بندر انزلي يکي از ديدني ترين شهرهاي استان گيلان هم به جهت طبيعي و هم معماري هاي ديدني است. انزلي دومين شهر گيلان با فاصله 40 کيلومتري (نيم ساعته) از رشت و پنجمين بندر فعال اقتصادي کشور محسوب مي شود.
درباره وجه تسميه اين بندر زيبا نظرات مختلفي وجود دارد. گروهي معتقدند هنگامي که آخرين فاتحان عرب با گذر از کوه هاي البرز سرانجام به انزلي رسيدند، دستور پياده شدن و فرود آمدن نهايي را به سربازان خود دادند و نام انزلي از فعل انزل به معناي فرود بيا آمده است. برخي نيز آن را تغيير يافته لغتي روسي به معناي «بمان» مي دانند اما نزديکترين حدس به منطق، به معني لنگرگاه اشاره مي کند (انزل به معناي لنگر)، همچنين در برخي متون يوناني برکه و مرداب با اسامي آنزاليا و انزليوس خوانده شده اند که احتمال ريشه گرفته نام انزلي از واژه هاي ياد شده باشد نيز منتفي نيست. به عنوان آخرين داستان در اين زمينه جالب است بدانيد که موسسان اوليه شهر را دو برادر به نام انزل خان و غازان خان مي دانند که در عين رقابت بناي اين دو شهر را گذاشتند.
ديدني هاي بندر انزلي
در سفر به انزلي ديدن برخي از آثار را نبايد از دست داد، در ادامه به تعدادي از آنها اشاره مي شود:
تالاب انزلي
تالاب انزلي به باور کارشناسان محيط زيست يکي از بزرگترين و جالبترين تالاب هاي دنيا از نظر تنوع زيستي است و در ساحل جنوب غربي خزر و در غرب دلتاي سفيد رود، در جنوب شهر انزلي واقع است. اين تالاب با وسعتي در حدود 280 کيلومتر مربع مربع و عمق 1.5 تا 2.8 متري و جزاير کوچک و بزرگي که سر از آن بيرون آورده اند.
موج شکن
موج شکن انزلي که براي جلوگيري از آسيب رساندن موج هاي دريا به کشتي ها و قايق ها ساخته شده، اکنون به محلي براي تفريح تبديل شده است. تقريبا هر بازديدکننده از انزلي يک عکس يادگاري در کنار موج شکن دارد.
پل هاي انزلي
در گذشته که غازيان و انزلي دو شهر جدا از هم بودند، رفت و آمد بين آن دو از طريق قايق انجام مي شد. در سال 1314پل هاي انزلي و غازيان به منظور اتصال اين دو مکان آغاز شد. پل فعلي با جلوه هايي از گذشته خود به صورت بتوني ساخته شده است. گفته مي شود در گذشته يکي از دهانه هاي آن متحرک بود.
برج ساعت
اين برج که يکي از قديمي ترين بناهاي انزلي است و هنوز از آن استفاده مي شود، پشت بازار سپه و ميدان انزلي واقع شده است. ظاهرا اين برج به دستور خسروخان گرجي، حاکم ناصرالدين شاه در انزلي در سال 1194 شمسي ساخته شده است.
از آنجا که بندر انزلي از ساليان دور با روسيه تزاري هم مرز بوده و رفت و آمدهاي بسياري بين شهرهاي هم مرز با انزلي صورت مي گرفته حال و هوايي اروپايي داشته که نشانه هاي آن را در معماري شهر مي توان مشاهده کرد.
پارک بزرگي که در امتداد تالاب وجود دارد با وسعت 3500 متري در سال 1305 ساخته شده است. در شمال اين بلوار دو موج شکن معروف انزلي چشم اندازي زيبا ايجاد کرده اند. در حاشيه جنوبي آن امروز غرفه هاي چاي و قليان در تمام مسير وجود دارد که محل تجمع جوانان، خانواده ها و گردشگران خصوصا در شب هاي تعطيل است.
در فاصله دو پل انزلي و غازيان، کاخ سلطنتي انزلي در وسعتي نزديک به 1500 متر در کنار ساحل ديده مي شود. اين کاخ در فاصله سال هاي 1308 تا 1314 و پس از حادثه آتش سوزي کاخ خوشتار يا در کنار کاخ اصلي ساخته شد.
کاخ خوشتاريا خود متعلق به تاجر روسي بوده که برق را به ايران آورده است. کاخ امروز به موزه نظامي نيروي دريايي تبديل شده که انواع سلاح گرم و سرد از زمان صفويه به بعد را در معرض تماشا قرار مي دهد.
در بالاي بلوار ساحلي انزلي و در کنار بناي شهرداري، بنايي سفيد رنگ شبيه حافظيه شيراز قرار دارد. اين بنا در سال 1311 به سفارش شهرداري و توسط گروهي از مهندسان آلماني احداث شد. پيش از اين، مکان برگزاري کنسرت هاي موسيقي بوده و هنوز هم به دليل شباهتي که با حافظيه دارد به همين نام خوانده مي شود. اکنون از اين محل در کنار جذابيت گردشگري به عنوان مکان برگزاري نمايشگاه هاي کوچک نقاشي و صنايع دستي استفاده مي شود.
اين کشتي تنها شناور سواحل شمالي کشور است که براي مقاصد تفريحي مورد استفاده قرار مي گيرد. صرف يک وعده همراه با موسيقي و عبور روي آب هاي تالاب انزلي و درياي خزر تجربه اي است که ارزش امتحان کردن دارد.
چي بخوريم؟
سفره گيلاني خيلي معروف است اما سفره انزلي چي ها هم شهره عام و خاص شده است. غذاهاي دريايي و فصلي که با سبزي هاي محلي طبخ مي شود، به همراه کباب هاي خوشمزه، تنها بخشي از سفره مردمان انزلي است. معروفترين غذايي که در انزلي مي توانيد ميل کنيد، فسنجان است. اين خورش تقريبا مانند بقيه فسنجان ها تهيه مي شود با اين تفاوت که مزه غالب آن ترشي است. رب انار فسنجان شمالي بايد از نوع ترش آن باشد؛ همچنين فسنجان سنتي انزلي را به جاي مرغ با گوشت چرخ کرده با مرغابي درسته مي پزند.
از انواع کباب هاي لذيذ، توصيه مي شود در انزلي ترشه کباب را امتحان کنيد که گوشت راسته گوسفند يا گوساله است که در سُسي شامل گردوي چرخ کرده، رب انار، پياز، چوچاق و جعفري براي نصف روز خوابانده شده است. انواع ماهي شمالي با بهترين طبخ در انزلي پيدا مي شود اما ماهي سوف (در فصل) ماهي سفيد و اوزون برون بهترين گزينه ها هستند. بهترين بشقاب پيش غذاي انزلي شمال اشپل، گردو و باقالاست. بوراني بادمجان، زيتون و سير ترشي را در کنار غذا فراموش نکنيد. کال کباب، ترشه شامي و خورش از ديگر خوراک هاي خوشمزه انزلي هستند.
چي بخريم؟
شنبه بازار انزلي از 70 سال پيش تاکنون به شکل هفتگي در خيابان ميرزا کوچک خان برگزار مي شود. در اين بازار که محل تجمع انزلي چي ها و مردم روستاهاي اطراف است، همه نوع جنسي عرضه مي شود؛ از مرغ و جوجه زنده، تا انواع سبزي هاي محلي، انواع ترشي تا کفش و لباس و ابزار کشاورزي. از مراکز خريد ديگر شهر مي توانيم از بازار انزلي واقع در خيابان پاسداران و بازار پرديس در خيابان مطهري نام ببريم.
بازار ساحلي که محل فروش صنايع دستي است نيز در بلوار ساحلي قرار دارد. بازار گيلار غازيان و بازار سپه در خيابان سپه نيز از ديگر مراکز خريد شهر هستند. مرغوبترين سوغات انزلي را که شامل انواع ماهي، سبزيجات محلي، سير ترشي و زيتون است را در شنبه بازار مي توانيد تهيه کنيد. حلوا عسلي، کاکا و نباتي همدر اکثر قنادي ها و سوغاتي فروشي ها قابل دسترس هستند. مرواريدبافي، رايج ترين صنايع دستي انزلي است که آن را هم مي توانيد از بازار هفتگي و مراکز فروش سوغات تهيه کنيد.