بازیابی آموزشی را شاید بتوان به طور مستقیم به میزان یادگیری اولیه نسبت داد و مطمئناً میزان یادگیری نیز با نحوهی یادگیری مرتبط است.
اهمیت بازیابی مطالب را میتوان به چند دسته تقسیم کرد:
1. در درسها و مباحثی که پیشنیاز هستند، داشتن یک مقدمهی ذهنی به یادگیری بهتر مطالب جدید کمک خواهد کرد.
2. آگاهی از وضعیت یادگیری میتواند شناخت کافی از تأثیر منابع مطالعاتی هر درس را در اختیار دانشآموز قرار دهد.
3. بررسی تأثیر روشهای مطالعهی هر درس با توجه به میزان بازیابی آن، به انتخاب صحیح این روشها در سال تحصیلی جدید کمک میکند.
بازیابی اگر در ابتدای سال تحصیلی جدید برای آموختههای سال قبل انجام شود میتواند سه مورد ذکرشده را به همراه داشته باشد.
پس از آنکه حداکثر تلاش خود را برای حفظ و درک عمیق مبحث مورد نظر کردید حالا نوبت منبع کمکآموزشی است. کتاب یا جزوهی کمکی را باز کرده و نکاتی را که احتمالاً به آن کمتر توجه داشتهاید مد نظر قرار دهید.
در هر کدام از مراحل بالا باید نکات مهمی را که به نظر شما مهم هستند یادداشت کنید. زیر قیدها خط بکشید یا با ماژیک آنها را برجسته کنید.
در مرحلهی بعد، سیر مطالعاتی شما به پایان میرسد و باید کیفیت مطالعهی خود را سنجش و ارزیابی کنید. بهترین منبع برای این کار، تستهای کنکورهای سراسری سالهای اخیر است. اول از همه تستهای کنکور را پاسخ دهید. در کتابهای تست کنکوری اول شاهد تستهای تألیفی هستیم که به گونهای تغییرشکلیافتهی تستهای کنکور هستند. اگر اول تستهای تألیفی را بزنید تقریباً سؤال کنکور سراسری برایتان روشن میشود و متوجه نمیشوید که آیا کیفیت مطالعهی شما مطلوب بوده یا خیر.
بهتر است اگر خسته نیستید بعد از اتمام مطالعه بلافاصله شروع به تستزنی کنید. میتوانید تعداد محدودی تست انتخاب کنید و آنها را بزنید.
دقت کنید که در مرحلهی اول، تستها را به صورت آزمون و زماندار بزنید.
پس از زدن تستها از خود درصد بگیرید. درصد بالای ۷۰، نمرهی مطلوبی است. اگر پایینتر از این درصد بودید باید مجدداً مراحل بالا را تکرار کنید. وقتی به درصد۷۰ رسیدید به مرحلهی بعدی میرویم.
در مرحلهی بعد، پس از مرور سریع مبحث مورد نظر از روی کتاب و جزوهی کمکآموزشی به سراغ تستهای تألیفی بروید. در این مرحله بهتدریج به یادگیری خود عمق میدهید. سعی کنید تستها را به چند قسمت تقسیم کرده و در هر نوبت تعدادی از آنها را پاسخ دهید.
توجه: مهمتر از تست، پاسخنامهی آن است. اگر حتی تستی را بلد بودید باز هم با دقت پاسخنامهی آن را بخوانید.
در این مرحله باید مانند یک کارآگاه ماهر به دنبال نکتهی جدید باشید. از اینکه چیزی را بلد نیستید نگران و ناامید نشوید. به یاد داشته باشید که شما تست میزنید تا مطلب جدیدی بیاموزید. اگر از مطالبی که میدانید تست بزنید بیفایده خواهد بود.
در این مرحله نیز نکات مهم تستها را به نکات قبلی اضافه کرده و تستهای مهم را علامت بزنید تا بعداً آنها را مجدداً مرور کنید.
مرحلهی بعد شاید مهمترین مرحلهی مطالعه است؛ یعنی مرور و تکرار تمام چیزهایی که از یک مبحث خواندهاید. شاید به تسلط رسیدن در یک مبحث آسانتر از حفظ تسلط باشد.
در این مرحله ابتدا مجدداً کتاب درسی و کمکآموزشی را بخوانید و تمام نکاتی را که از کتاب، تستها و... یادداشت کردهاید مجدداً مرور کنید. تستهایی را که قبلاً نشاندار کردید مجدداً بزنید و سعی کنید به عمق مطالب پی ببرید.
آخرین مرحله برای تکمیل پروسهی مطالعه، زدن تست به تعداد و مدتزمان طبق استاندارد کنکور سراسری است. فضای شبیه آزمون برای خود درست کنید و اگر درصد شما زیر ۷۰ بود باید مجدداً مراحل فوق را تکرار کنید.
هیچ دانشآموزی نیاز به کلاس خصوصی ندارد. هر کس میتواند با تلاش خود و با رعایت همین نکات به موفقیت برسد. کلاس خصوصی را فقط در یک مورد انتخاب کنید. وقتی بسیار ضعیف هستید و فقط برای مدت محدودی کلاس بروید؛ زیرا بعد از مدتی باید به سطح معمولی برسید و دیگر نیاز به رفتن کلاس ندارید.