برنامه‌ریزی یکی از عوامل اصلی موفقیت در مطالعه است.
برنامه‌ریزی فرایندی است که مراحل مشخص و به‌هم‌پیوسته‌ای برای تولید یک خروجی منسجم در قالب سیستمی هماهنگ از تصمیمات دارد.
برنامه‌ریزی فکر کردن در مورد آینده یا کنترل آن نیست بلکه فرایندی است که می‌تواند در انجام این امور مورد استفاده قرار بگیرد. برنامه‌ریزی متکی بر انتخاب و مرتبط ساختن حقایق است. دیدگاه‌ها، عقاید، احساسات و ارزش‌ها به عنوان حقایقی تلقی می‌شوند که فرایند برنامه‌ریزی بر اساس آن‌ها سازمان داده می‌شود. برنامه‌ریزی می‌تواند برای زمان حال یا آینده انجام شود.
برنامه‌ریزی یک فرایند پیوسته است که پیش از اتخاذ هر تصمیمی آغاز شده و پس از آن تصمیم ادامه می‌یابد. برنامه‌ها تهیه شده و اجرا می‌شوند.
برنامه‌ریزی مانند پلی است روی فاصله‌ی جایی که هستیم و جایی که می‌خواهیم به آن برسیم.
ویژگی‌های برنامه‌ریزی: 1- جمع‌آوری اطلاعات، 2- تشخیص نیاز با انعکاس یک انگیزه، 3- پیش‌بینی شرایط آینده، 4- تعریف سیاست‌ها.
انواع برنامه‌ریزی: 1- برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت، 2- برنامه‌ریزی میان‌مدت، 3- برنامه‌ریزی بلندمدت
برنامه‌ریزی استراتژیک یا راهبردی: برخلاف برنامه‌ریزی سنتی که در آن آرمان‌ها و اهداف تعیین می‌شوند هدف برنامه‌ریزی استراتژیک تبیین و تدوین استراتژی است. بسته به تنوع و ماهیت تغییرات موجود در محیط می‌توان ترکیبی از برنامه‌ریزی سنتی و برنامه‌ریزی استراتژیک را به کار برد. استراتژی می‌تواند تحت سطوح سازمانی، وظایف و محدوده‌ی زمانی متفاوت تعریف شود.
واژه‌ی استراتژیک معنی هر آن‌چه را به استراتژی مربوط می‌شود در بر دارد. واژه‌ی استراتژی از کلمه‌ی یونانی استراتگوس گرفته شده است که به معنای رهبری است. برنامه‌ریزی استراتژیک کوششی است ساخت‌یافته برای اتخاذ تصمیم‌های اساسی و انجام اعمالی که ماهیت سازمان، نوع فعالیت‌ها و دلیل انجام آن فعالیت‌ها توسط سازمان را شکل داده و مسیر می‌کنند. همان طور که استراتژی نظامی پیروزی در جنگ است برنامه‌ریزی استراتژیک نیز انجام مأموریت‌های سازمان را دنبال می‌کند.
مزایای برنامه‌ریزی استراتژیک: 1- مبنایی برای تعیین مسئولیت افراد ارائه می‌دهد که موجب افزایش انگیزه می‌شود، 2- تفکر آینده‌نگر را تشویق می‌کند، 3- برای دست‌یابی به اهداف از پیش تعیین‌شده بستر مناسب ایجاد می‌کند، 4- هماهنگی در اجرای تاکتیک‌هایی که برنامه را به سرانجام می‌رسانند به وجود می‌آورد.
منبع: برگرفته از کتاب سازمان و مدیریت، نویسنده: طاهره فیضی