.
سالبوتامول
داروهايي
که براي مشکلات تنفسي تحتاني استفاده ميشود اسپريهاي استنشاقي هستند که
معروفترين آن سالبوتامول است که در زمان حمله استفاده ميشود. سالبوتامول
جزو داروهاي گشادکننده مجاري هوايي است. سالبوتامول با شل کردن عضلات جدار
مجاري هوايي و درنتيجه باز کردن آنها باعث تسهيل تنفس ميشود. هرچند
سالبوتامول راههاي هوايي را باز ميکند اما آنها را باز نگه نميدارد.
سالبوتامول به شکل اسپري، شربت، محلول استنشاقي، قرص و تزريق در بازار يافت
ميشود. اين دارو دارويي نيست که بتوان به صورت دائم استفاده کرد. در آسم
آلرژيک هم به صورت کوتاه مدت در حد چند روز توصيه ميشود که کودک استفاده
کند. نوع استفاده از اين دارو بايد توسط پزشک به پدر و مادر يا کودک آموزش
داده شود. مثلا اسپري نبايد مستقيم داخل دهان استفاده شود و حتما بايد با
محفظه استفاده شود. بين زدن اسپريها بايد حتما تنفس انجام شود و بعد از 03
ثانيه دوباره اسپري استفاده شود.
کورتن استنشاقي ترکيبي
برخي
از اسپريها ترکيبي از کورتن و گشادهکننده راههاي تنفسي هستند، بنابراين
نميتوان يک کد خاص و ژنريک برايش درنظر گرفت. کار کورتنهاي ترکيبي اين
است که راههاي تنفسي را باز نگه ميدارند.
آنتيهيستامينها
اين
دارو را نبايد در طولانيمدت و بدون تجويز پزشک استفاده کرد. در حال حاضر
تنوع خانواده آنتيهيستامين زياد است اما هر کدام براي موارد خاصي استفاده
ميشود. براي مثال سيتريزين براي برخي علائم کارايي ندارد يا در بيشتر
مواقع گرفتگي بيني با آنتيهيستامين بهبود پيدا نميکند.
درمان چگونه انجام ميشود؟
کودکاني
که دچار تشديد علائم در فصل بهار ميشوند بايد اقدامات درماني پيشگيرانه
از قبل از شروع فصل آغاز شود. در طول فصل هم از داروهاي درماني استفاده
ميشود، اين داروها ميتواند شربت يا قرص آنتيهيستامين يا کورتنهاي
استنشاقي باشد که در داخل بيني استفاده ميشود. بسته به شدت علائم بيمار
پزشک يا فوقتخصص تصميم ميگيرد کداميک از اين داروها را براي بيمار
استفاده کند. اين احتمال هم وجود دارد که ترکيبي از اين داروها استفاده
شود.
چه موقع واکسن بزنيد؟
اگر پزشک فوقتخصص تشخيص دهد که
علائم بيمار به گياه خاصي مربوط است و در بهار اين علائم تشديد ميشود
ميتوان برايش واکسن آلرژي تجويز کرد. واکسن آلرژي کمک ميکند تا بعد از يک
تا 3 سال که واکسن را استفاده ميکنند بعد از مدتي که واکسن اثر کرد دچار
تشديد علائم در آن فصل خاص نشود و نياز به دارو در آنها کاهش يافته يا کلا
از بين برود.
والدين چه کار کنند؟
توصيهاي که ميتوان به
والدين اين کودکان کرد، اين است که زياد از منزل خارج نشوند و اگر از منزل
خارج ميشوند ماسک داشته باشند و زماني که به خانه مراجعت کردند بينيشان
را شستوشو دهند تا پولنها در داخل بيني ثابت نشود، حتي ميتوانند دوش
بگيرند تا اين پولنها از روي پوست و سر و صورت و موهايشان شسته شود.
بهترين کار اين است که کودکان براي بازي در فضاهاي باز مانند پارکها قرار
نگيرند و در ساعات اوج گردهافشاني گياهان که اوايل صبح ساعت 6 تا 9 و
بعدازظهر حدود 4 تا 6 است در و پنجرهها را باز نگه ندارند.
